پایگاه خبری عرب زبان الاخبار روز شنبه با انتشار گزارشی در این باره نوشت : ریاض در هفته گذشته صحنه تحرکات دیپلماتیک کشورهای حوزه خلیج فارس در سایه صحبت از تغییر در سیاست خارجه عربستان در دوره ملک سلمان بن عبدالعزیز شاه عربستان و تغییر این سیاست به سمت ایجاد ائتلافی میان اهل تسنن در مقابله با ایران بوده است که از جمله آن گشایش در روابط عربستان سعودی با ترکیه و قطر و اخوان المسلمین بوده است.
دراین گزارش به قلم عبد الرحيم عاصي ، آمده است : پس از سفر ” صباح الأحمد الجابر الصباح ” امیر کویت به ریاض در روز یکشنبه و پس از آن به فاصله بیست و چهار ساعت سفر ” محمد بن زايد آل نهيان ” ولیعهد ابوظبی به عربستان ، دیروز نوبت به تميم بن حمد آل ثاني امیر قطر رسید که مذاکراتی را با ملک سلمان انجام داد.
به گزارش خبرگزاری عربستان ، ملک سلمان با امیر قطر درباره روابط دوجانبه میان قطر و عربستان و راه های حمایت از این روابط در زمینه های مختلف و نیز اوضاع در کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی و جامعه بین المللی گفتگو کرد.
تحرک دیپلماتیک کشورهای حوزه خلیج فارس در قبال ریاض ، در راستای ترسیم موضع متحد و یکپارچه این کشورها درقبال بسیاری از موضوع های کنونی دنبال می شود، اما سفر تمیم امیر قطر به ریاض دلایل متعدد داشته که آن را با سفرهای قبلی متفاوت کرده است. این سفر چند روز پس از سفر محمد بن نایف ولیعهد سعودی به دوحه و دیدار وی با تمیم انجام شد.
عربستان در دوره ملک سلمان ، با تغییراتی در سیاست خارجه عربستان و نقطه نظرات جدیدی برای مسائل مختلف در سطح منطقه و بین الملل مواجه است.
ملک سلمان در شرایطی بر مسند قدرت درعربستان تکیه زد که تعداد هم پیمانان ریاض در سایه بحران های خارجی، کاهش یافت و در مقابل دشمنان این کشور به پیشرفت هایی دست یافتند از جمله اینکه جنبش ” انصارالله ” (حوثی ) دریمن قدرت را به دست گرفت ، ارتش سوریه در چند جبهه در مقابله با تروریست ها پیشروی کرد و در عراق نیز نیروهای امنیتی در مقابله با داعش به موفقیت هایی نائل شدند و نزدیکی در روابط میان آمریکا و ایران ایجاد شد و دراین شرایط ، قیمت نفت شدیداً کاهش یافت.
این تغییرات در سطح منطقه و جهان ، وضعیتی را برای مسئولان سعودی تحمیل کرد که باید درسیاست خارجه ، به دنبال ثبات و تضمین حضور فعال عربستان در عرصه بین الملل باشند نه اینکه فقط به تماشای حوادث بنشینند.
آنچه می تواند اجرای این اصلاحات را در مسیر برنامه های خارجی ریاض تسهیل کند، اطلاع ملک سلمان از اکثر موضوعات مطرح روز به علت نزدیک بودن وی به محافل تصمیم ساز در عربستان و حتی مشارکت وی در تصمیم گیری ها طی چهل سال گذشته است.
روابط با اخوان المسلمین ، ترکیه و ایران ، سه موضوعی است که می تواند شاخص قطعی تغییر در سیاست خارجه عربستان در مراحل آینده باشد.
شواهد زیادی وجود دارد دال براینکه روابط میان ریاض واخوان المسلمین – که به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده است – درآینده نزدیک دستخوش تغییر خواهد بود.
پس از گزارش هایی که درباره دیدارهای ” سدیری ها ” از خاندان حاکم سعودی با رهبران اخوانی منتشر شد و اظهارات خوش بینانه اخوانی ها درخصوص تغییر در نحوه تعامل ریاض با این گروه در دوره ملک سلمان شد، سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان تاکید کرد که در روابط کشورش با اخوان المسلمین تغییراتی روی خواهد داد.
این موضع را می توان از گفتگوی ” سعود الفیصل ” با ” سمر المقرن ” روزنامه نگار روزنامه الجزیره عربستان دریافت که گفت ” ما با اخوان المسلمین مشکلی نداریم ، مشکل ما فقط با گروه محدودی است که به این گروه وابسته هستند ، این عده ای که با مرشد بیعت کرده اند”.
تغییر احتمالی در روابط با اخوان المسلمین مستلزم تغییر در روابط عربستان و ترکیه است که در دوران ملک عبدالله درنتیجه اختلاف موضع و درگیری ریاض و آنکارا در خصوص مسائل مختلف از جمله سوریه و مصر دچار تنش شده بود.
درنتیجه به نظر می رسد که تغییراتی در روابط میان عربستان و ترکیه حاصل خواهد شد. نشانه های تغییر دراین روابط از زمان درگذشت ملک عبدالله ، ظاهر شده است ، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه بعد از قطع سفر خود به آفریقا برای شرکت در تشییع جنازه ملک عبدالله ، اکنون تصمیم دارد در قالب سفرهای خارجی خود در سال جاری به ریاض سفر کند.
همچنین می توان از جمله این نشانه ها به دیدار” اوکان الا ” وزیر کشور ترکیه با “محمد بن نایف” وزیر کشور عربستان در ریاض و گفتگوی آنان درخصوص مسائل مورد توجه دو کشور و راه های تقویت روابط میان دو طرف و سفر ژنرال ” نجدت اوزال ” رئیس ستاد ارتش ترکیه در روز یکشنبه (فردا) به ریاض اشاره کرد.
ترکیه پیش از این نیز در چارچوب مانورهای نظامی با کشورهای حوزه دریای سرخ ، کشتی جنگی ملی ” بویوکادا ” به بندر جده فرستاده بود.
ملک سلمان در زمان ولیعهدی عربستان مسئول پرونده روابط میان کشورش با ترکیه بود و توافقنامه هایی که در جریان سفر وی به آنکارا در می ۲۰۱۳ امضا شد، پایه و اساس محکمی برای روابط دو طرف ایجاد کرد که روابط را به گرمی دوران قبل بازگرداند ؛ روابطی که در پی حمایت ریاض از سرنگونی نظام اخوان المسلمین در مصر و اعتراض ترکیه به نام بردن ازآن به عنوان ” کودتا ” متشنج شده بود.
به نوشته مجله ” فارین پالیسی ” آمریکا ، ملک سلمان روابط با آنکارا را درصدر اولویت های خود قرار می دهد ، به ویژه اینکه این روابط می تواند در خصوص مسائل مهم این کشور در تعامل با کشورهای متعدد موثر باشد.
مرکز مطالعات ” سيتا ” وابسته به نخست وزیری ترکیه در تحقیقی که آنرا با عنوان ” عربستان سعودی پس از ملک عبدالله ؛ بازگشت سدیری ها ” منتشر کرد، ازوجود گرایش دولت ترکیه به بهره برداری از تغییرات داخلی درعربستان به منظور حمایت از تلاش ها برای اصلاح روابط میان دو کشور خبر داد.
ریاض می داند که موفقیت در موضوع روابط با اخوان المسلمین و ترکیه ، مسلتزم پشتیبانی و حمایت قطر است که ” دایه ” اخوان درجهان عرب و هم پیمان قوی برای آنکارا به شمار می رود.
اهمیت سفر امیر قطر به ریاض ، آن چیزی نیست که در رسانه ها از آن سخن گفته شده ، بلکه این اهمیت ناشی از توافق دو طرف در خصوص بسیاری از موضوعات است، به ویژه اینکه مذاکرات میان تمیم و محمد بن نایف با جزئیات آن در خفا برگزار شد و محرمانه ماند.
