استان آذربایجان غربی یکی از ۳۱ استان ایران است، که در منطقهٔ آذربایجان در شمال غربی این کشور قرار دارد و مرکز آن شهر ارومیه است. این استان با داشتن حدود ۱۰۰۰ کیلومتر راه اصلی و بزرگراه که از شمالیترین نقطه استان (مرز بازرگان) تا جنوبیترین منطقه آن (بوکان) را به هم متصل میکند و از امکان ارتباطات زمینی مناسبی برخوردار است.این استان تنها استان ایران است که با ترکیه هم مرز است.
جغرافیا
استان آذربایجان غربی در شمالغربی ایران قرار دارد و از شمال به جمهوری آذربایجان و ترکیه، از مغرب به کشورهای ترکیه و عراق، از شرق بهاستان آذربایجان شرقی و استان زنجان و از جنوب به استان کردستان محدود است. مساحت استان برابر ۳۷٫۰۵۹ کیلومتر مربع است که سیزدهمین استان بزرگ کشور محسوب میشود و ۲٫۲۵ درصد مساحت کل کشور را تشکیل میدهد. جمعیت استان آذربایجان غربی طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، ۲٬۸۷۳٬۴۵۹ نفر است که ۴٫۰۸ درصد جمعیت کل کشور را در خود جای دادهاست و از این لحاظ هشتمین استان پرجمعیت کشور بهشمار میآید.
استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است و توپوگرافی متنوع و گستردهای دارد. بر اساس ساختار طبیعی استان، اکوسیستمهای ویژهای از ترکیب گیاهان در سطوح مختلف پوشش گیاهی در سطوح مختلف توپوگرافی به وجود آمدهاست که اهم آنها به شکل جنگلها و مراتع خودنمایی میکنند.
ناهمواریها
سراسر مرز استان با ترکیه و عراق از کوههای مرتفع دیوارمانندی از شمال به جنوب کشیده شدهاست که منبع چشمههای آب فراوان هستند.
حوزههای آبریز
- دریاچه ارومیه
- رودخانه ارس
- رودخانه زاب کوچک
آبهای معدنی
- ایستی سو؛ در نزدیکی گردنه قوشچی.
- آب گرم محال باراندوز؛ در نزدیکی قریهٔ هفتآباد ارومیه.
- آب معدنی کوه زنبیل؛ در کنار دریاچهٔ ارومیه.
- آب معدنی دریک؛ که بسیار گوارا بوده و در روستای دریک سلماس قرار دارد.
۵) آب معدنی کانی گراوان؛ در روستای کانی گویز در نزدیکی شهر رَبَط، فاصلهٔ ۲ کیلومتری ۶) آب معدنی شیخ معروف؛ در جاده نقده-مهاباد.
بلندیها
- رشتهکوههای مرکزی ترکیه و عراق
- ارتفاعات گردنهٔ قوشچی
- کوههای باستان
- ارتفاع مور شهیدان
- ارتفاعات گردنه کله شین
- کوه بینار ارومیه
- کوه قندیل
- دره حاجی ابراهیم
۹) کوه ترغه بوکان به ارتفاع ۲٬۲۴۶ متر
رودخانهها
- گدار چای
- زرینه رود
- سیمینه رود
- مهابادرود
- باراندوزچای
- شهرچای
- نازلوچای
- زولاچای[۴]
جنگلها
جنگلهای طبیعی استان، هرچند که در قسمتهایی از پیرانشهر و مهاباد وجود دارد، ولی مناطق وسیع جنگلی در سردشت قرار گرفتهاست که مساحت آن را بین ۶۰ تا ۸۰ هزار هکتار تخمین میزنند. کل مساحت جنگلهای مصنوعی در استان به ۳۲۰ هکتار در قطعات متفاوت میرسد.
مردمشناسی
ترکهای آذربایجانی و کردها (که اکثر آنها با ترکی آذربایجانی آشنا هستند) از گروههای عمده این استان بهشمار میروند.[۵]
کردها در بخشهای مرتفع غربی و جنوبی استان نشیمن دارند و متقابلاً ترکهای آذری در دشتهای پیرامون دریاچه ارومیه و بخشی نیز در دشتهای شمال و جنوب شرقی استان، سکونت دارند.[۵][نیازمند منبع] همچنین اقلیتهای آشوری و ارمنی هم در استان ساکن هستند.
در یک نظرسنجی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۹ انجام داد و بر اساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر ایران بود، درصد اقوامی که در این نظرسنجی نمونهگیری شد در استان آذربایجان غربی ۷۶٫۲٪ ترک، ۲۱٫۷ کرد، ۰٫۸٪ فارس، ۱٫۱٪ سایر اقوام و ۰٫۳٪ بدونجواب بود. جزئیات به شرح زیر بود:[۶]
- ۷۶٫۲٪ ترک (که ۶۷٪ از مردان استان و ۸۴٫۷٪ از زنان استان، ۸۲٫۵٪ از شهرنشینان استان و ۶۶٫۴٪ از روستانشینان استان، ۷۳٪ از جمعیت زیردیپلم استان و ۸۰٫۳٪ از دیپلمههای استان و ۸۲٫۶ از جمعیت بالای دیپلم استان را تشکیل میدادند)
- ۲۱٫۷ کرد (که ۳۰٫۵٪ از مردان و ۱۳٫۴٪ از زنان استان، ۱۵٫۴٪ از شهرنشینان و ۳۱٫۲٪ از روستانشینان استان، ۲۶٪ از جمعیت زیردیپلم و ۱۶٫۱٪ از دیپلمهها و ۱۲٫۸٪ از جمعیت بالای دیپلم استان را تشکیل میدادند)
- ۰٫۸٪ فارس (که ۰٫۳٪ از مردان و ۱٪ از زنان استان، ۱٫۳٪ از شهرنشینان و ۰٪ از روستانشینان استان، ۰٪ از جمعیت زیردیپلم و ۱٫۵٪ از دیپلمهها و ۲٫۸٪ از جمعیت بالای دیپلم استان را تشکیل میدادند)
- ۱٫۱٪ سایر اقوام (که ۱. ٫۶٪ از مردان و ۱٪ از زنان استان، ۰٫۳٪ از شهرنشینان استان و ۲٫۴٪ از روستانشینان استان، ۱٪ از جمعیت زیردیپلم و ۲٫۲٪ از دیپلمهها و ۰٪ از جمعیت بالای دیپلم استان را تشکیل میدادند)
- و ۰٫۳٪ بدونجواب (که ۰٫۶٪ از مردان، ۰٫۵٪ از شهرنشینان، و ۱٫۸٪ از جمعیت بالای دیپلم استان را تشکیل میدادند)
تاریخ استان
از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد درآمیختهاست. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمتهای غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند. مقارن این ایام دولتهایی در اطراف آذربایجان وجود داشت که از آن جمله میتوان به دولت آشور در شمال بینالنهرین، دولت هیق در آسیای صغیر، دولت اورارتو در نواحی شمال و شمال غرب، اقوام کادوسی در شرق و کاسیاندر حوالی کوههای زاگرس اشاره کرد. بعد از تأسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه بود.
گروهی معتقدند که نام آذربایجان گرفته شده از «آذرآبادگان» گرفته شده و به معنی سرزمین آتش است. بزرگترین آتشکدههای زرتشتی در این منطقه بودهاست و نمونه آن هنوز در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان بجا ماندهاست. گروهی دیگر وجه تسمیه آذربایجان را مربوط به وجود سرداری به نام آتورپات یا اتروپاد میدانند. اینان معتقدند که که بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران، سردارآتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد. از آن به بعد این سرزمین به نام آتورپاتگان معروف شد. حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال داخلی خود را در چهارچوب دولت اشکانی حفظ کند. سرانجام اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانی بر حکمرانان محلی آذربایجان استیلا یافت و آنرا بصورت یک ایالت غیر موروثی اداره نمود.
موقعیت اقتصادی اجتماعی
این استان یکی از مناطق مستعد کشاورزی است. علاوه بر این وجود ایلات و عشایر در دامداری استان نقش قابل توجهی دارد. این استان از نظر اکتشاف و بهرهبرداری منابع معدنی نسبت به سایر استانها در وضع مطلوبی قرار ندارد. بررسی ترکیب کارگاههای موجود استان نیز نشان میدهد که دو گروه صنعتی کانیهای غیرفلزی و غذایی – داروئی در بین سایر صنایع بالاترین تعداد میزان اشتغال را دارد. از جمله معادن این استان میتوان به معادن مصالح و سنگهای ساختمانی، گرانیت، میکا، زرنیخ، تالک، تراورتن، طلا، خاک نسوز و پوکه معدنی اشاره کرد.
طبق قانون مصوب ۱۶ آبان ۱۳۱۶ تقسیمات کشوری، ارومیه-با نام قبلیش، رضائیه-در استان شمال غرب قرار گرفت. در سوم بهمن همان سال آذربایجان شرقی و غربی از یکدیگر جدا شده و ارومیه جزو استان چهارم قرار گرفت. از سال ۱۳۴۴ این استان با نام آذربایجان غربی شناخته میشود. در سال ۱۳۴۴ قسمتهای از نواحی جنوبی کردنشین (بوکان) از این استان جدا گردید و به استان کردستان الحاق شد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا,سیامك ره پیك روز چهارشنبه با اشاره به اینكه قبلا صحت انتخابات در ۲۰۶ حوزه انتخابیه مورد تایید قرار گرفته بود، افزود : در خصوص حوزه انتخابیه ماكو برای اطمینان بیشتر و حفظ آرای مردم در نهایت تصمیم گرفته شد كه كل صندوق های آرا بازشماری شود. (بیشتر…)
مرزنیوز به نقل از تابناک، ۱۲ قبضه اسلحه شكاري، كمري و كالاي پزشكي غيرمجاز در گمرك بازرگان كشف شد. (بیشتر…)
مرزنیوز به نقل از ایرنا كامیار داهیم : در راستای ایفای نقش كلیدی جمهوری اسلامی ایران به عنوان پل اقتصادی كشورهای غربی و ممالك آسیایی در قالب ترانزیت بین كشوری كالاها و به منظور اعمال كنترل های بهداشتی لازم این اقدام انجام شده است.
وی اظهار كرد: از ابتدای امسال انواع فرآورده های دامی شامل ۳۳ قلم كالا از كشورهای اتریش، آذربایجان، آلمان، امارت متحد عربی، اكراین، آمریكا، ایتالیا، برزیل، بلژیك، تركیه، فنلاند، قبرس، كانادا، لهستان، مجارستان، مولداوی، ویتنام، هلند، تونس، اتیوپی و اردن وارد كشور شدند و بازدیدهای بهداشتی محموله ها در محل قرنطینه مرزی بازرگان اعمال شده است.
داهیم ادامه داد: پس از این بازدیدها برای كالاهای یاد شده صدور گواهی های ترانزیتی به كشورهای آذربایجان، تركمنستان، تاجیكستان، عراق، افغانستان، پاكستان، قزاقستان، قرقیزستان، صربستان، ازبكستان و تركیه صورت گرفته است.
وی با اشاره به صادرات فرآورده های دامی استان به سایر كشورها ادامه داد: اكنون به علت اینكه آذربایجان غربی دارای مرزهای وسیعی با كشورهای همسایه است، محصولات دامی این استان به چندین كشور جهان صادر می شود كه كشورهای عراق، تركیه و حوزه دریای خزر جزء عمده ترین مقاصد صادراتی فرآورده های دامی این استان هستند.
مدیركل دامپزشكی آذربایجان غربی آبزیان، گوشت سفید و قرمز و تولیدات لبنی را از اقلام صادراتی این استان به كشورهای خارجی اعلام كرد.
داهیم با اشاره به وجود ظرفیت های استان در زمینه صدور محصولات دامی افزود: كیفیت بالای تولیدات دامی استان و وجود كارخانه های متعدد فعال در زمینه تولیدات دامی و لبنی زمینه مساعدی برای فعالیت در این بخش اقتصادی در استان را فراهم كرده است.
آذربایجان غربی حدود یكهزار كیلومتر مرز مشترك با كشورهای جمهوری آذربایجان، تركیه و عراق دارد و با توجه به وجود ۹ میلیون واحد دامی در این استان، دارای ظرفیتی ویژه در صادرات فرآورده های دامی است.
لینک خبر: https://marznews.com/?p=97808
مرزنیوز به نقل از ایرنا کیومرث دانشجو روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این میزان آب موجود در پشت سدها نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۲۲ درصد بیشتر شده که نشان از آورد مناسب رودخانه ها دارد.
وی اضافه کرد: بیشترین آب موجود در پشت سدهای استان به سد بوکان با ۸۰۱ میلیون متر مکعب اختصاص دارد.
وی اظهار کرد: سد مهاباد با ۱۹۷.۵ میلیون متر مکعب، سد آغ چای با ۱۹۶ میلیون متر مکعب، سد شهرچای ارومیه با ۱۱۶ میلیون متر مکعب و سد حسنلو با ۶۰ میلیون متر مکعب نیز امسال از وضعیت مناسبی برخوردار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی ادامه داد: سد شهرچای ارومیه در زمان مشابه سال گذشته ۱۰۸ میلیون متر مکعب آب داشت که در حال حاضر افزایش هشت میلیون متر مکعبی و هفت و نیم درصدی را نسبت به پارسال نشان می دهد.
دانشجو با اشاره به بارش ۳۷ میلیمتری در آذربایجان غربی در فروردین ماه امسال گفت: این در حالی است که در فروردین سال گذشته به طور متوسط ۲۷.۵ میلیمتر بارش داشتیم و امسال میزان بارش ها در این استان حدود ۳۵ درصد بیشتر شده است.
وی افزود: از ابتدای سال آبی جاری نیز شاهد بارش متوسط ۲۹۵ میلیمتری در استان هستیم که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۲۹۰.۵ میلیمتر بود و امسال به طور متوسط ۴.۵ میلیمتر و ۱.۵ درصد بیشتر شده است.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر ۱۲ سد در آذربایجان غربی در حال بهره برداری است.
لینک خبر: https://marznews.com/?p=97574
مرزنیوز به نقل از ایرنا مجتبی جلیل زاده روز دوشنبه در جریان بازدید از رهاسازی آب از سد قلعه چای عجب شیر به منظور احیای دریاچه ارومیه بدون اشاره به رقم افزایش تراز آب دریاچه افزود: نزولات آسمانی همراه با اقدام های دولت تدبیر و امید، جان تازه به دریاچه ارومیه داده و امید برای احیای کامل آن در دل ها زنده شده است.
طبق صورت جلسه ستاد احیای دریاچه ارومیه، رهاسازی ۴۴۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه ازطریق رهاسازی آب پشت پنج سد کشور از جمله سد قلعه چای عجب شیر در دستور کار قرار دارد.
معاون طرح، توسعه، حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی یادآور شد: به دلیل اجرای طرح های لایروبی در رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه بویژه قلعه چای و قوروچای، آب این رودخانه ها به پیکره اصلی این دریاچه رسیده و باعث بالا آمدن تراز آب آن شده است.
جلیل زاده ادامه داد: با توجه به تقارن رهاسازی آب با تعطیلات نوروزی، مناطق پایین دست این سدها تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و مردم محلی و مسافران نوروزی باید در زمان رهاسازی و پس از آن از نزدیک شدن به حریم و بستر رودخانه های مربوطه و هرگونه برداشت غیرمجاز آب خودداری کنند.
وی با بیان اینکه عملیات رهاسازی ۱۲ میلیون مترمکعب آب سد قلعه چای عجب شیر که سهم آذربایجان شرقی به سمت دریاچه ارومیه بود، آغاز شده است، گفت: امسال روند خشکی سال های گذشته دریاچه ارومیه متوقف شده و این دریاچه شرایط تثبیت را می گذراند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه کشاورزان نگران حقآبه خود نباشند، اظهار داشت: حقآبه کشاورزانی که از سد قلعه چای عجب شیر برای آبیاری باغ ها و زمین های کشاورزی خود استفاده می کنند، در زمان قانونی تامین خواهد شد.
جلیل زاده، افزود: در دولت یازدهم توجه ویژه به احیای دریاچه ارومیه و صیانت از منابع آبی شده، به طوری که درخصوص آب های زیرزمینی و اطلاع رسانی در این حوزه در دوره قبل، تنها شش جلسه شورای عالی آب در کشور برگزار شده بود در حالی که از زمان آغاز کار دولت تدبیر و امید بیش از ۱۰ جلسه در این خصوص برگزار شده است.
وی با اشاره به طرح های اجرایی شرکت آب منطقه ای در زمینه احیای دریاچه ارومیه و تعادل بخشی منابع آبی گفت: ۱۲ مورد از ۱۵ طرح اجرایی در این حوزه مرتبط با این شرکت است.
جلیل زاده یادآوری کرد: نصب کنتور و انسداد چاه های غیرمجاز از جمله این طرح ها بود که در این راستا از ابتدای سال ۹۴ تا کنون حدود ۲۶۶ حلقه چاه مسدود شده و وضعیت بیش از یک هزار حلقه چاه غیرمجاز نیز در حال بررسی است.
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه شور جهان است که در ۱۹ سال گذشته با بحران شدید کم آبی مواجه شد و از پهنه پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتری آن تنها حدود ۱۰ درصد باقی مانده و با تداوم این امر هم اکنون در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.
میزان آب موجود در دریاچه ارومیه پیش از وضعیت بحرانی تا ۳۲ میلیارد متر مکعب نیز رسیده بود.
آب این دریاچه بسیار شور است و بیشتر از رودخانه های زرینه رود، سیمینه رود، تلخه رود، گدار، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه می شود.
عمیق ترین نقطه این دریاچه ۱۶ متر است.
ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال گذشته با برنامه های اجرایی مدون در راستای تثبیت وضعیت فعلی دریاچه اقدام هایی را آغاز کرد.
سد عجب شیر در ۲۵ کیلومتری شمال شرق این شهرستان بر روی رودخانه قلعه چای زده شد و این سد از نوع خاکی با هسته ناتراوای رسی است که طول تاج آن ۳۳۶ متر، عرض تاج ۱۰ متر و ارتفاع آن از پی ۸۵ متر، طول دریاچه سد ۳/۵ کیلومتر در رقوم نرمال و حجم مفید سد قلعه چای ۴۰ میلیون مترمکعب است.
این سد با هدف تامین آب هفت هزار هکتار از اراضی پایاب سد و پنج هزار و ۲۰۰ هکتار توسعه اراضی کشاورزی شهرستان عجب شیر در آذر سال ۷۹ به بهره برداری رسید.
شهرستان عجب شیر با حدود ۸۵ هزار نفر جمعیت درفاصله ۹۸ کیلومتری جنوب غربی تبریز مرکز آذربایجان شرقی واقع است.
لینک خبر: https://marznews.com/?p=97449
مرزنیوز به نقل از تابناک تداوم بارش باران به مدت دو روز در سرشاخه های رودخانه سیمینه رود بوکان در استان آذربایجان غربی باعث طغیان این رودخانه پس از۳۰ سال شد.
مرزنیوز به نقل از تابناک انفجار یک مین به جای مانده از دوران دفاع مقدس در مهاباد عصر روز شنبه موجب مجروح شدن یک کارگر شهرداری شد.