تصمیم عربستان سعودی برای تأیید خبر مرگ جمال خاشقچی پس از درخواستهای فزاینده از سراسر جهان به منظور اجرای عدالت رسانهای شد. اما هیچکس به اندازهی رجب طیب اردوغان — رئیسجمهور ترکیه — عربستانِ سلطنتیِ نفت خیز را تحت فشار قرار نداد.
مرزنیوز به نقل از العالم:واشینگتن پست در هفتههایی که از ناپدید شدن جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول میگذشت، اردوغان و دستیارانش چیزی بیش از یک تحقیق و تفحص آرام را در دستور کار خود قرار دادند. آنها این بحران را نقل کردند و توجه جهان را به آنچه یک ترور گستاخانه و حمایتشده از سوی یک دولت در خاکشان نامیدند، معطوف کردند.
جزئیات تکاندهندهای از آن قتل در اختیار رسانههای ترک و بینالمللی قرار گرفت. اردوغان در انظار عمومی رهبران سعودی را به تندی سرزنش و آنها را به مانعتراشی در مسیر تحقیق و تفحص متهم کرد.
افشاگریهای ترکیه احتمالاً عربستان را وادار کرد تکذیبهای مکرر خود را در خصوص ارتکاب جرم تغییر دهد و اوایل روز شنبه اعلام کند که در ارتباط با این پرونده، ۱۸ نفر را دستگیر و ۵ مقام ارشد را برکنار کرده است. مقامات سعودی مدعی شده اند خاشقچی در یک نزاع در کنسولگری به قتل رسیده است.
دادستانها در آخرین پرده از اِعمالِ فشار ترکیه روز جمعه اعلام کردند در حال مصاحبه با ترکهایی هستند که در کنسولگری کار میکنند — کارمندانی که ممکن است درباره اقدامات و تحرکات مقامات سعودی در زمان ناپدید شدن خاشقچی اطلاعاتی در اختیار داشته باشند.
همچنین مولود چاووشاوغلو – وزیر امور خارجه ترکیه – هشدار داد زمانی که ترکیه تحقیق و تفحص خود را کامل کند، نتایج را «با جهان» به اشتراک خواهد گذاشت.
به گفته تحلیلگران، برای اردوغان منافع تشدید فشار بر عربستان سعودی و ولیعهد جوانش محمد بن سلمان آشکار بودند. هر دو کشور برای گسترش نفوذشان در منطقه درگیر رقابت بوده اند و بر سر حمایت ترکیه از قطر منازعه داشته اند تقابلی که به ایجاد جبهههایی مجزا در منطقه منجر شد.
اردوغان به محمد (بن سلمان) علاقه شخصی اندکی دارد؛ فردی که همین امسال ترکیه را به همراه ایران و گروههای اسلامگرا در منطقه بخشی از یک «مثلث شیطانی» منطقهای نامیده بود. به گفته تحلیلگران، تحقیق و تفحص در پرونده خاشقچی، با همراهی اتهامات یک توطئه برجسته از سوی مقامات سعودی، برای ترکیه فرصتی فراهم کرد تا اعتبار ولیعهد را خدشهدار کند و میان عربستان سعودی و آمریکا تفرقه افکند.
رئیسجمهور ترکیه همچنین گفته است خاشقچی را «دوست خود» میداند.
این بحران، نوعی فرصت را برای ترکیه فراهم آورد؛ آن هم در زمانی که اردوغان در خانه به دلیل تضعیف اقتصاد ترکیه و در خارج به دلیل زندانی کردن روزنامهنگاران و استفاده از «دیپلماسی خصمانه» تحت فشار بود.
اما پرونده خاشقچی اردوغان را در موقعیت عجیب بازیگر نقش حافظ آزادیهای روزنامهنگاری و هماهنگکننده توافق میان عربستان سعودی و آمریکا قرار داد.
اردوغان چطور سعودیها را واداشت مسئولیت مرگ جمال خاشقچی را بپذیرند