گذرنامه (پاسپورت) سندی است که از سوی دولت برای مسافرت، اقامت و تحصیل و… اتباع ایرانی به خارج از کشور داده میشود و خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه ممنوع است.
به گزارش مرزنیوز؛ البته طبق ماده ۲۴ قانون گذرنامه این مدرک برای مسافرت به تمامی کشورها اعتبار داشته مگر کشورهایی که دولت مسافرت اتباع ایرانی را به آن ممنوع و یا محدود کرده باشد.
پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا نیز به تازگی اعلام کرد که از امسال گذرنامه ویژه اربعین با اعتبار ۵ ساله صادر خواهد شد.
اما آنچه که جای سئوال دارد برای صدور این مدرک ارزشمند که دارای بالاترین و شاخص ترین فاکتورهای ضد جعل بوده و هزینه بالایی برای انتشار آن صرف می شود، چرا تنها ۵ سال؟!!!
البته پیش از این گذرنامه با ضرایب امنیتی پایین تری منتشر می شد که احتمال جعل آن بالا بوده و بخاطر همین موضوع، اعتبار آن را ۵ ساله تعیین شده بود اما اکنون که گذرنامه بیومتریک با تراشه الکترونیکی تولید می شود و جعل آن متصور نیست چرا باید اعتبار آن پایین باشد.
هم اکنون گذرنامه های عادی با اعتبار ۵ ساله صادر می شود که در موقعیت فعلی که بر اثر تحریم های ظالمانه قطعات حساس و برخی مواد مصرفی در صدور گذرنامه های جدید با کمبود مواجهیم، لذا برای حفظ بیت المال و پیشنهاد می شود گذرنامه با اعتبار ۱۰ ساله چاپ شود و برای گذرنامه فعلی با تمهیداتی ویژه همان گذرنامه نیز با حک مهر و یا راهکار دیگری به مدت ۱۰ سال تمدید شود.
به طور مثال پاسپورت امریکایی برای افراد زیر ۱۶ سال با ۵ سال اعتبار و برای افراد بالای ۱۶ سال با ۱۰ سال اعتبار صادر می شود.
از مزایای اعتبار ۱۰ ساله یا بیشتر می توان به کاهش حجم مراجعات به دفاتر پلیس+۱۰؛ کاهش هزینه های صدور گذرنامه؛ صرفه جویی در وقت و زمان مراجعین؛ جلوگیری از تصادفات احتمالی؛ امان ماندن از آلودگی هوا و…؛ رهایی از ترافیک و شلوغی سطح شهرها؛ کاهش هزینه های رفت و آمد و… اشاره کرد.
لازم به توضیح است نیاز به گذرنامه در ایران با شکل یکسان و متحدالشکل در اواسط حکومت ناصرالدینشاه قاجار حس شد. گذرنامه در آن زمان با عنوان «تذکره مرور» (مجوز رفت و آمد) وجود داشت اما در سال ۱۲۶۰ خورشیدی کتابچهای تحت عنوان «دستورالعمل تذکره مرور» توسط وزارت امور خارجه دولت علّیه ایران تهیه و با توشیح ناصرالدینشاه به تمامی ولایات سرحدی (مرزی) فرستاده شد تا صدور گذرنامه در کل کشور به شکل واحد و با محوریت دارالخلافه تهران باشد. در مقدمه این کتابچه میخوانیم: «چون برای دولت لازم است که رعایا و تبعه خود را که به عنوان تجارت و زیارت و سیاحت و مقاصد مهمه به ممالک دول همجوار و همعهد مسافرت مینمایند سرپرستی و حمایت نماید و آنها که به اقتضای شرایط عهدنامهجات منعقده از حقوق مقرره به توسط سفرا و مأمورین خود بهرهیاب شوند و برای نظم داخله از حالت مسافرین خود عموماً استحضار حاصل کرده و اهل کسب و تجارت و صاحبان منظورات مفیده را از اشرار و بیهودهگردان و فراریان تمیز داده در جمیع منافع و دفع مفاسدی که از مسافرت حاصل میتواند شد اهتمامات لازمه را به عمل آورده و همچنین از واردین ممالک خارجه و دول دوست همجوار استحضار کافی به هم رسانیده نسبت به هر یک امتیازات و حقوق مندرجه در عهدنامهجات دوستی و تجارتی را مرعی و ملحوظ دارد و ملک و رعیت خود را از معایب خودسری و مطلقالعنانی مصون و محروس نماید لهذا برای استحکام و انضباط عمل تذکره وارد و صادر ممالک محروسه که از قدیم مقرر و معمول است قواعد مقرره را در ضمن فصل آتیه بهدرستی برقرار میکند».
تذکره مرور توسط مباشرینی که وزارت خارجه منصوب میکرد و توسط حاکمان شهرهای مرزی حمایت میشدند با مدت اعتبار یک سال صادر میشد. در کتابچه یادشده به غیر از شکل و جزئیات این تذکره، به مجازاتهایی که برای جاعلین در نظر گرفته شده نیز اشاره شده است. دارندگان تذکرهها باید پیش از پایان مهلت یکساله تذکرههای خود، به دفاتر صدور مراجعه و اقدام به تمدید مجوزهای خود میکردند در غیر این صورت مشمول پرداخت جریمه میشدند. همچنین برای آن دسته از زائرین عتبات که پول کافی برای پرداخت هزینه صدور تذکره نداشتند، مجوز صدور سالانه هزار تذکره رایگان در سال به مباشر تذکره کرمانشاهان داده شده بود.
امید است مدیران تصمیم گیر با ارایه طرحی به دولت و یا ارایه لایحه ای توسط نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اعتبار ۱۰ ساله گذرنامه تصویب شده و به یک قانون محکم و متقن تبدیل شود.
خبرنگار: محمدنقی دیده بان
لینک کوتاه: https://marznews.com/?p=204545
