طی چند سال گذشته و با توجه به تحریمهای موجود، صنعت قطعهسازی کشور با مشکلات بسیاری مواجه شده، بهطوری که در برخی از بخشها بر کیفیت محصول اثرات نامناسبی داشته است.
پس از اجرای برجام و حضور خودروسازان خارجی در کشور، بحث نیاز به تولید قطعات با کیفیت و همچنین مشارکت این صنعت در تولید خودروهای جدید مطرح شد که ناتمام ماندن این موضوع نیز ضربه دیگری را به مهمترین بخش عملیاتی خودروسازی کشور وارد کرد، در حالی که صنعت قطعهسازی باعث اشتغالزایی فراوانی در کشور شده و از ظرفیت بالایی برای سرمایهگذاری برخوردار است. با وجود مشکلات عمده، صنعت قطعهسازی کشور در سال ۹۹ توانست به دستاوردهای درخشانی برسد و بخش عمدهای از نیاز خودروسازان داخلی را تامین کند. مهندس رضا رضایی؛ مدیرعامل گروه صنعتی آذینخودرو در گفتوگو با ماهنامه دنیای سرمایه گذاری از وضعیت این صنعت، مشکلات، دستاوردها و همچنین برنامههای توسعهای آن توضیح داد که مشروح آن از نظر خوانندگان ارجمند میگذرد.
لطفا در خصوص چگونگی ورود خود به این صنعت و شکلگیری گروه صنعتی آذینخودرو توضیحاتی ارائه فرمایید؟
در ابتدا باید به این نکته اشاره داشته باشم که معاشرت با افراد تحصیلکرده و نخبه در دوران جوانی، تاثیر بسیار زیادی در موفقیت بنده داشت و با مرور زمان و پس از کسب تجربیات فراوان، علاقهمند به حضور در فعالیتهای اقتصادی شدم. در سال ۱۳۷۰ به دلیل تغییر و تحولاتی که در نگرش و جهانبینی جامعه نسبت به تحولات اقتصادی دنیا و همچنین ارتباط با کشورهای توسعهیافته صورت گرفت، مطالعات بنده نیز در عرصه فعالیتهای اقتصادی افزایش یافت و به واسطه مهارت و تخصصی که در رشته تحصیلی خود، یعنی مهندسی پلیمر کسب کرده بودم، به عنوان مدیرعامل گروه صنعتی آذین خودرو انتخاب شدم. این شرکت با هدف طراحی و مهندسی مجدد لوازم مورد نیاز داخل خودرو در بهمنماه سال ۱۳۷۰ تاسیس شد و از خردادماه ۱۳۷۱ شروع به فعالیت کرد. محصولاتی مانند داشبورد، صندلی، رودری، سپر، صندوق عقب و تمامی لوازم مربوط به داخل خودرو از مهمترین کالاهای تولیدی گروه صنعتی آذین خودرو است. ناگفته نماند که در حال حاضر شاهد تحولات مثبتی در زمینه جذب تکنولوژیهای روز هستیم و در همین راستا موفق به تولید قطعات هایتک الکترونیک نیز شدهایم.
این گروه برای دستیابی به اهداف خود، چه مسیری را طی کرده است؟
در سال ۱۳۷۴ شرکت ایرانخودرو با پرداخت ۴۰ میلیون تومان در ۳۰ درصد سهام گروه صنعتی آذینخودرو شریک شد و این موضوع باعث تداوم رشد این گروه گردید. در ابتدا، به تولید وسایل مورد نیاز خودروی ۴۰۵ روی آوردیم و پس از مدتی دایره فعالیت ما سایر خودروها مانند پیکان، ۲۰۶، سمند و… را نیز در برگرفت و در حال حاضر حدود ۹۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز این صنعت توسط گروه صنعتی آذینخودرو داخلیسازی میشود. در ادامه با مهارتهای به دست آمده، طرح رودری سمند به مرحله اجرا رسید و ۲۲ قطعه از لوازم مورد نیاز این خودرو نیز داخلیسازی شد. بعد از تولید خودروی L90 توسط شرکت رنو، به منظور تولید وسایل داخلی آن با شرکت فورشیا که در عرصه بینالمللی مطرح میباشد، شریک شده و شرکت فورشیای ایران را تاسیس کردیم. در حال حاضر شرکت آذین خودرو، ۱۷ مجموعه را به منظور تکمیل فرآیند تولید از داخلیسازی مواد اولیه تا قطعهسازی مدیریت میکند. قابل ذکر است، تفکر مهندسی، داخلیسازی مواد اولیه و همچنین مشارکت و همکاری با شرکتهای بزرگ، موجبات رشد گروه آذین خودرو را رقم زده است.
از نظر شما مهمترین مشکلات صنعت قطعهسازی کشور چیست؟
متاسفانه با نخستین تحریمهایی که به کشورمان تحمیل شد، سرعت پیشرفت و توسعه صنعت قطعهسازی کُند شده است. در حال حاضر نیز دَرهای جهانی به روی این صنعت که لازمه رشد آن ارتباطات بینالمللی است، بسته شده و فشار مالی سنگینی را شاهد هستیم. با نگاهی به تجربه کشورهای دنیا، در خواهیم یافت که دولتها در زمان آسیبپذیری صنایع، از آن حمایت میکنند، اما در کشور ما، نهتنها دولت گام اثرگذاری در این خصوص بر نداشته، بلکه با انتخاب مدیران دولتی، عرصه را برای رشد این صنعت تنگ کرده است. صنعت خودروسازی نیازمند مدیرانی است که سطح جهانبینی و مهارت آنها متناسب با نیازها، دانش و ملزومات بینالمللی این صنعت باشد و متاسفانه مقررات یکپارچه و قانونمندی برای توسعه صنعت خودروسازی تدوین نشده است. نکته حائز اهمیت آنکه از سال ۱۳۹۲ تاکنون که تحریمها شدت گرفت، مدت تاخیر پرداخت مطالبات قطعهسازان از خودروسازان نیز روز به روز در حال افزایش است. هر کدام از بنگاههای اقتصادی برای تامین مالی خود، نیاز به بانک یا بازار سرمایه دارند و در اغلب کشورهای دنیا تسهیلات ویژهای برای این صنعت در نظر گرفته میشود، اما در کشور ما بسترسازی مناسبی در این خصوص ایجاد نشده و مشکلات مالی، شرایط فعالیت در این صنعت را بغرنجتر میکند.
گروه صنعتی آذینخودرو در سال ۱۳۹۹ به چه اهدافی دست یافته است؟
این گروه با دارا بودن یک جهانبینی پیشرفتمحور و به دلیل داشتن زیرساختهای سازمان یافته و همچنین توان فنی و مهندسی قابل توجه در سال ۱۳۹۹ بهرغم خروج شرکتهای خارجی از بازار ایران، با تلاش واحد مهندسی و تقویت بخش پژوهش، به پیشرفتهای قابل توجهی دست یافت. گروه صنعتی آذینخودرو با تشکیل کمیتهای متشکل از کارشناسان، متخصصان فنی توانست با توجه به نیاز صنعت قطعهسازی کشور به فناوریها و دانش روز، اقدامات بسیار مناسبی را انجام دهد و تا اندازه زیادی نیاز این صنعت را برطرف سازد. این گروه با بهرهگیری از توان این کمیته در زمینه تولید قطعات «هایتک» در تولید خودروهایی از خانواده زانتیا و موارد مشابه گامهای بسیار بلندی برداشت. از سوی دیگر، گروه صنعتی آذینخودرو با ثبت یک شرکت دانشبنیان به نام آذین الکترونیک ایده، حدود ۵۰ نفر از متخصصان و کارشناسان دانشپژوه از دانشگاههای مطرح کشور را به خدمت گرفته تا با استفاده از این تیم بتواند در زمینه طراحی، بومیسازی و فراهم کردن زیرساختها برای تولید انبوه قطعات هایتک مورد استفاده در صنعت خودروی کشور، اقدامات مناسبی را انجام دهد که با تلاشهای مستمر، به زودی شاهد حضور قطعات تولیدشده توسط این گروه در صنعت خودروی کشور خواهیم بود. اگرچه سال ۱۳۹۹ از نظر مسائل سیاسی و اقتصادی، سال دشواری برای کشور بود، اما از نظر صنعتی و تولیدی قطعات هایتک، برگ زرینی برای گروه صنعتی آذینخودرو به شمار میرود.
خروج شرکتهای خارجی از ایران چه تاثیری بر فعالیت قطعهسازان و خودروسازان کشور داشت؟
اگرچه خروج این شرکتها از ایران در پی تحریمهای آمریکا با وجود سرمایهگذاریهای سنگینی که در بخشهای مختلف از جمله تهیه ماشینآلات و ساخت و تجهیز فضاهای کارگاهی و تولیدی، ضربه بزرگی به صنعت خودروسازی و قطعهسازی کشور وارد کرد، اما بخش داخلی و به ویژه گروه صنعتی آذینخودرو به سرعت توان خود را احیا کرد و اقدامات قابلتوجهی را به انجام برساند. برای مثال، پیش از تحریمها قرار بود تا حدود ۴۰ درصد قطعات مورد نیاز خودروی تارا با همکاری شرکت پژو در کشور تولید شود، ولی خوشبختانه هماکنون ۹۰ درصد قطعات آن در داخل و در تیراژ روزانه ۸ خودرو تولید میشود که البته بخش مهمی از قطعات این خودرو توسط گروه صنعتی آذین خودرو تامین میشود.
مهمترین برنامه توسعهای گروه صنعتی آذینخودرو در سال ۱۴۰۰ چیست؟
بهطور کلی صنعت قطعهسازی کشور به صنعت خودروسازی وابسته است و برنامههای توسعهای قطعهسازان، با توجه به قطعات مورد نیاز خودروسازان، طراحی و اجرا میشود. به نظر میرسد، در سال جدید بخش مهمی از این برنامهها به طراحی و ساخت قطعات الکترونیک هایتک مورد استفاده در خودروها به منظور بهبود عملکرد از نظر مصرف سوخت و موارد مشابه اختصاص داشته باشد. در این میان، گروه صنعتی آذینخودرو با توجه به امکانات ویژهای که در اختیار دارد، بخش قابلتوجهی از اجرای این طرحهای توسعهای را بر عهده خواهد داشت.
و سخن آخر…
امیدواریم در سال آینده با کاهش بار تحریمها، صنعت قطعهسازی کشور نسبت به بهبود و بهروزرسانی وضعیت سختافزاری خود اقدامات مناسبی را انجام دهد و ماشینآلات و سایر تجهیزات خود را به وضعیت مطلوب ارتقاء دهد. از سوی دیگر، امیدوار هستیم که در بخش داخلی نیز با هماهنگی نهادهای مختلف از جمله بیمه، مالیات و بانکها، شرایط مطلوبی برای شکوفایی، رشد و جهش تولید بیش از پیش فراهم شود. قابل ذکر است، بحران زیان انباشته صنعت خودرو باعث شده تا صنعت قطعهسازی کشور با مشکلات مالی مواجه شود. قطعهسازان و خودروسازان ناچار به خریداری مواد اولیه خود با قیمت جهانی و به صورت نقدی میباشند و در تسویه مطالبات خود با مشکلات عمدهای مواجه هستند که گاهی این تسویه تا ۸ ماه نیز طول میکشد. با وجود تمام مشکلات، قطعهسازان کشور در سال ۱۳۹۹ شعارهای مرتبط با شکوفایی و جهش تولید را تا اندازه زیادی محقق ساختهاند و امیدواریم که در سال آینده نیز این توفیق با اقدامات مطلوب دولتمردان تداوم یابد و زمینه برای تحقق توسعه پایدار و خودکفایی در این صنعت راهبردی فراهم شود.
خبرنگار: مصطفی حاتمی
مدیرعامل گروه صنعتی آذینخودرو خبر دادداخلیسازی ۹۰ درصد قطعات مورد نیاز صنعت خودروسازی کشور