کارشناس سیاسی روس گفت: افزایش دسترسی آمریکا به بنادر قزاقستان در دریای خزر زمینه برای گسترش نفوذ واشنگتن بر فضای وسیع اوراسیا را فراهم خواهد کرد.
مرزنیوز به نقل از فارس؛ «الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس در یادداشتی، به بررسی پیامدهای احتمالی توافق قزاقستان و آمریکا در خصوص استفاده از بنادر قزاقی در دریای خزر پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: ۲ روز پیش مجلس قزاقستان طی نشستی موافقتنامه ترانزیت محمولههای ویژه آمریکا و ناتو به مقصد افغانستان از طریق بنادر «آکتائو» و «کورکیک» در دریای خزر را تصویب کرد.
در حقیقت ترانزیت محمولههای ویژه آمریکا و ناتو از طریق بنادر قزاق چیزی جدید نیست و توافق کنونی ابعاد همکاریهای موجود بین قزاقستان با آمریکا و ناتو را گسترش میدهد.
قزاقستان از زمان آغاز عملیات آیساف در افغانستان، در چارچوب موافقتنامههای دوجانبه با آمریکا، آلمان، فرانسه، اسپانیا و انگلیس به ناتو کمک میکند.
موافقتنامه ترانزیت ریلی از طریق خاک قزاقستان که در سال ۲۰۱۰ به امضا رسید، انتقال وسایل نقلیه زرهی چرخی بدون تسلیحات در داخل کانتینرهای استاندارد را در نظر داشت.
بندر آکتائو از ماه ژوئن سال ۲۰۱۲، یعنی از زمان امضای توافقنامه میان قزاقستان و ناتو در خصوص استفاده از این بندر جهت ترانزیت محمولههای غیرنظامی از اروپا به افغانستان و بالعکس، عملا به بخشی از مسیر ترانزیت تبدیل شده بود.
این توافقنامه، ترانزیت محمولههای ناتو از طریق راه آهن و دریا را در نظر داشت و با توجه به وجود فرودگاه مناسب در شهر آکتائو، امکان بهره برداری از آن نیز به دور از احتمال نیست.
در ۲۶ آوریل سال ۲۰۱۳ در چارچوب پروسه «استانبول» در شهر «آلماتی» کنفرانسی برگزار شد که «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان ضمن سخنرانی، از آمادگی کشورش برای ترانزیت محولههای ناتو از طریق بندر آکتائو به مقصد افغانستان خبر داد.
در همان زمان بسیاری از کارشناسان مسائل سیاسی و امنیتی منطقه بیانیه نظربایف را به عنوان آمادگی «آستانه» برای پذیرش پایگاه نظامی ناتو تحت پوشش مرکز حمل و نقل و تدارکاتی ارزیابی کرده بودند.
بر اساس اطلاعات رسمی، «پنتاگون» از طریق آکتائو مواد غذایی، سوخت و محمولههای خود را جابهجا میکند. البته اینکه منظور از محمولهها چه چیزی است، اعلام نشده است.
برای بندر آکتائو و شرکتهای حمل و نقلی و پیمانکار مربوطه قزاق موضوع ترانزیت بیشتر ماهیت تجاری دارد.
این نوع همکاریها میان قزاقستان و آمریکا باید به عنوان فرصتی جدید در روند تقویت نفوذ «واشنگتن» در این کشور تلقی شود.
ترانزیت محمولههای آمریکا و ناتو از طریق دریای خزر تنها بخشی از فرایندی است که در آن قزاقستان در حال تبدیل شدن به یک شریک فعال پروژههای منطقهای آمریکا (۱ + ۵) میباشد و در میان مدت به همراه ازبکستان به صورت فعالتری به اقدامات مربوط به افغانستان جذب خواهد شد.
گسترش تعاملات قزاقستان و آمریکا در زمینه ترانزیت تجهیزات نظامی گامی جدید در جهت افزایش نفوذ سیاسی و نظامی واشنگتن در دریای خزر میباشد که در بلند مدت مواضع کشورهای ساحلی و پیش از همه روسیه و ایران را تحت تأثیر قرار داده و همچنین زمینه برای افزایش نفوذ ژئوپولیتیک واشنگتن در دریای خزر و گستره وسیع اوراسیا را فراهم خواهد کرد.