‘عسل سبلان’ بعنوان مهمترین تولید زنبورداران استان اردبیل با شهرت خاص خود در کشور، برای جهانی شدن با موانعی روبروست که با رفع آن می تواند به برند جهانی تبدیل شده و بازارهای بین المللی را به تسخیر خود درآورد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:با کیفیت ترین عسل در ایران با برند ‘عسل سبلان ‘ شناخته می شود، این محصول به علت تنوع پوشش گیاهی و گل هایی مثل گون،آویشن و بابونه موجود در دامنه سبلان که مورد تغذیه زنبوران عسل قرار می گیرد از ویژگی‌های خاصی برخوردار است.
این عسل بنا به خاصیت شفا بخشی خود دستگاه گوارش را ضدعفونی کرده و باعث التیام زخم معده می‌شود، این محصول همچنین در درمان بیماریهای عصبی، قلبی، استخوانی و ..نیز مفید است.
سید حامد عاملی رئیس صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل با بیان اینکه عسل تولیدی این استان به عنوان یکی از ۱۰ محصول راهبردی کشور می باشد، گفت: عسل سبلان بعد از ثبت ملی به ثبت جهانی نیز رسیده است.
او بیان کرد: با توجه به ارزیابی های کیفی به عمل آمده از این محصول و اثبات منحصر به فرد بودن آن در مقایسه با عسل های تولیدی سایر استان ها، ثبت جهانی موجب افزایش اعتبار عسل تولیدی استان اردبیل شده است.
** ضروت معرفی عسل سبلان و حفط اعتبار جهانی آن
گرچه عسل سبلان به ثبت ملی و جهانی رسیده، اما به دلیل برخی بی توجهی ها و نیز سو استفاده افراد متخلف اعتبار آن در معرض خطر و آسیب قرار گرفته است.
یک زنبوردار اردبیلی می گوید: در صورت توجه بیشتر و معرفی مناسب عسل سبلان در بازارهای جهانی این محصول می تواند وضعیت و جایگاهی شبیه زعفران و پسته ایرانی داشته باشد.
به گفته علی امانی، کیفیت بویژه ویژگی های خوراکی و دارویی عسل سبلان نه تنها در بازارهای جهانی که حتی در داخل ایران نیز کمتر معرفی و شناسانده شده است.
وی بیان کرد: عسل سبلان اعتبار ملی و جهانی خود را هم اکنون تنها در خاصیت خوراکی خود حفظ کرده و در صورت فراوری و تولید محصولات متنوع غذایی و دارویی آن می تواند جایگاه بمراتب ارزشمندی در بازارهای بین المللی برای خود کسب کند.
یک کارشناس زنبورداری نیز گفت: ارایه عسل های تقلبی و کم کیفیت به نام عسل سبلان بویژه در ایام تابستان و زمان ورود گردشگران به استان اردبیل از سوی فروشندگان دوره گرد و زنبورداران خرد نام و برند عسل سبلان را مورد آسیب و خطر قرار داده است.
به گفته وی، هر تابستان در مسیرهای گردشگری استان اردبیل دهها نفر با برپایی دکه هایی که کنار آن چند کندو قرار گرفته عسل بی کیفیت را به نام عسل سبلان به گردشگران داخلی و خارجی ارایه می کنند و تداوم این امر می تواند آسیب جدی به جایگاه این محصول بی نظیر استان وارد کند.
معرفت آذری معاون تولیدات دامی جهاد کشاورزی اردبیل در این زمیه گفت: در حال حاضر ۸۰ درصد از برنامه‌های ساماندهی در این عرصه اجرایی شده اما متاسفانه عرضه عسل در مسیرهای گردشگری ناهماهنگی‌هایی را به وجود آورده که نیازمند اقدامات نظارتی و کنترلی است.
وی درباره نظارت بر تولید عسل در اردبیل افزود: با توجه به اهمیت سلامتی مردم نیاز است فعالان این عرصه از کارت بهداشتی و سلامت کامل بهر‌ه‌مند باشند.
** رهایی از بند خام فروشی و حضور صنعتی عسل سبلان در بازارهای جهانی
عبدالرضا بیگناه رئیس انجمن زنبورداران و تولیدکنندگان عسل ایران نیز با بیان اینکه خام فروشی عسل سبلان ارزش افزوده این محصول را پایین آورده افزود: برای رهایی از این مشکل می بایست صنایع تبدلی و بسته بندی در اردبیل راه اندازی شود.
وی افزود: زنبورداری کشور به عنوان یک صنعت ارزشمند با بهره مندی هزاران خانوار از آن و اشتغالزایی قابل توجه روز به روز در حال تبدیل شدن به یک صنعت فاخر و ارزشمند است و مسئولان با هدف حمایت از زنبور داران می توانند زمینه تولید و عرضه با کیفیت را فراهم و از واردات بی رویه عسل در کشور جلوگیری کنند.
بیگناه ادامه داد : سالانه ۷۰ هزار تن عسل در کشور تولید و روانه بازار مصرف می‌شود، ولی مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که عسل تولید شده همانند سایر محصولات تولیدی از بسته‌بندی مناسبی برخوردار نیست.
وی افزود: متاسفانه کارخانه‌های بسته‌بندی عسل که در استان اردبیل فعال بوده‌اند به دلیل مشکلات مختلف به تعطیلی کشانده شده‌اند و هم‌اکنون فقط یک شرکت فعال در این زمینه وجود دارد و به همین دلیل نیاز است اقدامات لازم در راستای بسته‌بندی و عرضه به بازار انجام شود .
رئیس انجمن زنبورداران و تولیدکنندگان عسل ایران گفت: اگر بخواهیم از ظرفیت این محصول در راستای ایجاد اشتغال و پویایی اقتصاد استفاده کنیم باید در حوزه تولید، فرآوری و بسته‌بندی عسل اقدامات لازم و اساسی انجام گیرد.
بیگناه بیان کرد: معرفی خواص و فواید عسل به همگان نیز امری قابل توجه و ضروری است، چرا که کیفیت عسل سبلان آن طور که باید معرفی نشده و نیاز است در این زمینه برنامه‌ریزی‌های لازم و اساسی انجام داده شود تا بتوانیم از این طریق عرضه عسل تولیدی به بازار را افزایش دهیم.
رییس انجمن ملی عسل ایران با اشاره به ظرفیت بالقوه درنقاط مختلف کشور در تولید عسل، گفت: دولت باید از حوزه های مختلف زنبورداری و تولید عسل کشور حمایت کند تا شاهد رشد و رونق بیش از پیش این حرفه باشیم.
او بیان کرد: امروزه شاهد افزایش صادرات این محصول به کشورهای همسایه بوده و انتظار این است که دولت در افزایش صادرات عسل به کشورهای دیگرنیز اهتمام ویژه داشته باشد چرا که که صادرات عسل می تواند ارزآوری مضاعف و اشتغالزایی و کاهش بیکاری در کشور را رقم بزند.
عیسی شاهی زارع رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اردبیل هم بر حمایت دولت از زنبورداران و ایجاد صنایع تبدیلی و بسته بندی این محصول در استان اردبیل تاکید کرد.
وی افزود: عسل سبلان به لحاظ کیفی مشتریان خاص خود را دارد اما باید تلاش شود سرمایه گذاری های بخش خصوصی در شکوفا کردن این صنعت در اردبیل گسترش یابد.
در این حال به گفته کارشناسان نبود استاندارد های لازم درتولید، نبود نظارت بر عسل‌های بی‌نام و نشان، نبود نظارت بر قیمت ، خام فروشی عسل سبلان ، نبود داروی استاندار برای جلوگیری از تلفات زنبور عسل، نبود ترغیب و تشویق زنبورداران در تولید بیشتر و اشتغالزایی ، عدم تخصیص اعتبارات و تسهیلات کم بهره به زنبورداران ، مشکلات تامین اجتماعی زنبورداران، نبود کارخانه‌های فرآوری و بسته بندی عسل، نبود سرمایه در گردش، نبود آزمایشگاه تشخیص بیماریها و آفات زنبور عسل، نبود کارخانه‌های کندوسازی استاندارد و پیشرفته، نبود برنامه‌ریزی برای تولید عسل باکیفیت، اصلاح نشدن ساختار کندوهای کهنه موجود باکندوهای استاندارد و پیشرفته و جایگزین نکردن ملکه های اصلاح شده و جوان از جمله تنگناهای تولید عسل سبلان و در کل بخش زنبورداری در استان اردبیل به شمار می رود.
** نقش اشتغالزایی و ضرورت تشکیل تعاونی های زنبورداری
با توجه به نقش زنبورداری در ایجاد اشتعال مستقیم و غیر مستقیم توجه بیشتر به این صنعت در استان اردبیل امری ضروری بود و به اعتقاد کارشناسان
یکی از راهکار های اصلی در حمایت از این صنعت تشکیل تعاونی های زنبورداری می باشد که مورد غفلت قرار گرفته است .
معرفت آذری معاون تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: بیش از پنج هزار و ۸۸۰ نفر در صنعت عسل و تولید فرآورده‌های متنوع آن در اردبیل فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه سالانه ۶ هزار تن عسل از۳۲۰ هزار کلنی زنبور عسل در استان تولید می شود افزود: ارزش واقعی تولید و صادرات این بخش بیش از یک هزار و ۲۳۰ میلیارد ریال ارزیابی شده و نیاز است از این محل برای افزایش در آمد و اشتغال استفاده بهینه بشود.
به گفته وی ،استان اردبیل در تولید عسل رتبه سوم کشوری را دارا است و سالانه چهار هزار و ۸۰۰ تن عسل از این استان به کشورهای همسایه صادرمی شود.
** ایجاد میز عسل در استان اردبیل
در این حال عزیز باقری کارشناس تولید عسل سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به مشکلات موجود در حوزه زنبورداری بیان کرد: میز عسل با هدف بررسی مشکلات حوزه زنبورداری و تولید عسل در کشور به صورت پایلوت در استان برگزار می‌شود و انتظار می رود با برگزاری جلسات محتلف مشکلات این حوزه شناسایی و برای رفع آنها تصمیم های کارشناسی گرفته شود.
وی افزود: سرانه مصرف محصولات عسل در ایران بالاتر از میانگین مصرف جهانی است به طوری که سرانه مصرف در کشور به ۹۵۰ گرم می‌رسد در حالیکه مصرف جهانی آن ۲۵۰ گرم است.
باقری ادامه داد: تا ۱۰ سال قبل زنبورداری به عنوان شغل محسوب نمی‌شد اما اکنون به عنوان یک حرفه با اشتغالزایی مناسب در جامعه کنونی شناخته می‌شود از همین رو می‌توان با توجه ویژه به این بخش زمینه اشتغال افراد زیادی را فراهم ساخت و این مهم توجه بیشتر به این بخش و رفه مشکلات آن را ضروری کرده است.
جاوید صحرایی مدیر روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل نیز با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی در افزایش آگاهی و شناخت افکار عمومی نسبت به ارزش غذایی و دارویی عسل گفت: صنعت زنبور داری که جایگاه آن از منظر تولید ، اشتغال و تامین نیاز مصرف کنندگان بویژه از منظر دارویی بسیار حائز اهمیت است باید بیش از پیش مورد حمایت مسئولان و دست اندرکاران قرار بگیرد.
وی افزود: نام گذاری یک روز از سال به نام روز جهانی زنبور عسل یک اتفاق مهمی است تا در افکار عمومی یک نقطه عطفی در راستای شناساندن اهمیت عسل و جایگاه صنعت زنبور عسل ایجاد شود تا بلکه یک توازن علمی و منطقی بین عرضه و تقاضای آن تشکیل شود.
صحرایی اظهارامیدواری کرد تشکل های غیردولتی در بخش تخصصی زنبور عسل بیش از پیش ارتباط جهاد کشاورزی را به عنوان دستگاه حاکمیتی با تولید کنندگان تقویت کنند و اثرات آن در افزایش تولیدات اقتصادی و صنایع جانبی توام با اشتغالزایی نمایان شود.
در این حال کارشناسان حمایت از تولیدکنندگان و تامین مواد اولیه زنبورداران ، ایجاد صنایع زنجیره ای و ارتباط جلقه تولید و مصرف عسل ، ارایه آموزش های تخصصی به زنبورداران، برگزاری همایش و کارگاه های علمی در باره بازاریابی و صدور محصول عسل ، گسترش مراکز پژوهشی عسل، ایجاد ثبات در بازار و حذف و واسطه ها ، مقابله با افراد سودجو در ارایه محصول تقلبی و … را از جمله راهکارهای رونق صنعت زنبوداری و حفط اعتبار عسل سبلان ذکر می کنند.
گزارش : یعقوب شاددل
