اجرای طرح بزرگ پایاب در خداآفرین برای پوشش آبی زمین زراعی در منطقه مغان در شمال اردبیل و مهار آب های روان با احداث چند سد از جمله طرح های انقلابی توسط دولت تدبیر و امید در این استان است.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:هدر رفت آب های روان مغان در شمال اردبیل با وجود کشت هزاران هکتار از اراضی مستعد کشاورزی این منطقه ضرورت مهار این آب ها و در خدمت گرفتن آن را ضروری کرده بود که این مهم با توجه دولت تدبیر و امید در چند سال اخیر اجرایی شده و هم اکنون در آستانه بهره برداری از آنها است .
تا قبل ازدولت تدبیرو امید اقدام عملی قابل توجهی برای مهار روان آب های شمال استان صورت نگرفته و منابع آبی کشور بدون استفاده مناسب از دسترس خارج می شد.
با درخواست و پیشنهاد رییس جمهوری و موافقت مقام معظم رهبری مجوز برداشت هشت میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی برای مهارآب های مرزی که یک میلیارد دلار آن به استان اردبیل اختصاص داشت عملیات بزرگ آبی ، خاکی در استان آغاز و اجرایی شد.
اما با وجود این طرح ها، هنوز مشکل آب در استان اردبیل باقی است و مسئولان و کارشناسان اقدام فرهنگی در همه گیر شدن موضوع صرفه جویی را در جامعه ضروری می دانند .
برای اطلاع از آخرین وضعیت طرح های آب و خاک که بسیاری از آنها در آستانه بهره برداری بوده و نیز وضعیت آب دشت اردبیل و آبرسانی به شهرهای مختلف خبرنگار ایرنا با اصغر سلیمانزاده مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اردبیل به گفت و گو نشسته است.
*** در سال های اخیر طرح های بزرگی برای مهار و ساماندهی آب و نیز استفاده بهینه از آن صورت گرفته بویژه طرحهای اجرایی از محل صندوق ملی توسعه، این پروژه ها در چه مرحله ای قرار دارند؟
**** چهار طرح بزرگ شبکه خدا آفرین، سد عمارت، سد تازه کند و سد احمد بیگلو از ابتدا با تامین مالی از محل صندوق توسعه ملی اجرایی شده هم اکنون از پیشرفت خوبی برخوردارند در این میان بخشی ازپایاب سد خداآفرین به بهره برداری رسیده است ، ضمن اینکه به تازگی پروژه سد عنبران به چهار طرح یاد شده اضافه و اجرایی شده است.
***پایاب سد خداآفرین در این میان یکی از بزرگترین طرح های آبی و خاکی منطقه برای پوشش آبی بیش از ۶۲ هزار هکتار زمین زراعی در منطقه مغان در شمال اردبیل درباره آخرین وضعیت این طرح بزرگ ملی توضیح دهید.
**** طول شبکه خدا آفرین کلا ۱۴۴ کیلومتر است که ۹۲ کیلومتر آن در داخل استان اردبیل قرار دارد که از این میزان ۸۸ کیلومتر آن به پایان رسیده و چهار کیلومتر باقی مانده نیز در حال لاینینگ بتن است، باید گفت که در این پروژه کار بیست، سی ساله با حمایت نظام و دولت در عرض سه چهار سال به پایان رسیده است.
در پروژه خدا آفرین یک سیفون عظیم به طول ۲ هزار و ۱۷۰متر اجرایی شده که در ایران بی نظیر است ، در مجموع از چهار واحد عمرانی طرح پایاب سد خداآفرین ۲ واحد عمرانی به میزان ۱۵ هزار و ۵۰۰ هکتار آماده بهره برداری شده و عملیات اجرایی ۲ واحد دیگر نیز به زودی به پایان می رسد.
***پروژه های سد سازی استان در چه مرحله ای قرار دارند؟
****چهار پروژه سد سازی بزرگ اجرایی در استان روند مطلوب اجرایی خوبی دارند، سد عمارت بعنوان بزرگترین سد استان در مرحله نهایی عملیات اجرایی است و هم اکنون عملیات تکمیلی و تونل های آن در حال اجراست.
عملیات سد احمد بیگلو نیز تقریبا به پایان رسیده و کارهای نصب چراغ های تاج و آسفالت روی تاج آن در حال انجام است.
عملیات اجرایی سد تازه کند در منطقه انگوت گرمی نیز طبق برنامه در حال پشرفت است وسد عنبران نیز وارد مرحله اجرایی شده و تلاش می شود که این سد نیز زودتر از موعد مقرر به پایان برسد.
به جز این سدها چند پروژه سدسازی کوچک نیز در دست اجراست، تنها بر روی رودخانه بالهارود در شمال استان ۶ سد کوچک در دست اجراست و تلاش می شود بیشتر این سد ها تا پایان امسال و در نهایت بهارسال آینده آبگیری شوند.
هم اکنون کار مطالعات شبکه توسعه ای اراضی پایین دست این سدها در دست انجام است ضمن اینکه جهاد کشاورزی هم بهبود شبکه پایین دست آنها را تا حدود سه هزار و ۴۰۰هکتار به پایان رسانده است.
سد تازه کند در گرمی مغان٬ آب شرب و صنعت منطقه را تامین خواهد کرد و سد احمد بیگلو هم اراضی منطقه مشگین غربی را تحت پوشش قرار می دهد و هم اکنون شبکه پایین دست در دست اجراست.
*** در مقایسه با دیگر مناطق، دشت اردبیل در موضوع آب با مشکلات بسیاری مواجه است، برای تامین آب این حوضه چه کارهایی در حال انجام است ؟
**** برای تامین آب شرب این حوضه خط دوم انتقال و احداث تصفیه خانه مدول دوم در حال احداث است ، ضمن اینکه اصلاح فشار آب مشترکان به طول ۴۷ کیلومتربا لوله گذاری لوله اصلی در حال انجام می باشد.
در پروژه آبرسانی به اردبیل کارهای لوله های آب آورد و لوله های آب بر و همچنین احداث برج آب گیر به عمق ۵۰ متر و به قطر ۱۲ متر در دست اجرا بوده که یک پروژه عظیم در نوع خود بشمار می رود.
در زمینه تامین آب نمین و عنبران هم باید گفت که مرحله اول آبرسانی به این ۲شهر به طول ۱۰ کیلومتر اعم از احداث ایستگاه پمپاژ ٬ نصب تجهیزات و … به اتمام رسیده و مرحله دوم به طول ۱۲ کیلومتر از قره چناق به نمین در حال احداث است.
در دیگر شهرها از جمله برای خلخال در جنوب استان از سد بفراجرد با پیشرفت ۹۷ درصدی یک خط انتقال ۱۰کیلومتری در دست اجرا است ضمن اینکه تصفیه خانه آن هم با سرمایه گذاری بخش خصوصی با پیشرفت ۸۰ درصد در حال انجام می باشد.
در مشگین شهر هم عملیات آبرسانی و خطوط انتقال در حال اجرا بوده و برای آینده یک خط انتقال از سد احمد بیگلو و سد سبلان در دست مطالعه است، برای شهر گرمی آب از کانال مغان تامین خواهد شد که از ۲ سد تازه کند و عمارت نیز امکان تامین خواهد داشت.
*** با این همه مشکل کاهش تراز آب های زیر زمینی همچنان تداوم دارد؟
**** واقعیت این است که در دشت اردبیل هنوز افت آب وجود داشته و و حدود ۶۵۰ میلیون متر مکعب منفی است ، اگر صرفه جویی نکنیم به مرور زمان با بحران و مشکل مواجه می شویم.
براین اساس پروژه تعادل بخشی اعم از آبیاری تحت فشار٬ نصب کنتورهای هوشمند ٬ تعدیل پروانه٬ جلوگیری از چاه های غیر مجاز و … در دست اجراست ، با همه این کارها باید بگویم ۲۰سال طول خواهد کشید تا این دشت به تعادل برسد.
***با این شرایط وضعیت چاه های مجاز و غیر مجاز در استان چگونه است؟
**** در استان پنج هزار و ۷۰۰ حلقه چاه مجوز دار و یک هزار و ۳۰۰حلقه چاه غیر مجاز وجود داشت که همه چاه های غیر مجاز پر شده و هم اکنون حدود ۷۰چاه غیر مجاز باقی مانده است که پرونده آن ها هم اکنون در دادگاه برای صدور رای نهایی قرار دارد.
همچنین ۱۹گروه گشت و نظارت دراستان برای نظارت بر چاه ها و رودخانه ها برای جلوگیری از دست یازی به حریم آب و حفر چاه غیر مجاز به صورت شبانه روزی در حال فعالیت است .
