براي تسريع در حل و فصل اختلافات مرزي و جلوگيري از اتلاف وقت و محو آثار علائم در حوادث مرزي و استيفاي حقوق دولت و اتباع مرزنشين نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران افسران با تجربه و متخصص را در مرز مي گمارد كه مرزبان ناميده مي شود و اين ماموريت مهم با صدور استوارنامه از سوي وزير امورخارجه آغاز خواهد شد.
دروازه مرزي
به نقاطي اطلاق مي شود كه ورود و خروج از آن نقاط با دردست داشتن گذرنامه يا اسناد در حكم گذرنامه مجاز مي باشد كه در چارچوب تفاهم نامه هاي منعقد شده بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي همجوار تعيين مي شود اين دروازه ها با توجه به ويژگي هاي مربوطه به شرح زير تقسيم بندي مي شوند:
۱- دروازه تردد بين المللي: مختص عبور مسافر و وسائط نقليه حامل كالا و مسافر با در دست داشتن گذرنامه .
۲- دروازه تردد تجاري: مختص عبور وسائط نقليه حامل كالاي تجارتي و خدمه هاي مربوطه .
۳- دروازه هاي تردد مرزي: ويژه تردد اتباع مرزنشين با دردست داشتن پروانه گذر صادره از مرزباني .
۴- دروازه هاي تردد ويژه: دروازه اي است كه براي مدت محدود با هدف هاي خاص اجازه ورود و خروج اشخاص يا كالا يا تجهيزات از آن نقاط داده مي شود .
نشانه هاي مرزي
علائمي هستند براي مشخص كردن مسير عبور خط مرز كه از لحاظ نوع و شكل و اندازه و رنگ طبق موافقت دو كشور همسايه مشخص و در فواصل معين روي زمين نصب مي گردند .
علائم مرزي در مرزهاي جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي همسايه به ۴ طريق زير نصب گرديده اند:
۱- ميله منفرد در مرزهاي خشكي
۲- ميله زوجي در مرزهاي رودخانه اي
۳- ميله سه جانبه در مرزهاي مشترك سه كشور
۴- گوي شناور در درياچه سد ارس
انواع ميله هاي مرزي
۱- ميله مرزي اصلي بصورت فلزي يا سيماني يا سنگي طبق موافقت دو كشور در نقاط مشخص و معين روي خط مرز نصب مي گردد .
۲- ميله مرزي فرعي به صورت فلزي يا سيماني يا سنگي در حدفاصل دو ميله اصلي نصب تا خط مرز بهتر و ساده تر قابل شناسائي باشد و معمولاً شكل و اندازه ميله هاي فرعي با ميله هاي اصلي متفاوت است .
۳- ميله مرزي متقاطع ميله اي است كه فصل مشترك مرز ۳ كشور نصب مي گردد .
منبع: مرکز مطالعات خلیج فارس
به گزینی: محمدنقی دیده بان