دره شهدای ارومیه که در زبان ترکی “خان دره سی” و در کردی “قاسملو” نامیده میشود، یکی از پربازدیدترین مکان های دیدنی ارومیه است که سالانه گردشگران زیاد به این مکان سر میزنند.
مرزنیوز به نقل از ایسنا:این دره قبلا به نام قاسملو شهرت داشته و جمهوری اسلامی ایران نام این مکان را به نام دره شهدا ارومیه برای احترام به شهدایی که در این دره در دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران مردانه جان باختند تغییر داد.
این دره با مساحتی حدود ۳۵ هزار هکتار در محور جاده ارومیه – اشنویه در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی ارومیه در آذربایجان غربی قرار دارد. این دره یکی از پربازدیدترین مکان های دیدنی ارومیه است که سالانه گردشگران زیاد به این مکان سر میزنند؛ از دلایل گردش پذیر بودن این مکان چشم انداز های طبیعی و همچنین چشمههایی در داخل باغ ها و درههاست؛ اگر از گرمای تابستان خستهاید بهترین زمان بازدید از دره قاسملو، تابستان است.
دره شهدا(خان دره سی) ارومیه و جاده آسفالته ارومیه ـ اشنویه از وسط منطقه عبور میکند و در ضلع شمالی آن رودخانه باراندوز جاری است و سمت غربی آن را جاده خاکی زیوه به آغبلاق محدود می سازد.
از نقطه نظر شرایط طبیعی، دره شهدا منطقهایست کاملا کوهستانی و صخرهای و در بعضی از مناطق صعب العبور و بخشهایی از دامنه ها و ارتفاعات به صورت تپه ماهوری است، اراضی نسبتا وسیع و هموار در بالای بعضی از ارتفاعات و در اطراف رودخانه ها و خط القعر رشته کوهها وجود دارند.
در سطح منطقه رشتهکوههای متعدد با اختلاف ارتفاع زیاد در سطح منطقه قرار داشته که مرتفع ترین آنها کوه کانیسیو با ارتفاع ۲۵۹۸ متر و پست ترین آن دره دولاما با ارتفاع ۱۳۰۰ متر وجود دارد که در فصل زمستان نقاط مرتفع برف سنگینی را بر پیکر خود می پذیرند و در بهار سرچشمه جویبارهای متعددی می شوند.
وجود رودخانههای باراندوز و شهدا و جویبارها و انهار مختلف و چشمههای متعدد بزرگ و کوچک و همچنین پوشش جنگلی و گیاهی، دره شهیدان را علاوه بر زیستگاه وحوش به یک منطقه تفریحی و گردشگری مبدل ساخته است.
روستاها و باغات سیب زیادی در این دره وجود دارد. این دره که با وسعت زیاد و چشماندازهای طبیعی خود و همچنین چشمههایی که در داخل باغها و درهها وجود دارند، زیبایی خاصی به این منطقه داده است.
منطقه شکار ممنوع دره شهدا به دلیل داشتن جاذبه های طبیعی زیبا، یکی از تفرجگاهای ارومیه نیز است. همچنین به منظور احیای قوچ ومیش ارمنی که نسل آن در منطقه به علل مختلف منقرض شده بود، در سال ۱۳۷۶ حدود ۲۰۰ راس از جزیره قویون داغی (کبودان) به این منطقه منتقل شده است.