بیست و هفتم شهریور، در تقویم کشورمان به عنوان روز شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت زنده‌یاد محمدحسین شهریار نامیده شده است.
به گزارش مرزنیوز؛ شکی ندارم شعر و ادب دیرپای فارسی، مانند سرمایه بزرگ فرهنگی، داده‌های دیگر دانش‌ها را نیز در گذر سده‌ها در بطن خویش انتقال داده است. دیرینگی و پرباری شعر فارسی تا جایی است که از حدود هزار سال پیش، یکی از اندک آثار ممتاز ادب حماسی جهان که مبتنی بر تاریخ و اسطوره‌اند یعنی شاه‌نامه فردوسی به آن تعلق دارد و البته، دیگر انواعش مانند شعر تعلیمی، غنایی و حتی عامیانه نیز توانسته است پیام‌های ارجمندی به جهان ارایه کند.
تاریخ ادبیات سرزمین ما نشان می‌دهد شعر فارسی در کنار اثرپذیری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی مهم، در اتفاقات بزرگ تاریخی اثرگذار و بسترساز نیز بوده که می‌تواند دلیل دیگری بر پرباری آن باشد زیرا ادبیات بدون پیام غنی، تاثیری جدی در افکار عمومی نخواهد داشت.
شعر فارسی که در قالب‌های گوناگونی چون مثنوی، قصیده، غزل، قطعه و … جلوه یافته، سبک‌های مختلفی را نیز پذیرفته است. سبک خراسانی که نخستین سبک نظام‌مند در شعر فارسی به شمار می‌رود تقریباً از اواخر سده سوم هجری آغازیدن گرفت و حدوداً تا سده ششم رواج یافت. چکامه‌های سروده شده در این سبک، بیانی ساده و روان دارند و بیش‌تر واژه‌های ناب فارسی را در بر گرفته‌اند.
پس از آن، سبک عراقی از اواخر سده ششم تا نهم پدیدار شد زیرا به دلیل‌هایی مانند جابه‌جایی کانون‌های قدرت، گسترش دانش‌ها و… شاعران، واژه‌های حکمی، فلسفی، عرفانی و عربی افزون‌تری به کار بستند و در نتیجه، زبان ادبی به سوی پیچیدگی حرکت کرد.
سبک هندی یا اصفهانی که تقریباً از قرن نهم هجری، با استقبال دربار هند از برخی شاعران پارسی‌گوی، شروع و تا اواخر سده دوازدهم پایایی یافت با رویکرد شاعران موصوف به قدرت‌نمایی در ادای مفاهیم، تعبیرها، تشبیه‌ها و کنایه‌های باریک و گاهی نیز ترکیب‌ها و معنی‌های دشوار را در شعر فارسی گستراند.
حدوداً در قرن دوازدهم هجری، گروهی از سرایندگان، اشعار خود را در پیروی از شاعران قدیم سرودند که این بازه زمانی، دوره بازگشت نام گرفت و تا سده چهاردهم پیوستگی یافت و سرانجام، رویکردی که از اوایل قرن چهاردهم در شعر فارسی آغاز شد و تا کنون ادامه دارد، سبک معاصر یا نو نامیده شد که وجود قافیه و نبود وزن یکسان در هر مصراع و نیز رعایت نکردن حدود مصراع‌ها از ویژگی‌های آن است.
نثر فارسی نیز که به فراخور مقتضیات مکانی و زمانی شکل گرفته و در یک تقسیم‌بندی تخصصی به انواعی چون مرسل، مصنوع، بینابین و… طبقه‌بندی شده، بخش قابل توجهی از ادب فارسی را ساخته و هرکدام با ویژگی‌های خود (که در این یادداشت کوتاه، نمی‌گنجد) زیبایی‌هایی به ادبیات کشور ما افزوده‌اند.
در چنین روزی برای پاسداشت این سرمایه که با هجوم واژگان خارجی، بی‌توجهی عده‌ای به رعایت شیوه‌های درست نگارش (به‌ویژه در نامه‌های اداری) و… با چالش‌ها و آسیب‌هایی روبه‌روست هم‌پیمان شویم.
برگرفته از کتاب «از فروردین تا فروردین»
اثر محمدرضا نوذریان
لینک کوتاه: https://marznews.com/?p=211850
