با پیدایش «اقتصاد بین المللی» در سده نوزده، که خود ناشی از گسترش امپریالیسم با گرایش جهانی در دوران های جلوتر بود، با خاصیت ذاتی آن که ایجاد نظام اقتصادی بین المللی از راه گسترش سیستم نوین بازرگانی و ارتباطات جهانی است، نیاز به مشخص ساختن خط دقیق برخورد میان حکومت ها از راه نمایندگی های بازرگانی و سیاسی آنها بالا گرفت.
نخستین نمونه های خطوط مرزی نو در آمریکای شمالی، استرالیا، آفریقای جنوبی و شمال خاوری هندوستان (میان دو امپراطوری ایران و بریتانیا) پدید آمد.
مرزهای سیاسی مهم ترین عامل تشخیص و جدایی یک واحد مشتکل سیاسی از واحدهای دیگر است. در ضمن وجود همین خطوط است. در ضمن وجود همین خطوط است که وحدت سیاسی را در یک سرزمین که ممکن است فاقد هرگونه وحدت طبیعی یا انسانی باشد، ممکن می سازد.
خطوط مرزی ضمن تعیین حدود قلمرو حاکمیت حکومت، تعیین کننده حدود اختیارات دولت آن حکومت نیز هستند، مثلاً هیچ دولتی حق ندارد از مردمی که در خاریج از خط مرزی تثبیت شده آن دولت زندگی می کنند مالیات بگیرد یا از آنها بخواهد به خدمت نظام درآیند یا در خاک همسایه بدون اجازه به اجرای عملیات نظامی بپردازند. گذر از خطوط مرزی بین المللی بدون اجازه ممکن نیست و اخذ اجازه عبور و روادید، لازمه مسافرت به کشورهای دیگر است.
منبع: کتاب جغرافیای مرز با تاکید بر مرزهای ایران
به گزینی: الناز قنبری
