ترکیه با تقویت حضور نظامی در مناطق جنوبی این کشور هم مرز با سوریه بازی دوگانه ای را در پیش گرفته، از یک سو در مذاکرات سوچی و آستانه شرکت می کند و از سوی دیگر ارتباط مستقیم با برخی گروه ها به ویژه تحریرالشام دارد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:ترکیه اگر بخواهد به این گروه ها فشار بیاورد به راحتی میتواند در بازه زمانی کوتاه همه آنها را وادار به تسلیم کند، ولی آنها به عنوان برگ برنده ترکیه هستند و گفته می شود اردوغان هم اعلام کرده تا امتیاز مورد نظر خود از سوریه را نگیرد این گروهها را خلع سلاح نمیکند.
مقامات ترکیه ای می گویند که در مبارزه قاطع با گروههای تروریستی در سوریه مصمم هستند، ولی گروه تروریستی تحریرالشام (جبهه النصره) خردادماه ۹۷ طی بیانیه ای اعلام کرد که روابطش با ترکیه براساس منافع و مصالح مشترک برقرار است.
این گروه تروریستی اعلام کرد که روابطش با ترکیه در پنج سال گذشته به شکل مداوم و راهبردی ادامه داشته است.
براساس نشست آستانه، گروه های مسلح حاضر در مناطق کاهش تنش، باید با ارتش سوریه برای مبارزه علیه گروه تروریستی داعش و جبهه النصره همکاری کنند.
برخی منابع خبری می گویند که ارتش ترکیه در یک همزیستی مسالمت آمیز با تحریرالشام حتی کاروان های نظامی خود را با حفاظت این گروه تروریستی به مناطق مختلف سوریه اعزام و مستقر می کرد.
منابع محلی معتقدند که کاروان های ارتش ترکیه بدون هیچ محدودیتی از مناطق تحت تسلط جبهه النصره در استان های حلب و ادلب عبور می کردند.
۳۰ خردادماه نیز عناصر گروه تروریستی تحریرالشام (جبهه النصره) با انتشار فیلمی بر حضور نیروهای ارتش ترکیه در سوریه و همکاری کامل آنکارا با آن ها مهر تایید زدند.
در آن تاریخ فیلمی در فضای مجازی با عنوان ‘سلفی و ارتش ترکیه پشت سرم’ منتشر شد که عناصر گروه تروریستی جبهه النصره وظیفه محافظت از یکی از مقرهای نظارتی ارتش ترکیه در استان ادلب سوریه را برعهده داشتند.
کارشناسان آشنا به منطقه و کاربران فضای مجازی اعلام کردند که این فیلم در منطقه ‘تل الطوقان’ در شرق استان ادلب و در مسیر شهر سراقب به ابوالضهور گرفته شده است.
تحریر الشام، پیش از این هم در شمال غرب سوریه در ادلب مستقر و هم اکنون نیز بیش از ۷۰ درصد این شهر را تحت کنترل دارد و بیشتر گروهک های تروریستی را نیز وادار به همکاری با خود کرده است.
براساس توافقات صورت گرفته در تهران بین سران کشورهای ترکیه، ایران و روسیه بنا بود که مسئله ادلب از طریق سیاسی حل و فصل شود که گروهک های تروریستی کوچک قبول کردند ولی تحریرالشام مقاومت کرد و آماده نشد سلاح های سنگین و نیمه سنگین خود را تحول دهد.
گفته می شود تحریر الشام، همان گروه تغییر نام یافته جبهه النصره است که فرماندهی آن را ‘محمد جولانی’ برعهده دارد که از سوی عربستان، رژیم صهیونیستی و آمریکا حمایت میشوند.
این گروه تروریستی (تحریرالشام) همانند داعش در قطعنامه سازمان ملل به عنوان گروهک تروریستی معرفی شده است.
ترکیه از دیرباز با کردهای شمال سوریه مشکل دارد و آنها را متهم به اقداماتی علیه امنیت ملی خود می کند و بر همین اساس، اوایل سال گذشته میلادی با حمله به شمال سوریه حدود دو هزار کیلومتر از خاک سوریه از جمله شهر عفرین را به اشغال خود درآورد.
ترکیه اعلام کرده است که برای سامان دادن به ناامنی در مناطق شمالی سوریه و مقابله با گروه های کرد سوری از جمله ی.پ.گ به شهر منبج در شمال سوریه حمله خواهد کرد.
ترکیه تلاش می کند با حمله به منبج گروه های کُرد را تحت کنترل خود درآورد ولی این تلاش ترکیه در حالی است که مشکل منبج با سوریه در حال حل و فصل شدن بوده و شبه نظامیان کُرد نیز به میل خود شهر را در اختیار نیروهای سوری قرار میدهند و ترکیه از این وضعیت ناراحت است چرا که این کشور بدنبال گرفتن حداکثر امتیاز از تحولات سوریه است.
نیروهای ارتش و عناصر مسلح وابسته به ترکیه که در چند هفته اخیر خود را آماده حمله به مواضع نیروهای وابسته به یگان های کرد مدافع خلق سوریه موسوم به «ی پ گ» که در شرق رود فرات در این کشور مستقر هستند، کرده بودند، پس از حضور ارتش سوریه و برافراشته شدن پرچم ملی این کشور در شهر منبج، اینک خود را در شرایط پیش بینی نشده ای می بینند که به احتمال زیاد تصور نمی کردند دست کم آن را در این مقطع زمانی مشاهده کنند.
ترکیه بدنبال امتیازات سیاسی و راهبردی تعریف شده در استراتژی روابط منطقهای و بین المللی مدنظر خود است و باید منتظر معاملات جدید اردوغان برای کسب حداکثر منافع ملی و بین المللی ترکیه در تحولات جاری بود ، این معاملات می تواند در سطح منطقه و با کشورهای در حال ترسیم و یا آمریکا و روسیه باشد.
در مذاکرات تهران رئیس جمهوری ایران و روسیه بر لزوم پایان کار تروریستها در شمال سوریه به ویژه شهر ادلب تاکید داشتند.
ایران و روسیه نیز براساس توافق آستانه که قرار بود مناطق غوطه شرقی، درعا، حمص و ادلب را به عنوان مناطق عاری از تنش به رسیمت بشناسند و تنها ادلب باقی می ماند که این دو کشور اصرار داشتند تا تمامی نقاطی که نیروهای شورشی مخالف اسد در آنجا حضور دارند پاکسازی شود.
اما رئیس جمهوری ترکیه مخالف این توافق بود و می گفت که ‘ادلب امنیت ملی ترکیه به شمار میرود و هر نوع حمله علیه ادلب نوعی قتل عام به شمار میرود و باعث میشود سوریهای بیشتری راهی کشور ترکیه شوند. این در حالیست که ما همین حالا هم از چهار و نیم میلیون پناهنده سوری پذیرایی میکنیم.»
توافق آستانه در پایتخت قزاقستان شاهد ۱۱ دوره مذاکره با حضور مذاکره کنندگان ارشد ایران، روسیه و ترکیه که سه کشور ضامن آتش بس در سوریه هستند و مخالفان دولت سوریه بوده که بدنبال حفظ حاکمیت سوریه، استقلال، و تمامیت ارضی آن می باشند.
پس از مذاکرات تهران ،ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در مذاکرات سوچی یادداشت تفاهم ای در خصوص تثبیت وضعیت در مناطق کاهش تنش ها در ادلب امضا و توافق کردند که از ۱۵ اکتبر منطقه ای به عرض ۱۵ الی ۲۰ کیلومتر در ادلب، منطقه عاری از سلاح اعلام و نیروهای نظامی ترکیه و روسیه سلاح های سنگین خود را از این منطقه خارج کنند.
همچنین با توافق ترکیه و روسیه، حضور مخالفان سوری در ادلب ادامه یافت اما دو کشور مانع ادامه فعالیت گروه های تندرو در ادلب شدند.
ترکیه در شمال غرب سوریه و بویژه در منبج بدنبال دستیابی به نوعی توازن منطقهای با هدف تحمیل اراده بر کردها و نیز کسب امتیازات سیاسی-راهبردی بینالمللی از بازیگران منطقه ای و فرامنطقهای در تحولات میدانی سوریه است.
ترکیه طی هفته های اخیر حضور نظامی خود را در مناطق جنوبی این کشور هم مرز با سوریه را تقویت کرده تا عملیات نظامی گسترده ای را علیه کردهایی که آن ها را تروریستی می داند، آغاز کند.
نقل و انتقال نیروها و تجهیزات نظامی ترکیه برای انجام عملیاتی علیه مواضع کردها مخالف در شمال سوریه است تا با این عملیات، قبل از هر چیز جلوی پیشروی و قدرتگیری یگانهای مدافع خلق را بگیرد که آنکارا آنها را بازوی سوری حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) و جریانی تروریستی میداند.
ارتش ترکیه از روز ۲۰ ژانویه (۳۰ دی ماه ۱۳۹۶) با تجاوز آشکار به خاک سوریه و با همراهی نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه، عملیاتی را به نام شاخه زیتون در منطقه عفرین در شمال سوریه آغاز کرد.
عملیات ارتش ترکیه در عفرین که با هدف بیرون راندن نیروهای جنگجوی کُرد از جمله یگان ها مدافع خلق سوریه(ی.پ.گ) و حزب کارگران کردستان ترکیه(پ.ک.ک) آغاز شد، پس از ۵۸ روز به تصرف شهر عفرین انجامید.
عملیاتی که نام آن ‘شاخه زیتون’ به عنوان نماد صلح انتخاب شد، دردی دیگر به آلام هفت ساله جنگ در سوریه اضافه کرد.
بر اساس اعلام رسانه های ترکیه، در جریان عملیات شاخه زیتون بیش از ۶ هزار نیروی نظامی این کشور مشارکت کردند.
دولت سوریه نیز با اشغالگری خواندن اقدام دولت ترکیه در انجام عملیات نظامی در منطقه عفرین و سایر مناطق شمال سوریه، خواستار خروج نیروهای ارتش این کشور ازخاک خود شد ولی این درخواست تاکنون عملی نشده و ترکیه حدود دو هزار کیلومتر از اطراف شهر عفرین را در اشغال خود دارد.
نقض حاکمیت ملی سوریه و نیز حضور نظامی در خاک سوریه بارها توسط مجامع جهانی و دولتهای بی طرف محکوم شد و حتی مخالفتهایی را در داخل ترکیه به دنبال داشته به طوری که بیش از یک هزار نفر ازمخالفان این عملیات توسط دولت ترکیه بازداشت شدند.