زندگی در عراق با بحران عجین شده است و به نظر نمی رسد روزی بدون بحران بسر ببرد، همین که از بحرانی خارج می شود، گرفتار بحرانی تازه می شود و از نمونه های درگیر بودن مستمر عراق در گردونه بحران ها، چهار بحرانی است که در حال حاضر با آن دست به گریبان است.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:بحران انتخابات با همه ابعاد آن، بحران تحرکات مشکوک نظامیان آمریکا در نوار مرزی بین عراق و سوریه و حمله اخیر هوایی به نیروهای الحشد الشعبی، بحران امنیتی در اطراف کرکوک و ظهور مجدد داعش و بالاخره بحران لو رفتن سوالات امتحانات سراسری دیپلم، چهار بحران اصلی است که عراق این روزها در آن گرفتار آمده است.
***بحران انتخابات
بحران نتائج انتخابات ۲۲ اردیبهشت ماه و تبعات آن از جمله آتش زدن عمدی یک مرکز عمده نگهداری صندوق های رای در بغداد (۲۱ خردادماه) همچنان یکی از مهمترین بحران هایی است که اوضاع عمومی عراق را تحت الشعاع قرار داده است.
جدال سیاسی بین بازندگان و برندگان انتخابات در داخل و خارج پارلمان نیز ادامه دارد و بازندگان با استفاده از اعتبار پارلمان فعلی درصدد تمدید دوره پارلمان و بازشماری دستی کل آراء و یا برگزاری انتخابات مجدد هستند.
در مقابل برندگان انتخابات به موازات آن و با تکیه به حکم دادگاه قانون اساسی – مهمترین مرجع قضایی در تفسیر قانون اساسی این کشور- در حال رایزنی ها برای تشکیل ائتلاف بزرگ سیاسی به منظور زمینه سازی برای برگزاری اولین جلسه پارلمان جدید و تشکیل دولت جدید هستند.
از طرفی برندگان انتخابات امیدوارند که قضات معتمد از طرف شورای عالی قضایی عراق بر کمیسیون عالی مستقل انتخابات، بتوانند بعد از انجام بازشماری آراء در صندوق های مورد اعتراض، انتظارات را برآورده کرده و با تایید نهایی نتائج انتخابات، زمینه شکل گیری پارلمان جدید را فراهم کنند.
بحث های خلاء قانونی یا پارلمانی که دو طرف دعوای سیاسی (برندگان و بازندگان انتخابات) این روزها برای آن تبلیغ می کنند، بخشی از تبعات این بحران است که هر طرف می کوشد، نظرات خود را به دیگری بقبولاند.
بحران انتخابات و تبعات آن، همچنان مهمترین بحرانی است که ناظران را از تبعات سیاسی و امنیتی آن و اثرگذاریش بر اوضاع عمومی عراق نگران کرده است.
***بحران نوار مرزی عراق و سوریه
تبعات سیاسی و امنیتی بمباران نیروهای الحشد الشعبی توسط نیروهای آمریکایی (در ۲۷ خردادماه) و متعاقب آن، تحرکات مشکوک نظامیان امریکایی در نوار مرز عراق و سوریه، و در کنار آن سکوت دولت بغداد نسبت به همه این اتفاقات، همچنان اوضاع داخلی عراق را در می نوردد.
کنفرانس خبری اخیر ابومهدی المهندس نایب رییس تشکیلات الحشد الشعبی که نیروهای آمریکایی را به طور مشخص عامل این حمله معرفی و از سکوت دولت عراق انتقاد کرد، مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است.
کارشناسان معتقدند که اظهارات ابومهدی المهندس به معنی خنجر از پشت خوردن نیروهای الحشد الشعبی در حمله یاد شده می باشد.
در این بمباران که المهندس از آن، به عنوان حمله موشکی یاد کرده، ۲۲ نفر از نیروهای الحشد کشته و ۱۲ نفر دیگر زخمی شدند.
گروه های مقاومت اسلامی در عراق همچنان به شدت از موضع دولت انتقاد می کنند و طبیعتا گروه مقاومت اسلامی کتائب حزب الله که نیروهایش در این حمله هدف قرار گرفتند، بیشترین انتقاد را متوجه بغداد کرده است و حتی گفته، بیانیه ای که ستاد فرماندهی مشترک عراق درخصوص این حمله صادر کرده، با دس غیر عراقی (آمریکایی) نوشته شده است.
از طرفی موضع گروه های مقاومت اسلامی و مطالبات افکار عمومی در عراق برای بی پاسخ نگذاشتن این تعرض هدفمند نیروهای امریکایی ها، به نوعی نگرانی را از احتمال گسترده شدن دایره این حمله بیشتر کرده است.
نظامیان آمریکایی همزمان با این تهدیدات آشکار و مشاهده کردن سکوت دولت عراق و درگیر بودن احزاب حاکم در عراق حول مسئله انتخابات و اثر گذاری آن بر عملکرد عمومی دولت، تحرکات خود را در نوار مرزی عراق با سوریه افزایش داده اند.
همین امر باعث شده است که بسیاری از شخصیت ها و رهبران سیاسی بار دیگر درباره ضرورت اخراج نظامیان آمریکا از عراق و تهدید حضور نیروهای آمریکایی بر امنیت ملی عراق سخن بگویند.
***بحران امنیتی کرکوک
بحران امنیتی کرکوک به ویژه بعد از حادثه ربوده شدن چند تن از نیروهای منتسب به الحشد الشعبی در جاده بغداد به کرکوک، اوضاع عمومی عراق را از حیث امنیتی خصوصا در شمال عراق تحت الشعاع گذاشته است.
در حالی که تا روز چهارشنبه بستگان و فرزندان ربوده شدگان و تعدادی از گروه های مقاومت اسلامی وابسته به الحشد الشعبی همچنان در سطح رسانه ها و شبکه های اجتماعی از دولت عراق می خواستند که برای آزادی شش فرد ربوده شده اقدام کند، منابع رسمی از کشف اجساد این افراد بعلاوه دو تن دیگر که پس از شکنجه، اعدام و مثله شدن در جاده ای در مسیر دیاله – کرکوک رها شده بودند، خبر دادند.
گروه تروریستی داعش پیشتر اعلام کرده بود که آن شش نفر را که از اهالی کربلا هستند، ربوده و در ازای آزادی تعدادی از عناصر داعشی که در زندان بسر می برند، این افراد را آزاد می کند، اما دیروز مشخص شد که گروگان ها در همان موقع اعدام شده بودند.
دولت عراق تا چند روز نسبت به این حادثه موضعگیری نکرد اما حیدرالعبادی نخست وزیر روز سه شنبه در جریان کنفرانس مطبوعاتی هفتگی خود، این گروگانگیری را یک جنایت تروریستی خواند و در عین حال نسبت به انتشار اخبار غیر دقیق در این خصوص هشدار داد.
پس از کشف اجساد قربانیان نیز تاکنون دولت موضع مشخصی درقبال این موضوع نداشته است.
در کل نوع موضع دولت در خصوص این حادثه انتقادات از آن را بیشتر کرده تا جایی که دولت به نادیده گرفتن خون فرزندان عراق متهم شده است.
حادثه ربودن شدن شش شهروند کربلایی در جاده بغداد به کرکوک بار دیگر مسئله فعال شدن گروه تروریستی داعش در اطراف کرکوک را پیش کشیده و برخی آن را مرتبط با برخی از اختلافات سیاسی بین اربیل و بغداد می دانند.
‘علی الحسینی’ که خبرگزاری ‘المعلومه’ عراق از او به عنوان یکی از فرماندهان الحشد ترکمانی وابسته به الحشد الشعبی در محور شمال عراق یاد کرده، گفته است که ظهور مجدد داعش در اطراف کرکوک با هماهنگی برخی از احزاب کرد صورت گرفته است.
وی گفته است که برخی از احزاب کرد حاکم بر کردستان عراق، از برگه داعش برای بازگرداندن کرکوک به زیر سلطه اقلیم کردستان عراق بهره می برند و برای همین به این گروه تروریستی اجازه می دهند تا در منطقه دست به ناامنی بزند.
***بحران لو رفتن سوالات امتحانات دیپلم
لو رفتن سوالات امتحانات دیپلم در عراق به رغم همه تدابیر امنیتی دولت و وزارت آموزش و پرورش این کشور و قطع کردن سراسری اینترنت از ساعت ۷ تا ۹ صبح به وقت محلی در ایام امتحانات، ولی در نهایت بخشی از سوالات لو رفت.
لو رفتن سوالات امتحانی باعث شده است که وزارت آموزش و پرورش درخواست برگزاری مجدد برخی از امتحانات را کند که همین امر، جوی از اعتراض و انزجار عمومی را در عراق خصوصا در بین خانواده ها ایجاد کرده است.
هنوز در خصوص اینکه این سوالات چگونه به خارج درز کرده، گزارش دقیقی منتشر نشده اما افکار عمومی در عراق، مسوولیت این حادثه را به پای دولت و خصوصا وزیر آموزش و پرورش گذاشته اند.
یکی از گروه های مقاومت اسلامی درعراق در واکنش به این قضیه که همزمان با مسئله هدفگیری نیروهای الحشد الشعبی توسط امریکایی ها در نوار مرزی بین عراق و سوریه اتفاق افتاده نوشته است که دولتی که نمی تواند امنیت سوالات امتحانی را تامین کند، چگونه می خواهد از جان و مال مردم حفاظت و دفاع کند.
***بحران های مزمن عراق
علاوه بر این چهار بحران یاد شده، عراق همچنان با بحران های مزمن دیگری مانند بیکاری، فقر، وضعیت بد معیشتی و آوارگی ناشی از هجوم داعش مواجه است.
براساس یک گزارش منتسب به سازمان جهانی حقوق بشر، بالغ بر ۱.۵ تا دو میلیون آواره ناشی از جنگ با گروه تروریستی داعش در عراق وجود دارند که یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنها همچنان در اردوگاه ها زندگی می کنند.
وجود بالغ بر پنج میلیون کودک یتیم، دو میلیون زن بی سرپرست، شش میلیون بی سواد، ۳۱ درصد بیکاری، ۳۵ درصد زیر خط فقر، ۶ درصد معتاد به مواد مخدر، ۹ درصد کودکان کار و بالاخره بدهی ۱۲۴ میلیارد دلاری به ۲۹ کشور جهان از جمله بحران های مزمن عراق یاد شده است.
این درحالیست که طبق این گزارش میزان فروش نفت عراق با جمعیت ۳۷ میلیون نفری از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ (۱۵ سال) یک هزار میلیارد دلار بوده که این مبلغ به گفته برخی کارشناسان نتوانسته است در حل مشکلات و بحران های این کشور چندان اثر بخش باشد.
با این حال دولت عراق یک برنامه پنج ساله به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار تدوین کرده است که به بازسازی زیرساخت ها، رفع خرابی ها جنگ و رونق اقتصادی بپردازد.
بهبود امنیت در این کشور در ماههای اخیر همچنین سبب روی آوردن شرکت های بزرگ غربی و آسیایی برای همکاری در بخش های مختلف اقتصاد این کشور شده است که ناظران آن را نویدبخش آینده بهتر برای عراق می دانند.
و نکته قابل توجه در عراق این است که به رغم همه این بحران ها و مشکلات، مردم به صورت طبیعی و تجربه سال ها درگیر شدن در بحران ها و مشکلات، یاد گرفته اند که برغم بحران ها چگونه امور روزمره خود را پیش ببرند و اجازه ندهند زندگی از شکوه، زیبایی و لذت هایش خالی شود.
به همین دلیل به رغم همه مشکلات و بحران ها، زندگی عمومی در عراق به طور طبیعی و عادی جریان دارد و این امر یکی از مسائلی است که ناظران را متحیر کرده زیرا براساس یک گزارش جهانی، مردم عراق به رغم همه این مشکلات و کاستی، جزو بخشنده ترین ملت های جهان به شمار می روند، خصلتی که از جمله در پذیرایی بی نظیر از زائران میلیونی اربعین نمود می یابد.
به باور بسیاری از ناظران، عراق جایی است که برغم نبرد سنگین با داعش در سه سال گذشته، مظاهر زندگی عادی از تحصیل، تفریح و ازدواج گرفته تا توجه خاص به داشتن خودروی خوب و خانه ای زیبا با مبلمان و دکوراسیون های جدید و برپای جشن های عروسی باشکوه و شاد مغفول نمانده است.
از این رو شاید بتوان گفت عراق جایی است که بحران ها با همه سماجتی که دارند، زورشان به اداره مردم برای پیشبرد مظاهر زندگی عادی نرسیده است.
