تنش ها میان روسیه و کشورهای غربی وارد مرحله جدیدی شده است و غرب در چند جبهه به روسیه فشار وارد می کند و روسیه نیز برای هر فشار نسخه ای متفاوت می پیچد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:اختلافات میان روسیه و کشورهای غربی ریشه ای تاریخی دارد که می توان گفت حداقل پنج قرن است که ادامه دارد و در طول تاریخ منجر به جنگ های خونین نیز شده است.
می توان گفت اختلاف اسلاوها با غرب که امروز روس ها میراث دار آن هستند به دوره روسیه تزاری باز می گردد و نخستین رویارویی جدی میان آنها به زمان حکومت ایوان گروزنی معروف به تزار ایوان مخوف است که از ۱۵۴۷ تا ۱۵۸۴ میلادی بر سرزمین تزارها حکومت می کرد.
هر چند برخی مورخان مدعی هستند که اختلاف میان روسیه و غرب پیش ازدوران ایوان مخوف هم وجود داشته، اما بر اساس روایات تاریخی در دوره ایوان گروزنی این اختلافات بیشتر به چشم خورده است.
حمله ناپلئون رهبر فرانسه به مسکو و فتح پاریس توسط روس ها اولین رویارویی بزرگ میان روسیه و غرب بود که با گذشت الکساندر از فرانسوی ها برای غرب به خیر گذشت هر چند که روس ها لباس زیر و حتی ریش تراش ناپلئون را به غنیمت آوردند و امروز در حوالی میدان سرخ آن را در موزه ناپلئون به نمایش گذاشته اند.
تنش ها و اختلافات روسیه و غرب به جنگ های خونین دیگری نیز در طول تاریخ منجر شده است که می توان گفت مهم ترین آن تهاجم آلمان نازی به رهبری هیتلر بود که استالین دومین رهبر اتحاد جماهیر شوروی تا چند روز نخست، نمی توانست آن را باور کند.
روس ها در نخستین رویارویی جدی با غرب به رهبری ناپلئون که تمام اروپا را فتح کرده بود، در سال ۱۸۱۲ میلادی مسکو را به آتش کشیدند تا ناپلئون و سپاهش گشنه و دست خالی به پاریس بازگردند و پس از آن روس ها وارد فرانسه شوند.
ارتش آلمان نازی نیز روز ۲۲ ماه ژوئن سال ۱۹۴۲ با عملیاتی به نام بارباروس به شوروی حمله کرد و روس ها طی دو سال با دادن بیش از ۲۰ میلیون کشته، برلین را زودتر از متفقین فتح کردند و به کار نازی ها در آلمان پایان دادند.
جنگ کریمه یکی دیگر از مناقشه ها در تاریخ روسیه و غرب محسوب می شود.
این مناقشه خونین در کریمه از ماه اکتبر ۱۸۵۳ تا فوریه ۱۸۵۶ میان امپراتوری روسیه تزاری از یک سو و امپراتوری فرانسه، امپراتوری انگلیس، پادشاهی ساردنی و امپراتوری عثمانی از سوی دیگر رخ داد.
نیروهای فرانسه، بریتانیا و امپراتوری عثمانی، یک سال در شبهجزیره کریمه با نیروهای روسیه جنگیدند و روسیه را مجبور کردند که در سپتامبر ۱۸۵۵ از پایگاه دریایی خود در شهر سواستوپل خارج شود.
این جنگ که با شکست امپراتوری روسیه خاتمه یافت، سبب شد تا امپراتوری روسیه از ادعاهای ارضی خود بر سرزمینهای امپراتوری عثمانی دست بردارد.
** کریمه همچنان زمینی برای رویارویی روسیه و غرب است
در پی اختلاف میان مسکو و کی یف در سال ۲۰۱۴میلادی و سقوط دولت ویکتور یانوکوویچ که طرفدار روسیه بود، بحران اوکراین کلید خورد تا زمینهای جدی برای رویارویی میان روسیه و غرب بار دیگر فراهم شود.
چهار سال قبل، ولادیمیر پوتین طی سخنرانی خود در پارلمان روسیه، با اعلام الحاق رسمی شبه جزیره کریمه به روسیه، آن را جبران یک بی عدالتی تاریخی توصیف کرد که در زمان اتحاد جماهیر شوروی صورت گرفته بود.
در حالیکه این اقدام در روسیه به عنوان نمادی از غرور ملی مورد استقبال قرار گرفت و باعث شد پوتین چهار سال بعد بیشترین میزان رای را از صندوق های آرای انتخابات ریاست جمهوری کسب کند، آمریکا، اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورها آن را تجاوز آشکار به اوکراین قلمداد کرده و بلافاصله تحریمهای شدیدی را علیه مسکو به اجرا درآوردند که همچنان ادامه دارد.
**تحریم ها مهم ترین سلاح غرب در برابر روسیه
آمریکا و اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۴ بسته های گوناگون تحریمی علیه روسیه اعمال کرده اند.
شمار بسته های آمریکایی تحریم روسیه از مرز ۶۰ بسته فراتر رفته است و با این سرعت که آمریکا روسیه را تحریم می کند بعید نیست که تعداد تحریم ها بزودی سه رقمی شود.
البته سابقه تحریم های آمریکا علیه روسیه به پیش ازسال ۲۰۱۴ برمی گردد،چرا که واشنگتن در سال ۲۰۱۱بلافاصله پس از لغو اصلاحیه جکسون – نیک،که از زمان شوروی باقی مانده ومحدودیت های تجاری در چارچوب آن پیش بینی شده بود، تحریم های جدیدی را در چارچوب قانون ماگنیتسکی وضع کرد.
«سرگئی ماگنیتسکی» وکیل روس بنیاد انگلیسی سرمایه گذاری «هرمیتاژ» در روسیه بود که ۱۶ نوامبر ۲۰۰۹ در زندان «ماتروسکایا تیشینا» در مسکو درگذشت.
آمریکا به این بهانه از هفت سال پیش در چارچوب تصویب و اجرای قانون مشهور به ماگنیتسکی، دهها مقام و شهروند روس را تحریم کرده است.
آمریکا هر ماه یا حداکثر سه ماه یکبار بسته جدید تحریمی در مورد روسیه وضع می کند و افراد و شرکت ها و سازمان های روسی بیشتری را در فهرست های تحریمی خود می گنجاند.
براساس قوانین آمریکا افرادی که نامشان در این فهرست ها قرار می گیرد، اولا دارایی هایشان در آمریکا توقیف می شود و دوم اینکه تجارت با این اشخاص منع می شود و اتباع آمریکایی یا کشورهای دیگر که این ممنوعیت را رعایت نکنند از طرف واشنگتن مجازات می شوند.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه به تازگی درباره آخرین بسته تحریم های غرب گفت: آمریکا بطور هدفمند روابط با روسیه را متشنج می کند.
مقام روس خاطرنشان کرد: آمریکا باید این واقعیت را بپذیرد که با تحریم نمی تواند شرایط خود را بر روسیه تحمیل کند.
اتحادیه اروپا نیز در پیروی از سیاست های آمریکا هر سال فهرست تحریم های خود علیه روسیه را تمدید می کند.
به نظر کارشناسان روس، هدف از این تحریم ها جلوگیری از پیشرفت روسیه و تحمیل کردن سیاست های خود بر این کشور است.
**غرب معتقد است که روسیه نوین قرارداد موشکی را نقض می کند
تقابل موشکی روسیه و غرب به رهبری آمریکا که همواره مورد اختلاف دو طرف بوده است از یک هفته گذشته تشدید شده و مقام های دو طرف یکدیگر را به نقض توافق های موشکی متهم می کنند.
مقام های آمریکایی و ناتو در ماه های اخیر بارها روسیه را به نقض پیمان منع موشکهای هستهای میان برد موسوم به INF متهم کرده اند.
پیمان INF استفاده از همه موشک هایی را که دارای بُرد ۵۰۰ تا ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر هستند منع می کند.
مقام های آمریکایی اعلام کرده اند که روسیه با تولید موشک های جدید، این پیمان را نقض کرده است.
مقام های روسی نیز در مقابل اعلام کرده اند که آمریکا این پیمان را نقض کرده و سکوهای موشک های ویژه سامانه پدافند موشکی آمریکا در رومانی می تواند موشک های بالدار پرتاب کند.
ینس استولتنبرگ دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز به تازگی ضمن متهم کردن روسیه به نقض یک پیمان هسته ای، خواستار توضیح کرملین درباره موشک جدید این کشور شد.
«کی بیلی هاچیسون» سفیر آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پا را از این فراتر گذاشته و گفت که روسیه باید تولید پنهانی سیستم موشکی کروز را متوقف کند، در غیر اینصورت واشنگتن درصدد نابودی این سیستم قبل از عملیاتی شدن آن بر می آید به عبارت دیگر از حمله پیشگیرانه صحبت کرده که تصور رویارویی نظامی را بیش از هر زمان دیگری بوجود آورده است.
**حمله هکری دیگر اتهامی که غرب به مسکو وارد می کند
حمله به روسیه شکل های دیگری هم گرفته است، مقام های غربی در هفته های اخیر ادعاهایی را علیه روسیه و دست داشتن شهروندان این کشور در حمله های سایبری و هکری مطرح کرده اند.
انگلیس به تازگی اعلام کرد که هکرهای روس در حمله های سایبری به این کشور شرکت داشته اند.
مقامات لندن در این رابطه به سازماندهی حمله های هکری از سوی سازمان ضداطلاعات ارتش روسیه موسوم به «گ.ر.او.» اشاره کرده است.
وزیر دفاع هلند نیز دو روز پیش اعلام کرد که این کشور چهار شهروند روس را به ظن دست داشتن درتوطئهای برای حمله سایبری به نهاد بینالمللی ناظر بر تسلیحات شیمیایی، از خاک هلند اخراج کرده است.
مقام هلندی سازمان ضداطلاعات ارتش روسیه را متهم کرد که در ماه آوریل سازمان منع تسلیحات شیمیایی را هدف حمله سایبری قرار داده است.
سازمان منع تسلیحات شیمیایی در ماههای اخیر روی پرونده مسموم شدن جاسوس سابق روس در انگلیس که لندن مسکو را مسئول آن عنوان کرده، تحقیق میکرده است.
آمریکا نیز بطور همزمان اعلام کرد که هفت شهروند روس را به اتهام حملات هکری تحت پیگرد قانونی قرار داده است.
در مقابل ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه اتهامات کشورهای غربی علیه روسیه را بی اساس می خواند و هدف از آن را تلاش برای واگذاری وظایف و اختیارات جدید به سازمان منع تسلیحات شیمیایی عنوان می کند که در آینده نزدیک درباره آن تصمیم گیری خواهد شد.
وی به تازگی در جمع خبرنگاران خاطرنشان کرد که انگلیس و برخی کشورهای غربی تلاش می کنند که اختیارات جدید به سازمان منع تسلیحات شیمیایی داده شود تا از آن برای اهداف خود استفاده کنند.
**متهم کردن روسیه به سرنگونی هواپیمای مالزی در اوکراین
مساله سرنگونی هواپیمای مالزی در اوکراین دیگر موضوع مورد اختلاف روسیه و غرب است چرا که روس ها معتقدند کار اوکراینی ها بوده و در مقابل غرب مدعی است که روس ها این هواپیمای مسافربری را سرنگون کرده اند.
هواپیمای بوئینگ با شماره پرواز ام.اچ ۱۷ خطوط هوایی مالزی ۲۶ تیر ۱۳۹۳ زمانی که از آمستردام هلند به مقصد کوالالامپور پایتخت مالزی در پرواز بود، در مرز میان روسیه و اوکراین سقوط کرد و تمام ۲۹۸مسافر آن که از ملیت های مختلف نظیر مالزی، هلند، استرالیا، اندونزی، انگلستان، آلمان، بلژیک، فیلیپین، کانادا و نیوزیلند بودند، کشته شدند.
گرچه دولت اوکراین و غرب از همان زمان انگشت اتهام را به سمت روسیه گرفتند، مسکو هرگونه دخالت در این حادثه را رد کرده است.
تحقیقات بین المللی که نتایج آن سپتامبر سال گذشته منتشر شد، ادعا کرده است موشکی که این هواپیما را هدف قرار داده از یک سامانه پدافند هوایی حمل شده از روسیه در مرز اوکراین شلیک و پس از آن نیز به روسیه بازگردانده شده است.
براساس تحقیقات غربی ها، این موشک از مکانی شلیک شده که در آن زمان در اختیار جدایی طلبان حامیان مسکو بوده است.
‘ولادیمیر پوتین’ رئیس جمهوری روسیه گفته است که آمریکا دراین باره پنهانکاری کرده و از افشای حقایق این رویداد خودداری می کند.
در آخرین اظهارات مقام های روسی دراین باره، ژنرال نیکلای پارشین رئیس اداره توپخانه و موشک های وزارت دفاع روسیه اعلام کرد: موشکی که با آن هواپیمای بویینگ ۷۷۷ مالزی در شرق اوکراین سرنگون شد، از یک سکوی متعلق به ارتش اوکراین پرتاب شده است.
وی با ارایه شواهد خاطرنشان کرد که هواپیمای مالزی آنطور که ادعا می شود با موشک بوک روسی سرنگون نشده است و موشکی که به این هواپیما اصابت کرد در سال ۱۹۸۶ در کارخانه ماشین سازی دولگوپرودنینسکی ساخته شده بود، شماره سریال این موشک ۸۷۲۰ بود که از سوی کارخانه تولیدکننده شماره گذاری شده است.
چنین بنظر می رسد که مساله سرنگونی هواپیمای مالزی در اوکراین در آینده نیز مساله مورد اختلاف روسیه و غرب بماند و دو طرف بدون توجه به شواهد ارایه شده از سوی یکدیگر، روایت های خود را از آن درست بدانند.
در مجموع مقام های غربی هدف خود از فشارهای بی سابقه بر روسیه را تلاش برای تغییر سیاست های این کشور می خوانند.
به عقیده آنها، روسیه کشوری است که با مداخله نظامی در شرق اوکراین و گرفتن کریمه، نشان داد که برای امنیت اروپا خطرناک است و در آینده ممکن است که برای کشورهای این قاره دردسرهایی ایجاد کند.
به باور مقام های غربی، با اعمال فشارهای مالی و تحریم ها بر روسیه، این کشور سرانجام مجبور می شود از سیاست های خصومت طلبانه خود صرف نظر کند.
در مقابل مقام های روس در هر مناسبتی جنگ افروز بودن این کشور را رد کرده و غرب به رهبری آمریکا را به توطئه چینی علیه روسیه متهم می کنند.
روس ها معتقدند که هیچگاه دخالت غرب در تغییر حکومت اوکراین را نمی بخشند و مسکو سه کشور لهستان، فرانسه و آلمان را که وزرای خارجه خود را در روزهای پیش ازسرنگونی حکومت یانوکوویچ به کی یف روانه کرده وموافقت نامه ای را بین وی و مخالفانش به امضا رساندند مسئول حوادث خونین اوکراین می دانند.
مقام ها و کارشناسان روس بارها مدعی شده اند که هدف از تحریم های غرب، جلوگیری از پیشرفت روسیه است.
سرگئی کورگینیان رئیس جنبش «حقیقت زمان» روسیه که از کارشناسان برجسته این کشور محسوب می شود معتقد است که آمریکا پس از فروپاشی شوروی سرمست از پیروزی بود و خود را طرف پیروز جنگ سرد می دانست.
وی در گفت وگو با نشریه روسی اکسپرت خاطرنشان کرد: آمریکا اینک می خواهد برتری جهانی داشته باشد و ازجمله دلار آمریکا همچنان ارز برتر باشد و واشنگتن با چاپ کردن اسکناس ارباب جهان باقی بماند.
کارشناس روس گفت: آمریکا نمی تواند افزایش اقتدار روسیه را تحمل کند و کاسه صبر آن کشور پس از اینکه روسیه کریمه را به خاک خود ملحق کرد، لبریز شد.
وی افزود: در این وضعیت که آمریکا نمی تواند از طریق نظامی با روسیه مقابله کند و توانایی و آمادگی برای راه اندازی جنگ سوم جهانی را ندارد به سیاست تحریمی روی آورده است.
در یک سال گذشته هر روز بر رویارویی متمدنانه روسیه و غرب افزوده شده است و دو طرف در مسائلی همچون سوریه، گسترش تحرکات ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه و حتی مالکیت بر منابع قطب شمال و تردد دریایی اقیانوس منجمد شمالی اختلاف دارند.
روسیه در چند ماه اخیر با وجود افزایش تنش ها با غرب توانسته روابط خود را با کشورهای خاورمیانه و شرق آسیا گسترش دهد و همزمان روابط خوب و استراتژیکی با هند و چین داشته باشد و به هر دو کشور اس۴۰۰ بدهد.
به نظر می رسد با توجه به افزایش اختلاف نظرها در بین غربی ها به دلیل تصمیمات گاه و بی گاه ترامپ علیه متحدان سنتی خود، روس ها فعلا دست بالا را داشته باشند؛ هر چند که مسکو نیم نگاهی هم به اروپا دارد و تلاش می کند با میانجی گری اتریش در حوزه انرژی به شریک سنتی و تاریخی خود یعنی آلمان نزدیک شود و با همکاری امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در حوزه های مختلف از جمله بهبود شرایط انسانی در سوریه، روابط تازه ای را با این کشور آغاز کند.
