برپایی نشست های «سرزمین مادری» و «شاهسون ها» به همت انجمن مفاخر معماری ایران و با مشارکت موزه هنرهای دینی امام علی (ع) بهانه ای شد تا سراغ جناب آقای شهرام بابایی رئیس این موزه رفتیم که اتفاقاً متولد اردبیل هستند و در دانشگاه سوره (گروه نقاشی)، هنرستان سوره، جهاد دانشگاهي واحد هنر تهران و آموزشگاه سينماي جوان سابقه تدریس دارند.
به گزارش مرزنیوز؛ وی ديپلم نقاشی خود را از هنرستان هنر استاد شهریار اردبيل دریافت کرد و ليسانس نقاشي را از دانشكده هنر و معماري اخذ نمود. فوق ليسانس نقاشي را نیز از دانشكده هنر و معماري دانشگاه آزاد تهران گرفت و اکنون هم عضو انجمن هنرمندان نقاش ايران، عضو موسسة توسعه هنرهاي تجسمي ايران و عضو شهرک بین المللی هنرمندان (سیته پاریس) CITE INTERNATIONALE DES ARTS PARIS است. با مطالعه گفت و گوی اختصاصی و صمیمانه زیر با این شخصیت هنری از فعالیت های موزه هنرهای دینی امام علی (ع) که یکی از موزه های مهم پایتخت به شمار می رود بیشتر آشنا خواهیم شد:
لطفاً به عنوان اولین سئوال از فعالیت های اجرایی خودتان به صورت تیتروار و مختصر برای مخاطبین این رسانه بگوئید؟
- مشاور هنری مرکز پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مدت ۲ سال ۱۰/۱۰/۸۷
- مدیر خانه فرهنگ والفجر، منطقه ۱۵ تهران / ۱۳۷۹
- جانشین مدیر هنرهای تجسمی و امور موزه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران / ۱۳۸۹
- مدیر اجرایی و هماهنگی نخستین جشنواره هنرهای تجسمی شهر/ ۱۳۸۷
- دبیر بخش نقاشی هفتمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر/ ۱۳۹۴
- دبیر اجرایی پروزه هنرهای تجسمی دفاع مقدس/ ۱۳۸۱
- دبیر شورای ارزشیابی و نضارت بر حسن اجرای کارگاه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران/ ۱۳۸۵
- مسئول طرح همیاران جوان استانداری تهران / ۱۳۷۶
- مدیر داخلی فصلنامه تماشا/ ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹
- مدیر اجرایی جشنواره ملی فرهنگی هنری ایران ساخت (معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری)/ ۱۳۹۵
- عضو شورای سیاستگزاری جشنواره کاریکاتور پسمان / ۱۳۹۴
- عضو شورای تصویب برنامه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
- مدیر هنرهای تجسمی و امور موزه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران / ۱۳۹۴
- رئیس موزه هنرهای دینی امام علی (ع) / ۱۳۹۷
با توجه به مسئولیت شما لطفاً در خصوص گسترش هنرهای دینی و اهمیت آنها بیشتر توضیح دهید؟
دینپژوهان هنرشناس حضور یک امر قدسی یا مینوی را شاخص دینیبودن یک پدیده بهشمار میآورند. عقیده به امر قدسی، و تجلی و احساسکردن آن که نوعی مواجههی وجودی است، از سوی پدیدهشناسان دین همواره به عنوان ملاک و معیار معرفی شده است. مقصود از امر قدسی، امر متعالی، امر معنوی، حقیقتی فراعقلانی، مبرّا و منزّه از هر عیب و محیط بر همهی مخلوقات و موجودات است که با زبان متعارف و تعقّل عادی، بیانناپذیر، دسترسناپذیر و ورای شرح و توصیف است. دینشناسان از تجلی امر قدسی به انحای مختلف سخن راندهاند و معتقدند که هنر دینی آن نوع هنری است که مرآت تجلی امر قدسی است و آدمی را به او رهنمون میگردد. در هنرها تقریباً همه جا مؤثرترین شیوهی تجلی امر قدسی در قالب شکوه امر متعالی است. این مسئله بهخصوص دربارهی معماری صادق است که ظاهراً تجلی قدسی نخستین بار در آن تحقق یافتهواز شکوه حیرتانگیز و تأثیرگذاری سبکهای معماری باستان، معابد چین، تبت، ژاپن و اهرام مصر یاد میکند و از شعر و موسیقی مذهبی و تأثیرگذار نُتها سخن میگوید که چگونه مخاطب را مسحور میسازند و غرق در احساس حضور میکنند. و از تابلوهای نقاشی در چین باستان که چگونه رنگ و شکل و تناسب و نظم در این آفرینشهای هنری جاودان، تداعیکننده و یادآور امر قدسی و شکوه و جلال بیبدیل آن است از سبک گوتیک وکلیسایی قرون وسطا تا کتیبههای مصری و بابلی میراث کهن فرهنگ بشری، همه جا نشان و ردّ پای امر قدسی را میتوان دید. هنر دینی همواره رو به سوی امر قدسی و موجود متعالی دارد و آدمی را به کمال بیکران متصل میسازد. این احساس توسط هنرمند به اثر هنری به مخاطب انتقال مییابد و چنین تجربههایی را نمیتوان با توصیف مفهومی متعارف شناخت، بلکه باید آن حسّ مقدس در آدمی بیدار و برانگیخته شود تا خودْ حقیقت را بیابد کند. بنابراین، درک چنین حالاتی تنها میتواند از طریق فعالیت روحی در ما بیدار شود.
لطفاً درباره موزه هنرهای دینی امام علی(ع) بیشتر توضیح دهید؟
موزه هنرهای دینی امام علی(ع) در گروه موزههای هنری و مجموعههای هنر مدرن و معاصر (International Committee For Museums & Collections of Modern Art) قرار میگیرد. این موزه به عنوان یکی از موزههای مطرح و اثربخش هنرهای تجسمی ایران قلمداد شده است. در این موزه همانگونه که از نامش پیداست تاکید و تمرکز بر روی مجموعهای از آثار موضوعی با مضامین مذهبی و دینی است. بیشتر آثار هنری این موزه در عرصه هنرهای تجسمی شامل نقاشیهای خیالینگاری، نقاشی معاصر، آثار حجمی، تصویرسازی، عکس و خوشنویسی است و معدود آثاری هم شامل جلدهای لاکی، مرقع خوشنویسی، قلمدان، تابلو فرش و کتاب چاپ سنگی در این مجموعه حفظ و نگهداری میشود.
این موزه در چه سالی ساخته شده و از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
ساخت موزه هنرهای دینی امام علی(ع) در سال ۱۳۷۹ که به نام مبارک حضرت امیرالمومنین (ع) نامگذاری شده بود آغاز شد و در سال۱۳۸۱به پایان رسید. موزه در زمینی به مساحت ۱۴۹۰ متر مربع و۲۷۰۰ متر بنا در چهار طبقه شامل بخشهای مختلف از جمله گالریهای موزه، بخش مرمت، کتابخانه تخصصی، سالن اجتماعات و کافهگالری شکل گرفته و توانسته در زمره یکی از معتبرترین گالری موزههای کشور قرار گیرد.
فضای نمایشگاهی
از ویژگیهای موزه اختصاص ۱۴۰۰ متر فضا به گالری جهت برپایی نمایشگاههای هنرمندان و آثار شاخص هنری است، که این وسعت نمایشگاهی همواره مورد توجه جامعه هنری و برگزارکنندگان رویدادهای هنری قرار گرفته و تا کنون برنامههای بسیاری از جمله همایش، نمایشگاه، جشنواره، میزگرد و نشستهای علمی، کارگاههای تخصصی و… در آنجا برگزار شده است. گالریهای موزه در ۳ طبقه با گنجایش، ظرفیت و معماری متفاوت برای نمایش آثار هنری طراحی شده است. این نوع طراحی، فضایی را فراهم میآورد تا گالریها هم بهصورت نمایشگاه یکپارچه و هم بهصورت نمایشگاهها و گالریهای مستقل در هر طبقه برای هر رویداد اختصاص یابد.
گنجینه
موزه هنرهای دینی امام علی (ع) در کمتر از دو دهه فعالیت، توانسته است گنجینهای با ارزش از آثار هنرمندان صاحب نام در عرصه هنرهای تجسمی معاصر و بخش کوچکی از آثار قدمایی را جمعآوری کند. آثار موجود در گنجینه، مهمترین بخش و پشتوانه علمی، پژوهشی و اعتباری موزه است، که با در اختیار داشتن این آثار، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران افتخار دارد امانتدار نمونههای فاخر، برجسته و منحصر به فردی از بزرگان هنر معاصر ایران باشد.
کتابخانه تخصصی
کتابخانه تخصصی این موزه در فضایی به وسعت ۱۰۰ متر مربع شامل سالن مطالعه، مخزن، بخش مرجع، نشریات ادواری و مرکز اطلاع رسانی است که با تاکید بر منابع تخصصي هنر، هنر ديني، زندگي و وقايع مربوط به زندگی امام علي(ع) شامل شرح و ترجمههاي متعددي از نهج البلاغه شکل گرفته است.
واحد پژوهش
پژوهش و تحقیق در زمینه هنرهای دینی و برگزاری همایش، میزگرد و نشستهای تخصصی در راستای تحقق اهداف موزه از وظایف واحد پژوهش موزه است که تا کنون علاوه بر انتشار بیش از ۳۰ عنوان کتاب و ساماندهی بیش از ۴۰۰ نشست تخصصی منبع مهم و مستند و قابل توجهی برای پژوهشگران و نظریهپردازان و دانشجویان هنر برای پایاننامه تحصیلیشان شده است.
کارگاه مرمت
نگهداری آثار هنری، بررسی وضعیت سلامت اثر، ترمیم آثار آسیب دیده و ایجاد شناسنامه حفاظتی و مرمتی و آسیبشناسی آثار موزهای از مهمترین مواردی است که در کارگاه مرمت موزه مد نظر قرار گرفته است.
کافه گالری
با هدف فراهم کردن تسهیلات جانبی برای مخاطبان، همچنین بسترسازی گردهمایی هنرمندان و موزهداران، کافه گالری موزه در طبقه همکف راهاندازی شده است تا هم مخاطبان دقایقی به استراحت بپردازند و پذیرایی شوند و هم نمایشگاههای کوچکتری متناسب با اهداف موزه در این محیط زیبا ساماندهی شود.
گویا در سیصد و دوازدهمین گفتمان هنر و معماری اردبیل که به همت انجمن مفاخر معماری ایران و با مشارکت موزه هنرهای دینی امام علی(ع) برگزار شده، اردبیل؛ استان سال ۱۳۹۸ برگزیده شده است، در این خصوص نیز برای مخاطبین این رسانه توضیح دهید؟
انجمن مفاخر معماری ایران چند سالی است نشست های خود را با همکاری موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار می کند و در هر سال به یکی از استان های کشور به عنوان استان سال به معرفی آن می پردازد. به طور مثال در سال ۹۷ استان قزوین به عنوان استان سال معرفی شد و برنامه های متنوعی نیز در حوزه های مختلف مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت.
در اواخر سال ۹۷ طی جلسه ای که اینجانب با آقای مهندس قهاری مدیرعامل انجمن مفاخر معماری ایران در محل موزه هنرهای دینی امام علی (ع) داشتم، پیشنهاد معرفی استان اردبیل در سال ۹۸ را مطرح کردم که مقرر شد ایشان موضوع را در جلسه هیات مدیره انجمن مطرح نمایند که با موافقت اعضای انجمن این امر میسر گردید.
لذا بعد از انتخاب استان اردبیل اولین نشست و معرفی استان روز چهارشنبه ۱۵ اسفند ۹۷ با حضور علاقه مندان، هنرمندان از جمله آقای علی دایی اسطوره ورزش ایران، آقای دکتر عظیم زاده مشاور استاندار اردبیل، فرمانداران خلخال، کوثر و… برگزار شد و استاد عاشیق شهبازی از رشادت های شیخ صفی الدین اردبیلی در جنگ چالدران خواند که مورد توجه علاقه مندان قرار گرفت.
نشست دوم نیز با عنوان «سرزمین مادری» چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت سال جاری با سخنرانی آقایان بابک پهلوان، منصور کرم زاده شیرانی و اسماعیل صادقی لر در محل سالن اجتماعات موزه هنری های دینی امام علی(ع) برگزار شد.
همچنین سومین نشست هم با عنوان «شاهسون ها» با سخنرانی آقایان میرنبی عزیزاده، علی جدید مغانلو و بهنام صادق مغانلو در قالب پنل گفتگو انجام شد که آقای مجتبی معروف خانی دبیری این پنل را بر عهده داشتند. این نشست نیز چهارشنبه ۲۹ خرداد سال جاری در محل سالن اجتماعات موزه هنرهای دینی امام علی(ع) برپا شد.
در این موزه هنرهای دینی امام علی(ع) چه برنامه های مهم دیگری برگزار شده است؟
بجز برنامه های استان اردبیل با عنوان«اردبیل، استان سال ۱۳۹۸» برخی از رویدادها و برنامههای ملی و بینالمللی مهم موزه شامل جایزه هنری غدیر؛ جایزه جهانی ادیان توحیدی (در رشتههای پوستر، تصویرسازی و عکس)؛ سلسله نکوداشتهایی با عنوان «نقش خیال»؛ نشستهای انجمنهای تخصصی هنری (معماری، خوشنویسی، نقاشی، گرافیک و…)؛ برگزاری نمایشگاههای ملی و بینالمللی در زیرشاخههای مختلف هنرهای تجسمی؛ نمایش ادواری آثار موجود در گنجینه موزه؛ جشنواره پوستر دانمارک؛ نمایشگاه مکتب هنری لهستان؛ برگزاری ادواری نمایشگاه و کارگاه تخصصی برای بزرگان گرافیک جهان با حضور سرآمدان گرافیک دنیا از جمله اشتفان بوندی، فین نیگارد، پیوتر کونتسه، لخ مایفسکی و …؛ نمایشگاه شکوفههای گیلاس و افسانه کنجی (با مشارکت سفارت ژاپن)؛ نمایشگاه آثار گونتر اوکر هنرمند بزرگ آلمانی با عنوان «کرنش به حافظ»؛ ویژه برنامه «ایران از نگاه کارستن نیپور» شامل طراحیها و نقشههای هوایی (با مشارکت سفارت دانمارک)؛ نمایشگاه بانوان خوشنویس ایران و …؛ نمایشگاه تصویرسازی ادیان توحیدی در موزه هنرهای دینی امام علی(ع)؛ نمایه چهل؛ دستاورد انتشارات هنرهای تجسمی؛ نمایشگاه نقاشی «هر نفس نو می شود» در موزه هنرهای دینی امام علی (ع)؛ نمایشگاه هنرهای تجسمی چهل چراغ؛ نمایشگاه تصویر سازی امام مهربانی؛ ثلث نوسیان معاصر جهان اسلام و روز جهانی گرافیک در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) می باشند.
خبرنگار: گلناز قنبری
