به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگوی مطبوعاتی از نقش ایران و سرعت آن در کمک‌رسانی به عراق در مقابل گروهک داعش تقدیر و خبر زخمی شدن سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در سامراء را تکذیب کرد و گفت که فتوای آیت‌الله سیستانی در متوقف شدن داعش، نقشی مهم ایفا کرد.
نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگو با روزنامه الحیات، چاپ لندن، فاش کرد که از ایران و آمریکا رسما خواهش کرده است که عراق را صحنه مقابله یکدیگر نکنند چرا که این امر به ضرر عراق تمام خواهد شد و گفت که اطلاعات او نشان می‌دهد که آمریکا و ایران هم‌اکنون به سوی توافق حرکت می‌کنند.
حیدر العبادی با بیان اینکه دولت آمریکا تمایل جدی دارد که مسائل اختلافی با طرف ایرانی را حل و فصل کند، تصریح کرد که این حرف او از روی اطلاع است نه تحلیل و (از نظر العبادی) عجیب این است که همین تمایل نیز در طرف ایرانی به وجود آمده است و این تمایل از سه چهار ماه پیش به وجود آمده است.
مشروح مصاحبه :
بغداد از دایره تهدید داعش خارج شد اما خطر داعش هنوز هست
• اگر بخواهید اوضاع امنیتی امروز عراق را در چند جمله توصیف کنید، چه می‌گویید؟
– توصیف اوضاع عراق با چند کلمه دشوار است. اما واقعیت این است که چالشهایی حقیقی وجود داشت که بخش‌هایی از آن حل شده است اما بخش‌هایی از آن همچنان وجود دارد. چالش بزرگتری که ما با آن مواجه بودیم، امنیت بغداد بود.
• آیا بغداد در حال حاضر خطر سقوط، بغداد را تهدید می‌کند؟
– نه ولی ممکن بود که جنگ‌های خیابانی در بغداد به راه بیفتد که اکنون کاملا این خطر از بغداد دور شده است. این چالش نخست بود. چالش بعدی ما این بود که قشون‌کشی داعش به سوی جنوب را متوقف کنیم که در این کار نیز موفق شدیم. در واقع حمله به سوی اربیل و کردستان در طرح و برنامه داعش نبود اما زمانی که دید راه به سوی جنوب بسته است، راهی شرق شد. تهدید داعش هنوز وجود دارد. این گروه تروریستی دارای دو ویژگی اصلی است. ویژگی گروه‌های تروریستی که حملاتی تروریستی با شبه‌نظامیان انجام می‌دهد و دوم ویژگی دولتی یا شبه دولتی. یعنی دارای نهادهای مختلف و پول است که با آنها مناطق تحت سیطره خود را اداره می‌کند. که این امر خطرناک است و ما طرحی برای مقابله با این امر داریم.
ما با برخی مشکلات مواجهیم که مهمترین آن، محدودیت امکانات است. همانطور که همه می‌دانند، بخش بزرگی از ارتش ما با اشغال موصل از هم پاشید و ما تجهیزات زیادی را در این فروپاشی از دست دادیم؛ از آن مهمتر تضعیف روحیه شدید نیروهای نظامی و پیامدهای آن برای شهروندان عراقی بود. به طوری که حتی فرماندهان نظامی ما در جنوب عراق که داعش به آن نفوذ نکرده بود، از نگاه‌های بد مردم و اهانت‌های شهروندان شکایت داشتند و مردم آنها را به عدم دفاع از وطن متهم می‌کردند اما ما اکنون بر این مسئله نیز غلبه یافته‌ایم و این کار را با تغییر برخی فرماندهان نظامی و بازسازی ساختار ارتش و معرفی فرماندهان جدید انجام دادیم.
• آیا شخصا از فروپاشیدن (بخش بزرگی از) ارتش جا خوردید؟
– بله، چه کسی جا نخورد؟ حجم غافلگیری خیلی بزرگ بود بخصوص که اشغالگری داعش بدون خونریزی و از طریق جنگ بزرگ روانی بود که داعش و گروهک‌های دیگر داخل ارتش و نهادهای امنیتی انجام دادند و این وضعیت چند ماه طول کشید. فکر می‌کنم که علت این مسئله، شکفاف بزرگ اطلاعاتی نه فقط در عراق بلکه در کشورهای غربی در اروپا و آمریکا بود، چرا که این کشورها سرویس‌های اطلاعاتی بزرگی دارند اما حجم خطر را درک نکردند.
• آیا این نیروها، دستور داشتند، نجنگند؟
– تحقیقات در حال اجراست. موضوع حساس است و ما در وضعیت جنگی هستیم و جنگ با داعش هنوز ادامه دارد. در چنین فضایی، هیچ تحقیقی نمی‌تواند عادلانه یا بی‌طرف باشد زیرا سیاستمداران از آن برای تبادل اتهام، سوءاستفاده می‌کنند. ما باید پرونده آزادسازی نینوا را تمام کنیم تا حقیقت روشن شود. ما به حقایقی دست یافته‌ایم که برخی از این حقایق محرمانه نیست. اما کشمکش سیاسی تا اندازه‌ای سبب این اتفاقات است.
• آیا درگیری سیاسی مسئول این فروپاشی‌ها است؟
– قطعا همینطور است. در حالی که نیروهای نظامی در موصل برای دفاع از این شهر حضور داشتند، برخی شخصیت‌های سیاسی موصل آنها را تحریک می‌کردند و آنها را نیروهای خارجی می شمردند که باید شهر را ترک کنند. سپس حمله داعش صورت گرفت در چنین شرایطی نیروهای نظامی انگیزه دفاع از شهر و مقابله با مهاجمان را از دست می‌دهد.
کمک آمریکا با تأخیر چند ماهه انجام شد/ فتوای آیت‌الله سیستانی عامل مهم در توقف داعش بود
• آیا بدون مشارکت نیروهای آمریکایی، توقف داعش غیرممکن بود؟
– نه این امر غیرممکن نبود. زیرا پیش از دخالت نظامی آمریکا که چند ماهی به تاخیر افتاد، پیشروی‌های داعش متوقف شده بود. من معتقدم عامل اصلی آن رغبت عراقی‌ها برای دفاع از کشورشان بود و فتوای آیت‌الله «سید علی السیستانی» نقشی مهم در این امر داشت. زیرا شمار نیروهای داوطلب برای جنگ با داعش، بسیار زیاد بود تاجایی که برخی از نیروهای داوطلب از منازلشان سلاح نیز آورده بودند. برخی از آنها با وسایلی بسیار ساده به جنگ داعش رفتند.
ایران در هفته اول برای کمک به کردستان و بغداد پل هوایی زد
• چه کسی اولین کمک را به عراق کرد. آمریکا یا ایران؟
– از نظر زمانی، ایران پیشتاز بود. این کشور از همان هفته نخست، یک پل هوایی برای انتقال اسلحه به عراق و به طور مشخص کردستان و بغداد ایجاد کرد و این اقدام بر کسی پوشیده نبود.
اجازه بدهید با شفافیت سخن بگویم. در جنگ با داعش منافع مشترک عراقی – ایرانی وجود دارد. من تردیدی ندارم که ایرانی‌ها با صداقت تمام از عراق دفاع می‌کنند زیرا تهدید داعش به عراق محدود نیست و خطری واقعی برای ایران به شمار می‌رود. زیرا این گروه تروریستی می‌تواند از طریق کردستان یا دیالی به مرزهای ایران برسد و مناطق متعددی از ایران را تهدید کند. لذا دخالت سریع ایران برای کمک به عراق یک قضیه استراتژیک بود. تا جایی که در ابتدای امر به دلیل سرعت اتفاقی که روی داده بود و خطری که وجود داشت، حتی درباره کیفیت پرداخت بهای سلاح‌های ایرانی توافقی انجام نشد.
• آیا هواپیماهای ایرانی در عملیات هوایی در عراق نیز مشارکت کردند؟
– بر اساس اطلاعاتی که دارم، در مجموع ۳ دخالت هوایی از طرف هواپیماهای ایرانی در آسمان عراق صورت گرفت. یکی در آگوست گذشته (مرداد ماه) و ۲ مورد در نوامبر گذشته (آذرماه)، که هر سه عملیات برای شناسایی صورت گرفت.
• یعنی هیچ عملیات بمباران هواپیماهای ایرانی در عراق ثبت نشده است؟
– چنین عملیاتی ثبت نشده است. پس از جنجال رسانه‌ای که به راه افتاد، من از نیروی هوایی عراق تحقیق کردم ولی هیچ عملیات بمبارانی ثبت نشده است. آخرین اقدام هواپیماهای ایرانی در حریم هوایی عراق، مربوط به ۲۳/۱۱/۲۰۱۴ می‌شود. ما نیز به طور رسمی به ایران در این باره اعتراض کردیم زیرا به ایرانی‌ها درخواستی مبنی بر دخالت هوایی و هدف قرار دادن مواضع عراقی نداده بودیم.
سردار سلیمانی زخمی نشد/ هیچ نیروی زمینی خارجی در عراق نیست
• برخی اوضاع عراق را این‌چنین توصیف می‌کنند که جنگنده‌های آمریکایی در آسمان و ژنرال قاسم سلیمانی در زمین. نظر شما چیست؟
– این امر بر کسی پوشیده نیست که مستشاران آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی، استرالیایی و آلمانی ونیز ایرانی در عراق فعالیت دارند. ما امروز مثلا با امارات و اردن نیز همکاری گسترده‌ای در این زمینه داریم. اردنی‌ها تمام توان اطلاعاتی، امنیتی و نظامی خود رادر اختیار عراق قرار داده‌اند و حتی پیشنهاد انجام حمله هوایی مستقیم علیه داعش را ارائه کردند اما تا به این لحظه ما از هیچ کشور همسایه‌ای برای انجام حملات هوایی درخواست نداده‌ایم همان‌گونه که خواستار دخالت زمینی هیچ کشوری نیز نشده‌ایم.
• اما نیروی زمینی ایران در عراق است، نشان به این نشان که ایران افسرانی که در عراق کشته شدند تشییع کرد.
– آنها رزمنده نبودند. هیچ نیروی رزمنده خارجی در عراق نیست. اینها مستشاران ایرانی هستند و برخی از آنان بر اثر اصابت (ترکش) خمپاره کشته شدند؛ بخصوص در سامراء.
• در خبرها آمد که ژنرال قاسم سلیمانی در درگیری‌های سامراء مجروح شد؟
– من هم چنین حرف و حدیث رسانه‌ای را شنیدم. اما طرف ایرانی فکر می‌کنم که آن را تکذیب کرد. همچنانکه الان ما عملیات نظامی در سامراء نداریم و آخرین عملیات، دو هفته پیش بود. من تکذیب نمی‌کنم که این مرد به عراق می‌آید و می‌رود. همه این را می‌دانند. ایران در حوزه همکاری امنیتی با عراق خدماتی می‌دهد و ما از این استقبال می‌کنیم.
• پس خبر طبق اطلاعات شما نادرست است؟
– اگر درست بود، مطلع می‌شدم. از طریق نیروهای امنیتی و اطلاعات خودمان. اما چنین اتفاقی رخ نداده است.
عراق دنبال روابط خوب است/ توافق بغداد-تهران بر سر ترسیم مرزها
• روابط منطقه‌ای عراق شاهد بهبودی آشکاری است. ظاهرا سفر شما به مصر، سفر موفقی بود.
– همه سفرهایی که انجام دادیم موفق بود.. سفر امارات را می‌توانم خیلی موفق ارزیابی کنم. همینطور سفر کویت، اردن و ایران و ترکیه. اما می‌توانم روی ترکیه از حیث راهبردی نشانه‌ای بگذارم. ترکیه تنها کشوری است که احساس می‌کند با دو تهدید روبه‌روست. در درجه نخست، حزب کارگران کردستان یا «پ.ک.ک» و دوم «داعش» که این مشکل عراق نیز هست… طرف ترکیه‌ای معتقد است که حزب کارگران تهدیدی واقعی برای امنیتی ترکیه است و گاهی اوقات معتقدند که خطرش بزرگ‌تر از داعش هم هست. اما (با این حال) آنان این جنگ (علیه داعش) را تأیید کردند و به ما پیشنهاد آموزش نیروها و ارائه سلاح را دادند. ما در این خصوص در حال مذاکره هستیم… .
سفرهایی که من انجام دادم برای صفر کردن مشکلات نبود، بلکه برای آغاز روابطی مثبت بود. برخی مشکلات متراکم شده و نیازمند گذر زمان برای حل نهایی است. بله ما گام‌هایی برای حل مشکلات برمی‌داریم اما توقع نداریم که همه مشکلات حل شود تا روابطی مثبت با همه کشورهای منطقه و دنیا داشته باشیم. (اما) می‌توانیم روابط خوب را آغاز کنیم و مکانیزم زمانی برای حل مشکلات تعیین کنیم. امروز ما مثلا با کویت مشکلی نداریم، مگر در پرداخت غرامتی که احتمالا (بزودی) تمام می‌شود… در خصوص ایران نیز ما هنوز مسائلی باقی مانده از جنگ عراق-ایران داریم. مرزها تا امروز هنوز به شکل نهایی ترسیم نشده. هنوز کار (ترسیم) مرز شط العرب (اروندرود) یا خط تالوگ تمام نشده. اما مسئله مثبت این است که ایرانی‌ها پیشنهاد سخاوتمندانه‌ای داده و به ما اعلام کرده‌اند که ترسیم مرزها طبق روایت عراق انجام خواهد شد نه ایران، از جمله مرزهای شط‌العرب (اروندرود).
دلایل روابط محکم عراق و ایران و اختلاف نظر بر سر ائتلاف ضد داعش
• آیا عملا مشکلی به نام «دولت ایران مخصوص امور عراق» وجود دارد؟
– خیلی صریح بگویم این نکته را؛ روابط ما با ایران، به چند دلیل محکم است. اول به دلیل جغرافیایی؛ ما طولانی‌ترین مرز را با ایران داریم. دلیل دوم، جمعیت است. تراکم جمعیتی عراق در شرق کشور و در مجاورت مرز ایران است. این مسئله طی سالها(ی متمادی) مداخله فرهنگی را ایجاد کرده همچنانکه امنیت عراق و امنیت ملی ایران به هم گره خورده است.
ایران مانند عراق، چندین سال در جنگ بوده؛ جنگی ویرانگر برای دو طرف. ایرانی‌ها هنوز بیم دارند که مسائل به سمت‌وسویی کشیده شود که در زمان جنگ به آن سمت رفت… بر کسی پوشیده نیست که اگر پشتیبانی غربی و عربی نمی‌بود، نمی‌توانست جنگ را ادامه بدهد. ایران هنوز می‌ترسد و نگران تکرار این مسئله است، برای همین ایرانی‌ها گام‌های بلندتری برمی‌دارند مانند اختلاف با عراق درباره موضعگیری مقابل ائتلاف بین‌المللی ضد داعش.
• شما با ایران اختلاف (نظر) دارید در این خصوص؟
– قطعا. ما روابط محکمی با طرف آمریکایی و کشورهای غربی و در خصوص برنامه‌ریزی برای حملات هوایی و آموزش (نیروهای عراقی) داریم. ایرانی‌ها این را تهدیدی رای خودشان می‌دانند. لذا به برادرانمان در ایران گفتیم که این مسئله حق طبیعی ماست و امری از امور داخلی عراق، نه حق آنها. پس ما نمی‌توانیم اجازه بدهیم که خاک عراق علیه ایران استفاده شود، (آنهم) در زمانیکه ائتلاف بین‌المللی علیه داعش در کنار عراق است و نه علیه کشوری همسایه. این مسئله بر کسی پوشیده نیست حتی این ائتلاف با همه اختلافاتی که با نظام سوریه دارد، علیه سوریه هم نیست.
با این حال، به نظر من، با وجود روابط محکم ما با ایران، نمی‌توانیم اجازه بدهیم که در امور داخلی ما دخالت بکند. ایرانی‌ها منافع خود را دارند و ما منافع خود را. فرق هست میان تداخل منافع و دخالت در امور عراق. ما دنبال تداخل منافع با کشورهای همسایه و دیگر کشورهای منطقه هستیم.
•
–
در حال تکمیل…
