به گفته کارشناسان شرکت کننده در یک نشست تخصصی، مساله مهاجران افغانستانی در ایران چند وجهی است و باید در ابتدا شناختی درست از جمعیت مهاجر در ایران حاصل شود و سپس سیاستگذاری یکپارچه و منجسم صورت بگیرد. علاوه براین، در ایران ۲۴ نهاد در مورد اتباع خارجی برنامهریزی می کنند، اما از طرحهای یکدیگر خبر ندارند.
یک جامعهشناس به خبرآنلاین گفت: «در حال حاضر در ایران بین مهاجر افغانستانی قانونی و غیرقانونی از نظر حقوق شهروندی چندان تفاوتی وجود ندارد و هر دو دسته تقریبا مثل هم از بسیاری از حقوق محروم هستند، حقوقی مثل بیمه، بهداشت، آموزش، حساب بانکی، تردد و سکونت در بعضی مناطق و اماکن و… . تا وقتی که بین این دو تفاوتی نباشد برای مهاجری که به ایران می آید به طور قانونی آمدن هیچ امتیاز و جذابیتی نسبت به مهاجرت غیرقانونی ندارد.»
حدود چهار دهه دولت و ملت ایران از مهاجران و اتباع سرگردان از سیاست جنگ طلبانه کشورهای غربی در افغانستان پذیرایی کردهاند و این درحالیست که کشورها و نهادهای بینالمللی که توسط غربیها مدیریت میشوند، کمترین میزان حمایت را از ایران دارند که کارنامه دیگری از استانداردها و برخوردهای دوگانه حقوق بشری آنها به شمار میآید.
یک کارشناس امور مهاجران با بیان این که گذرنامه های افغانستان در این کشور با قیمت هایی بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار به فروش می رسد، گفت: سازمان ملل مکلف است بابت هر افغانستانی که از طریق مرزهای رسمی وارد ایران می شود و پناهجو به حساب می آید، روزانه ۵ دلار به دولت جمهوری اسلامی بپردازد.
وزیر کشور، ایجاد حساسیت غیرواقعی میان ایران و افغانستان را برنامه ریزی دشمن خواند و گفت: مردم این دو کشور نسبت به این توطئه در ایجاد اختلاف هوشیارند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از کشورهای همسایه افغانستان خواست با توجه به تشدید درگیریها در این کشور، مرزهای خود را به روی پناهجویان افغان باز نگه دارند.
