رشد صنعت و سایر تغییرات اجتماعی و اقتصادی یکصد ساله اخیر در ایران و جهان، موجب کوچ روستانشینان مخصوصا جوانان به شهرهای بزرگ شده است، این رویداد در کل کشور همهگیر بوده و به تبع آن منطقه ارونق و انزاب آذربایجانشرقی نیز با روستاهای محدوده خود، از جمله روستای کافی الملک و کوشک از این قاعده مستثنی نبودند.
به گزارش مرزنیوز؛ این کوچ بزرگ از آغاز قرن سیزده شروع شده و در میانههای آن به اوج خود رسید. مقصد اصلی جوانان مهاجر متوجه پایتخت کشور شهر تهران بود. به طوری که در دهه چهارم همان سده تعداد قابل توجهی در تهران سکنا گزیده و تهران گستردگی وسیعی پیدا کرد.
ادامه کوچ جوانان روستاها و حتی شهرهای کوچکتر به پایتخت، موجب برپایی اجتماعات کوچک گردید که در گذر زمان در آن تغییرات اساسی ایجاد شده و به عنوان انجمن و یا هیأت فرهنگی مذهبی با پسوند نام روستا و یا شهر خود پیدا کرد.
در این نوشتار، ما قصد داریم با نگاه اجمالی به تاریخچه و چگونگی رشد و بالندگی این گرد همایی های آغازین و فراز و نشیب های طی راه ، و نهایتا روند تبدیل آنها به سازمان های مردم نهاد را بیان و به تصویر بکشیم.
مستند سازی این گونه امور موجب می گردد تا آیندگان با مطالعه و آگاهی از این تلاش ها و زحمات گذشتگان، ادامه دهنده راه آنها البته با مقتضیات زمان خود باشند.
الف : دوره اول از سال ۱۳۳۰ الی ۱۳۴۵ هجری شمسی
زمستان سال ۱۳۳۶ هجری شمسی بود که محمد ملا امینی و کریم افتخاری از کوشکی های پیشتاز مهاجرت به تهران و میر اسماعیل موسوی مقدم کافی ، سید باقر روائی نیا، غلامرضا پور حسن و محمود بابالو ارونقی از کافی الملکی های پیشتاز مهاجرت به تهران در منزل محمد ملا امینی واقع در خیابان خوش، اولین گردهمایی را انجام داده و در این گردهمایی تصمیم گرفته شد هیأت مذهبی مشترک برای کوشکی ها وکافی الملکی های مقیم مرکز ایجاد کنند.
در همان سال مجوز رسمی هیآت سیار توسط آقای محمود بابالوئی ارونقی از مراکز ذیربط اخذ شد و این هیأت مذهبی در روز های جمعه شب در منازل هر یک از افراد به نوبت و داوطلبانه برگزار می گردید.
همچنان که ماه ها و سال ها سپری می شد تعداد افراد شرکت کننده در گردهمایی هیأت فزونی می یافت، به طوری که امکان گنجایش آن تعداد جمعیت در منازل کوچک و کم ظرفیت آن دوره امکان پذیر نمی شد و ازدیاد جمعیت، موسسین اولیه هیأت را به تکاپو انداخت تا این مشکل را حل کنند. خصوصا اینکه این مشکل کمبود جا در ایام ماه محرم بیشتر خود نمایی می کرد.
اطلاعات این نوشتار، از طریق مذاکرات تلفنی و مصاحبه های حضوری با افراد آگاه به امورحتی حاضر و ناظر بر امورگذشته جمع آوری شده و به علت بعضی اتفاقات مهم در این روند که جنبه نقطه عطف را داشته، به سه دوره تقسیم و در اختیار خواننده قرار می گیرد.
رویدادهای چند دهه اخیر به صورت بسیار گذرا در سه دوره قابل تفکیک، دسته بندی و بیان می شود.
ب: دوره دوم از سال ۱۳۴۵ الی۱۳۵۲ هجری شمسی
هیأت فرهنگی مذهبی مشترک به صورت دوره ای تا سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در منازل موسسین اولیه کوشکی وکافی الملکی برگزار می شد.
در سال مذکور به علت کثرت بیش از حد جمعیت، پیشنهاد تبدیل این هیأت فرهنگی مذهبی به دو هیآت فرهنگی مذهبی مستقل توسط پیشکسوتان و موسسین کوشکی مطرح و مورد تائید قرار گرفت.بدین ترتیب فشار ازدیاد جمعیت تا حدودی کاسته می شود.
با آغاز استقلال فعالیت هیأت فرهنگی مذهبی کافی الملکی های مقیم مرکز، در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی صندوق قرض الحسنه جمعیت کافی الملکی مقیم مرکز راه اندازی شده و مسئولیت آن به سید محمد موسوی (فرزند معلم کبیر سید رضا موسوی ) وگذار شد.
با گسترش فعالیتهای صندوق علی زحمتکش نیز به مجموعه صندوق پیوست و نهایتا در سال های بعدی سکاندار اداره صندق شد . این مسئولیت صندوق سالهای متمادی ادامه داشت تا اینکه با در گذشت ایشان، مسئولیت صندوق به عهده حسین غضنفری واگذار گردید.
در نیمه دوم تیرماه سال ۱۳۵۰ هجری شمسی رویداد مهمی رخ داد که نقطه عطف محسوب می شود. در آن سال یک خانه حیاط دار جنوبی در خیابان قصرالدشت مابین خیابان های آریانا و مرتضوی کوچه عسگری پلاک ۲ به مبلغ ۷۸ هزار تومان خریداری شد.
سند مالکیت این ملک به نام موسسین اولیه هیأت فرهنگی مذهبی آقایان میر اسماعیل موسوی مقدم کافی، محمود بابالوئی ارونق صادر گردید.
با این اقدام برزگ و ستودنی، کافی الملکی های مقیم مرکز برای اولین بار مکان ثابت پیدا کرده و بدون دغدغه می توا نستند گردهمایی ها و مراسمات مذهبی را در آنجا برگزار نمایند و این چنین، حسینیه کافی الملکی های مقیم مرکز ایجاد شد.
خرید خانه مسکونی قدم بود و سپس لازم بود ملک تخریب و بصورت سالن اجتماعات در آید و ماهیت حسینیه به خود بگیرد.قدم های بعدی با در خواست تخریب و جواز ساخت و بازدید کارشناسان شهرداری شهر تهران در تاریخ ۱۳۵۱ هجری شمسی و صدور جواز ساخت در همان سال برداشته شد و در نهایت ساخت حسینه در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی به پایان رسید.
در ایجاد این بنای عام المنفعه افرادی زیادی نقش داشتند و اولین کار گروهی بزرگی بود که با اعتماد به نفس زیاد و اشتیاق فراوان به سر انجام رسید.
دوره سوم از سال ۱۳۵۲ هجری شمسی تا کنون
آغاز انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ هجری شمسی و تغییر سیاست های کلان کشور در فرزند آوری و رشد فزاینده جمعیت در سطح کشور و به تبع آن افزایش جمعیت کافی الملکی های مقیم تهران، حسینیه فرهنگی مذهبی خیابان قصرالدشت جوابگوی نیاز های جامعه آن روز نبود. علاوه برآن تغییر جایگاه اجتماعی بخش قابل توجهی از جمعیت کافی الملکی های مقیم مرکز، برآن داشت تا تدبیری تازه کنند که بتواند جوابگوی موقعیت های اجتماعی و نیازهای فرهنگی مذهبی وکثرت روز افزون جمعیت باشند.
سال ۱۳۶۸ هجری شمسی بود که تلاش ها وفعالیت ها در تحقق مکان جدید حسینیه به ثمر نشست . در آن سال عباس عباسعلیزاده به نیابت و وکالت از طرف هیأت امنای حسینیه به سازمان زمین شهری تهران مراجعه وتقاضای زمین می کند. با پیگیری های فروان ایشان زمین حسینیه کنونی واقع در خیابان ستارخان خیابان حبیب الهی، خیابان یکم دریان نو کوچه شاهین دژ پلاک ۲ و ۴ گرفته می شود. با تثبیت زمین، جواز ساخت حسینه در سه طبقه و با زیرزمین اخذ، و بلافاصله ساخت آن آغاز می گردد، حسینیه دارای ۸۰۰ متر مربع مساحت داشته و مساحت شبستان آن ۵۲۵ متر مربع است، مساحت کل بنای آن ۲۲۰۰ متر مربع می باشد.
بهره برداری ازحسینیه در سه مرحله انجام گرفته است، در سال ۱۳۷۰ هجری شمسی زیر زمین آن مورد بهره برداری قرار گرفت، در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی ساخت کل حسینیه به پایان رسید و در نیمه شعبان سال ۱۳۷۵ هجری شمسی رسما افتتاح شد.
در این حسینیه علاوه برفعالیت های فرهنگی مذهبی، پاتوق دیدارهای دوستانه، ارائه تجربیات موفق، همفکری در حل مشکلات و حتی حمایت های مالی در قالب صندوق قرض الحسنه برنامه ریزی شده است، قدمت صندوق قرض الحسنه حسینیه، همپای اولین گرد همایی کافی الملکی های مقیم مرکز بوده و در طول فعالیت خود بسیار پویا و راه گشا بوده است ، این صندوق در حل مشکلات اعضای خود، کارنامه ای درخشان دارد.
حسینیه دارای ساختار تشکیلاتی بوده که در راس آن هیأت امناء قرار دارد که منتخب کافی الملکی های مقیم مرکز هستند، این حسینیه در چارچوب مرامنامه مصوب خود اداره می شود.
ما در این نوشتار، جز نام موسسین اولیه هیأت فرهنگی مذهبی و صندوق قرض الحسنه، از ذکر نام سایر افرداد پرهیز کردیم. پر واضح است که یک کار گروهی، نیازمند عزم گروهی بوده و ضرورتا همه افراد گروه در آن همکاری و مشارکت داشته اند و ذکر نام آنها به علت کثرت تعداد افراد امکان پذیر نمی باشد.
گردآورنده : قربانعلی کریمخانی
تنظیم و ویراستاری: محمد کاظمی
تهیه فیلم مستندات: میرحمید موسوی
____________
لینک کوتاه: https://marznews.com/?p=206699
خبرنگار: فاطمه سیدحاتمی
