سخنان دو روز قبل ‘رجب طیب اردوغان’ رییس جمهور ترکیه در زمینه لزوم گذر از نظام پارلمانی به نظام ریاستی با واکنش بسیار تند احزاب سیاسی مخالف این کشور مواجه شد.
مساله تغییر سیستم پارلمانی به سیستم ریاستی از سالها قبل از سوی حزب ‘عدالت و توسعه’ و شخص ‘ طیب اردوغان’ به کرات تکرار شده ولی بدلیل اینکه حزب یاد شده موفق به کسب حدنصاب لازم برای تغییر قانون اساسی در مجلس ترکیه نشده، این مساله تا به امروز تنها در مرحله حرف باقی مانده است.
انتخابات عمومی ترکیه در خردادماه سال آینده برگزار خواهد شد و در قبل از این انتخابات طرح بحث تغیر سیستم پارلمانی به سیستم ریاستی نشان از تلاش برای پیروزی حزب ‘عدالت و توسعه ‘ و حمایت اردوغان به عنوان رییس جمهور از این حزب دارد.
اردوغان در سالهای گذشته و در دوران نخست وزیری نیز خواستار تغییر سیستم پارلمانی به سیستم ریاستی شده بود و این درخواست از سوی احزاب مخالف به عنوان تلاش اردوغان برای بدست گیری کامل قدرت ارزیابی می شد.
واکنش احزاب مخالف این بار نیز متفاوت از گذشته نبود و آنان با خواست اردوغان جهت تغییر سیستم پارلمان مخالفت کردند.
‘بولنت تزجان’ معاون حزب ‘جمهوریخواه خلق’ در این زمینه گفت: اردوغان می باید وظایف خود را در چارچوب تعیین شده از سوی قانون اساسی بجای آورد.
وی گفت: اردوغان از حیطه مسوولیتهای تعیین شده برای وی در قانون اساسی خارج و قصد دارد که تمامی اختیارات را در دست خود جمع آوری کند.
تزجان حاکمیت حزب ‘عدالت و توسعه’ را متهم کرد که قصد تسویه حساب با دمکراسی و جمهوری ترکیه را دارند.
‘اکتای وورال’ رییس گروه پارلمانی حزب ‘حرکت ملی’ نیز در این زمینه گفت: ترکیه نیاز به سیستم ریاستی ندارد، ترکیه نیاز به آرامش، آزادی، قوه قضاییه مستقل؛ رسانه های آزاد، تولید و اشتغال برای بیکاران دارد.
وی اردوغان را متهم کرد که ذهنیتی همانند کودتاگران دارد و گفت: اردوغان سوگند بیطرفی خورده است و باید به این سوگند خود پای بند باشد.
وورال گفت: اردوغان با طرح مجدد بحث سیستم ریاستی هدف حمایت از حزب ‘عدالت و توسعه’ در میتینگهای مختلف در قبل از انتخابات عمومی را دارد.
‘حصییب کاپلان’ نماینده مردم شیرناک از حزب ‘دمکراسی خلقها’ نیز گفت: اردوغان خواستار سیستمی سیاسی مشابه آمریکا است. در آمریکا جدایی قوا از یکدیگر وجود دارد ولی اردوغان نمی تواند خود را متوقف کند و قصد جمع آوری تمامی اختیارات را در دست خود دارد.
ناظران آگاه می گویند، مساله تغییر سیستم پارلمانی به سیستم ریاستی در هفته ها و ماههای آتی دستکم تا زمان برگزاری انتخابات عمومی در پایان خردادماه سال آینده از مهمترین موضوعات مورد بحث در جامعه ترکیه خواهد بود.
