مسئولان کشاورزی استان بوشهر می گویند: با توجه به محدودیت ها و مشکلات ایجاد شده در این بخش در سال های اخیر، بر اساس ضرورت تحول کشاورزی سنتی به سمت نوین سازی و دانش بنیانی آغاز شده است.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:آنان کم شدن منابع آبی سطحی و زیرزمینی درپی خشکسالی های مداوم یک دهه اخیر، برداشت بی رویه از منابع آبی و پیامدهای آن برکیفیت وکمیت آب، خاک و محصولات کشاورزی، گسترش صنایع و تاثیر مخرب آنها براراضی و آب منطقه، کاهش ذخایر آبزیان دریایی بر اثر استفاده از روش های مخرب صید و افزایش بهره داران، ازبین رفتن زیستگاه های آبزیان به علت فعالیت های صنعتی وآلودگی های زیست محیطی ازجمله مهمترین عوامل ضرورت حرکت بخش کشاورزی به سمت دانش بنیانی و نوین شدن است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: هم اکنون کشاورزان این استان با مشکلات مختلفی روبرو هستند که کم آبی و خشکسالی به عنوان سر لیست این چالش ها خودنمایی می کند.
محمد تقی منوچهری افزود: تداوم دوره خشکسسالی به مدت حدود ۱۰ سال، کاهش کمی و کیفی منابع آبی سطحی (رودخانه ها)، کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی (چاهها- قنوات)، پیشروی آب شور زیرزمینی و هجوم به سمت آبهای شیرین زیر زمینی و تخریب منابع آبی و پیشروی شوری زمین ها، افزایش شدید هزینه های تولید به دلایل حذف یارانه های موثر بخش کشاورزی، نابسامانی بازار و اقتصاد، تورم و نوسانات قیمت ارز از جمله چالش های مهم بخش کشاورزی استان بوشهر است.
وی، تامین نکردن تسهیلات بانکی با بهره پائین و دوره بازپرداخت طولانی و استمرار در تامین منابع یاد شده، نوسان بازار و افت شدید قیمت ها و نبود ساز و کار مناسب و موثر حمایتی از جمله بیمه موثر، خرید تضمینی، خرید توافقی و صادرات پایدار از دیگر مشکلات این بخش عنوان کرد.
منوچهری اضافه کرد: وجود مرزهای طولانی و مراکز گمرکی متعدد و نبود پستهای قرنطینه ای خارجی و داخلی با امکانات، تجهیزات و نیروی کارشناسی و امکان ورود عوامل خسارت زا به داخل کشور و استان بخش دیگری از مهمترین چالش های بخش کشاورزی استان بوشهر به شمار می رود.
وی وجود صنایع گسترده در حوزه نفت و پتروشیمی و تهدید جدی اراضی کشاورزی، منابع آبی و توسعه آلودگی زیست محیطی، تداوم خشکسالی و امکان بالقوه طغیان عوامل خسارت زا از جمله دیگر مشکلات بخش کشاورزی استان بوشهر عنوان کرد.
رئس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: براساس برش استانی در حوزه اقتصاد مقاومتی بخش کشاورزی در ۱۰ محور و ۲۷ طرحی که به این استان ابلاغ شد در سال گذشته بیشتر تعهدات این سازمان محقق شده است.
وی اضافه کرد: بهره برداری از طرح های نیمه تمام، اصلاح شیوه آبیاری در مزارع و باغ ها، توسعه سیستم آبیاری تحت فشار، کشت گلخانه ای، توجه به ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی و تلاش در حل معضلات صنایع موجود، تامین بهداشت و سلامت محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی و شیلاتی از راه اعمال استانداردهای بهداشتی از جمله برنامه های جهاد کشاورزی استان بوشهر به شمار می رود.
منوچهری یادآور شد: اصلاح و ترویج الگوی کشت مناسب برای افزایش عملکرد، اولویت دادن به گسترش مکانیزاسیون، فعال کردن مراکز خدمات کشاورزی، اصلاح و نوسازی باغات خرما، گسترش تحقیقات کاربردی، آموزشی و ترویجی، تاکید بر افزایش نقش بخش خصوصی به ویژه فارغ التحصیلان بخش کشاورزی، ایجاد زمینه های بازسازی موثر ذخایر دام و آبزیان و توسعه مدیریت کنترل بیولوژیکی و غیر شیمیایی و تلفیقی آفات گیاهی به منظور تولید محصول سالم و ارگانیک از جمله دیگر برنامه های سازمان جهاد کشاورزی در استان بوشهر است.
** خشکسالی و نوین سازی آبیاری و الگوی کشت
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: با توجه به دوره طولانی کم بارشی و مداوم چند سال اخیر در بوشهر و استان های همجوار آن، پیش بینی می شود سال زراعی ۱۳۹۷ شدیدترین خشکسالی در این استان رقم بخورد.
وی اضافه کرد: هم اکنون آورد آب رودخانه شاپور به دلیل خشکسالی های پیاپی به عنوان مهمترین منبع تامین کننده آب نخیلات استان بوشهر ۸۰ درصد کاهش یافته و متاثر از آن کیفیت منابع آبی موجود نیز پایین آمده است.
منوچهری اظهار کرد: روند طولانی خشکسالی باعث شده وضعیت کمی و کیفی آب های سطحی و زیرزمینی دچار افت شدید شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: تداوم دوره خشکسسالی به مدت حدود ۱۰ سال، کاهش کمی و کیفی منابع آبی سطحی (رودخانه ها)، کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی (چاه ها – قنوات)، پیشروی آب شور زیرزمینی و هجوم به سمت آب های شیرین، تخریب منابع آبی و پیشروی شوری زمین ها شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر، سنتی بودن روش های آبیاری از دیگر چالش های بخش کشاورزی استان بوشهر عنوان کرد و گفت: در این شرایط نامناسب مصرف زیاد آب، پایین بودن سطح کیفی و کارایی آب و زه دار شدن زمین های کشاورزی از جمله مشکلات استفاده از شیوه های سنتی آبیاری در این استان است.
منوچهری افزود: در زمان حاضر ۳۰ هزار و ۶۰۰ هکتار از زمین های کشاورزی استان بوشهر مجهز به سیستم آبیاری تحت فشار است که در صورت تامین آب در طرح احیای آب کشاورزی دشتستان امکان تجهیز ۱۰ هزار هکتار از باغ های استان به سیستم نوین آبیاری وجود دارد.
وی اضافه کرد: از این میزان سه هزار و ۵۷۰ هکتار در سال گذشته اجرا شده که سه برابر تعهدات قانونی این استان بوده است.
منوچهری گفت: در حوزه گلخانه ها تا پایان سال گذشته، ۱۹۹هکتار گلخانه در استان بوشهر اجرا شده که ۷۵ هکتار آن شامل گلخانه های مسقف و داربستی در سال گذشته انجام شده است.
وی ادامه داد: در این گلخانه ها سالانه ۴۵ هزار تن محصول و یک میلیارد قطعه نشا تولید می شود.
منوچهری افزود: استان بوشهر نخستین و بزرگترین تولید کننده نشای سبزی و صیفی درکشور است که نشای تولیدی این استان به ۱۰ استان ارسال می کند.
وی اضافه کرد: در برنامه ششم توسعه پیش بینی احداث ۱۵۰ هکتار گلخانه در استان بوشهر شده است که تاکنون ۹۰ هکتار متقاضی دارد و از این تعداد برای ۱۰ هکتار تسهیلات نیز پرداخت شده است.
منوچهری در باره شهرک گلخانه ای نیمه تمام شهرستان دشتی گفت: این شهرک گلخانه ای ۱۴هکتار است که با تسهیلات اشتغال روستایی اجرا و در سال جاری به بهره برداری می رسد.
وی اظهارکرد: تحول کشاورزی دشتستان از جمله طرح های مهم استان بوشهر است که در سطح ۳۴هزار و ۲۵۰ هکتار در دست اجراست و با اجرای آن اصلاح و بازسازی هفت هزار و ۴۲۲ هکتاراز نخیلات درجه ۲ انجام می شود.
منوچهری گفت: نوسازی ۱۱هزار و ۱۳۳هکتار نخیلات درجه ۳، تدوین الگوی کشت در سطح ۱۶هزار هکتار و تشکیل ۵۰ گروه و تشکل آب بر را از جمله برنامه های طرح تحول کشاورزی دشتستان به شمار می رود.
وی افزود: با اجرای طرح تحول کشاورزی در دشتستان ۱۴هزار و ۹۰۰ مترمکعب در هکتار صرفه جویی آب در بخش نخیلات انجام می شود.
منوچهری در باره اقداماتی که در طرح تحول کشاورزی دشتستان اجرا شده است بیان کرد: انجام کامل مطالعه ۲هزار و ۴۰۰ هکتار از نخیلات سعدآباد و ترویج اجرای عملیات انتقال آب به میزان ۱۶۰ کیلومتر با برآورد اولیه ۱۵۰میلیارد ریال، مطالعه شبکه آبیاری دشت شبانکاره در سطح ۱۰۸هزار و ۷۰۰ هکتار با پیشرفت ۷۵درصد و ۱۲ میلیارد ریال اعتبار از جمله اقدام های انجام شده است.
وی اجرای مطالعه شبکه آبیاری نخیلات آبپخش و کلل در سطح هفت هزار و ۷۰۰ هکتار و با پیشرفت ۸۵درصد و ۱۲میلیارد ریال اعتبار، اجرای پایلوت اصلاح شیوه آبیاری نخیلات در سطح ۱۷۰هکتار با ۴۸ میلیارد ریال را از جمله دیگر اقدام های انجام شده در این طرح عنوان کرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: خشکسالی، کاهش کمی و کیفی منابع آب و توسعه ریزگردها روی میزان تولید محصولات کشاورزی و عملکرد در واحد سطح و درکاهش کیفیت محصولات تولیدی تاثیر داشته است.
خسرو عمرانی افزود: خشکسالی باعث شده بخشی از نخیلات استان به نخیلات درجه سه تبدیل که به برنامه حذف، جایگزینی و نوسازی باغ ها بویژه نخیلات با ارقام پرمحصول و صادراتی نیازمند است.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از تاثیر خشکسالی توسعه حمله آفت ها بویژه آفت چوبخوار در نخیلات استان بوشهر شده به نحوی که ۲هزار هکتار از نخیلات به کانون آفات چوبخوار تبدیل و پنج هزارهکتار نیز مستعد تبدیل به کانون آلودگی آفات است.
عمرانی اظهار کرد: حمله آفات در سایر محصولات کشاورزی استان تشدید و کیفیت منابع آبی بشدت کاهش یافته و همه دشت های استان به دشت های ممنوعه تبدیل شده اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به اینکه ادامه خشکسالی باعث از بین رفتن دیم زارهای استان می شود گفت: هرسالی که بارندگی استان ۳۰ درصد کاهش یابد دیم زارهای استان تحت تاثیر قرار می گیرند.
وی یادآور شد: امسال دومین سالی است که گندم زارهای استان بویژه در بخش دیم به دلیل کاهش بارندگی ها و خشکسالی محصولی نداد.
عمرانی یادآور شد: با توجه به کاهش کیفیت منابع آب تغییر رویکرد در برنامه ها با توجه به اقلیم جدید ضروری است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: در این شرایط حساس ناگزیر به کاهش سطح محصولات زراعی و آبی هستیم و توسعه کشت همه محصولات باید متوقف شود.
خسرو عمرانی، برضرورت تبدیل محصولات سبزی و صیفی از فضای باز به درون گلخانه ها و حذف محصولات آب بر از چرخه تولید تاکید کرد.
وی اظهار کرد: در همین ارتباط ایجاد سایه بان برای محصولات باغی بویژه مرکبات در دستور کار قرار دارد که با اجرای این طرح ۳۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می شود.
* مقابله با تغییر کاربری اراضی و اجرای طرح کاداستر ( حدنگاری)
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: تغییر کاربری غیرمجاز زمین های کشاورزی از جمله چالش های بخش کشاورزی است که نیاز است از همه امکانات موجود برای پیشگیری از این کار استفاده شود.
مدیر امور اراضی استان بوشهر گفت: برخی از افراد بدون گرفتن مجوز از کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی اقدام به احداث بنا و ساخت و سازهای غیر مجاز می کنند که خلاف قانون است و با متخلفان باید برخورد قانونی شود.
احمد صحراکار افزود: مالکان و صاحبان زمین های کشاورزی قبل از هرگونه احداث بنا با مراجعه به جهاد کشاورزی باید درخواست تغییر کاربری بدهند.
وی اظهار کرد: از سال ۱۳۹۲ تاکنون در شهرستان دشتستان ۴۰ مورد، تنگستان ۵۰، گناوه ۱۵تا ۲۰ مورد تغییر کاربری اراضی قلع و قمع و بناها تخریب شده است.
صحراکار اضافه کرد: کل مساحت بناهایی که به صورت غیر مجاز انجام شده در شهرستان دشتستان ۳۵ هکتار، تنگستان ۴۵ تا ۵۵ هکتار و گناوه ۲۰ هکتار بوده است.
صحراکار گفت: تاکنون همکاری خوبی توسط محاکم قضایی استان بوشهر و دستگاه های بازرسی و نظارتی در برخورد با افرادی که بدون مجوزاقدام به تغییر کاربری اراضی می کنند انجام شده است.
وی در باره اجرای طرح کاداستر (حدنگاری) گفت: در زمان حاضر در مساحتی بالغ بر ۲۵۰ هزار هکتار قرارداد منعقد و در دست اجراست که بزودی قرارداد ۱۵۰ هزار هکتار دیگر نیز منعقد می شود.
صحرا کار افزود: امسال از اعتبارات استانی هشت میلیارد ریال و از اعتبارات ملی ۲۰ میلیارد ریال برای اجرای طرح کاداستر مصوب شده است.
وی گفت: امیدواریم با اجرای این طرح و پس از انجام مراحل حقوقی برای زمین های کشاورزی استان که فاقد مشکلات حقوقی و مالکیتی هستند سند مالکیت صادر شود.
صحراکار یادآور شد: در منطقه بنداروز حوزه شهرستان دشتستان، گورکات تنگستان و منطقه قلعه حیدر گناوه بیشترین تغییر کاربری و ساخت و سازهای غیر مجاز انجام و طرح دعوی شده است که علیه این افراد در محاکم قضایی و به دستور دادستان برای اجرای حکم قلع و قمع بناهای احداث صورت گرفته است.
** ضرورت توسعه صادرات و مبارزه با واردات قاچاق محصولات کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: با توجه به اینکه استان بوشهر طولانی ترین مرز دریایی را با خلیج فارس دارد قاچاق محصولات کشاورزی در این استان از جمله چالش های این بخش به شمار می رود.
منوچهری ادامه داد: در همین ارتباط برخی تولیدات کشاورزی به صورت قاچاق بدون ثبت سفارش و نظارت وارد کشور می شود.
وی یادآور شد: با ورود محصولات کشاورزی قاچاق به استان امکان ورود انواع آفت ها و بیماری ها به کشور فراهم می شود و از این بابت ضربه شدیدی به محصولات تولیدی داخل کشور می زند.
منوچهری با اشاره به تولید یک میلیون و ۴۲۲هزار تن انواع محصولات کشاورزی در استان بوشهر گفت: سال گذشته ۳۴۸ میلیون دلار صادرات محصولات کشاورزی از استان بوشهر انجام شده است.
وی افزود: ۹۶ از جمله سال هایی است که استان بوشهر کمترین مشکل را در زمینه بازاریابی و فروش محصولات کشاورزی داشت.
منوچهری گفت: در بحث گوجه فرنگی که به طور معمول به دلیل هم رسی محصول با استان های دیگر دچار افت قیمت و دولت مجبور به خرید می شد در سال گذشته از ۶۰۰ هزار تن محصول تولیدی از سطح ۱۲ هزار هکتار مزارع ۷۰۰ هزار تن به کشورهای عراق، افغانستان، قطر و روسیه صادر شد.
وی اضافه کرد: همچنین با توجه به فعالیت ۲ تا ۳ واحد صنایع تبدیلی گوجه فرنگی در استان به همت بخش خصوصی و خرید محصول درجه ۳ کشاورزان مشکلی دراین زمینه در استان وجود نداشت.
وی درباره خرما نیز گفت: از ۱۶۰ هزار تن تولید خرما ۲۵هزار تن و ۱۷هزار تن محصولات شیلاتی استان به خارج از کشور صادر شده است.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: کاهش هزینه ها و رایزنی برای کاهش تعرفه کشورهای مختلف از جمله ضرورتهایی است که باید فراهم شود تا امکان صادرات به وجود آید.
مصطفی قلی پور افزود: همچنین برای رونق صادرات محصولات کشاورزی کاهش هزینه های بندری و ارائه تخفیف های لازم برای محصولات کشاورزی با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی ضروری است.
وی با تاکید بر ضرورت تخصصی کردن بنادر استان اضافه کرد: تجهیز اسکله ها و بنادر ساحلی استان به کانتینرهای یخچال دار، شناورهای تندرو و سایر زیرساختهای بندری برای محصولات کشاورزی از جمله مواردی است که مسئولان استان و کشور به دنبال ایجاد این امکانات هستند.
قلی پور اظهار کرد: با تخصصی کردن بنادر از پراکندگی صادرات و انجام آن به صورت سنتی جلوگیری ومحصولات کشاورزی به شکل اصولی ترو با کیفیت بهتری به کشورهای هدف منتقل می شوند.
وی بر ضرورت ارتقای بسته بندی ها مطابق با سلیقه بازارهای صادراتی، ایجاد شرکتهای مدیریت توسعه صادرات در استان در راستای وحدت رویه در محصولات کشاورزی، ایجاد امنیت تبادل ارزی برای تجار و بازرگانان، تخصیص یارانه ها و مشوقهای صادراتی لازم برای حمایت و تشویق صادرکنندگان تاکید کرد.
قلی پورگفت: با رونق صادرات محصولات مختلف، تداوم تولید برای تولیدکنندگان فراهم و اشتغال ایجاد می شود که انتظار می رود با برطرف کردن مشکلات و ارتقای تجهیزات مورد نیاز برای امر صادرات این امکان در استان تقویت شود.
* حل مشکل مالی کشاورزان با پرداخت تسهیلات
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: وجود بدهی های معوق کشاورزان و بهره برداران کشاورزی در سال های گذشته ناشی از سیل، توفان، سرمازدگی، خشکسالی و نوسانات بازار از چالش های بخش کشاورزی استان بوشهر است.
وی ادامه داد: به دلیل عوامل مختلف کشاورزان و بهره برداران استان بوشهر نتوانستند به تعهدات عمل کنند و بدهی ها انباشته شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: براساس ارزیابی ها میزان سود تسهیلات معوق سال های ۱۳۹۵- ۱۳۹۶ کشاورزان و بهره برداران این یکهزار و ۱۸۰ میلیارد ریال است که باید توسط دولت پرداخت و براساس قانون تسهیلات به مدت حداقل سه سال استمهال شود.
منوچهری بااشاره به تسهیلات اشتغال روستایی و عشایری و تسهیلات بند الف تبصره ۱۸ اشتغال فراگیر گفت: تاکنون ۹۳ میلیارد ریال در قالب تسهیلات اشتغال روستایی و عشایری و ۳۳ میلیارد ریال در بخش تسهیلات اشتغال فراگیر برای اجرای ۱۷ طرح به متقاضیان بخش کشاورزی استان بوشهر پرداخت شده است.
وی اضافه کرد: بهره برداران روستایی و عشایری استان بوشهر ۸۹ درصد تسهیلات اشتغال روستایی و عشایری استان را جذب کرده اند.
منوچهری ادامه داد: در زمان حاضر ۱۷۵طرح با یکهزار و ۷۰ میلیارد ریال در حوزه اشتغال روستایی در کمیته فنی مصوب و به بانک های عامل ارسال شده است.
وی یادآور شد: سال گذشته نیز کشاورزان استان از ردیف های تسهیلاتی مختلف یکهزار و ۳۷۰میلیارد ریال اعتبار برای ۲هزار و ۱۶۲طرح جذب شده است.
* توسعه آبزی پروری و کاهش فعالیت های صید وصیادی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر ادامه داد: سال گذشته ۱۵هزار تن میگوی پرورشی از سطح چهار هزار هکتار در استان بوشهر برداشت و بنا داریم در سال جاری ۲ سایت به مساحت ۲هزار و ۱۳۰ هکتار در رود شور گناوه و ۷۰۰ هکتار در شیف مورد بهره برداری قرار گیرد.
وی یادآور شد: همچنین در حال پیگیری تاسیس ۲ سایت پرورش میگوی متراکم در روستای زیارت شهرستان دشتی به مساحت ۸۰ هکتار و در بخش انگالی بوشهر به مساحت ۴۰ هکتار هستیم.
منوچهری افزود: با اجرای این طرح ها جهش خوبی در بخش تولید میگوی پرورشی خواهیم داشت.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با بیان اینکه پرورش ماهی در قفس از اولوی تهای استان به شمار می رود گفت: پارسال سه هزار و ۸۴۰تن ظرفیت تولید (قفس های نصب شده در دریا) و امسال برای هفت هزار تن برنامه ریزی شده است.
