اقدام دو عضو ‘شورای همکاری خلیج فارس’ یعنی عربستان و امارات برای تشکیل نهاد جداگانه ای خارج از این شورا، واکنش مقامات سیاسی، فعالان رسانه ای و روزنامه نگاران جهان عرب را در پی داشت .
مرزنیوز به نقل از ایرنا:مقامات عربستان و امارات چهارشنبه گذشته در جلسه ای که از آن به عنوان ‘شورای هماهنگی سعودی – اماراتی’ یاد شد، برای همکاری در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و… توافق کردند.
این جلسه دو جانبه با امضای ۲۰ توافق به منظور ایجاد ۴۴ طرح راهبردی مشترک برای زیر ساخت ها در عرصه های امنیتی، صنایع نظامی، نفت، گاز و سرمایه گذاری های داخلی و خارجی برگزار شد، به منزله تیر خلاصی به شورای همکاری خلیج فارس و تشکیل شورای هماهنگی دو جانبه ای است که تنها به دو کشور امارات و عربستان محدود می شود و در نتیجه چهار کشور دیگر در آن حضور ندارند.
راهبرد این شورای هماهنگی، ‘عملیات طوفان قاطعیت’ را یاد آور می شود، عملیاتی که امارات و عربستان در یمن به مدت سه سال و دو ماه در حال انجام آن هستند. آنها با تکیه بر تولید ناخالص داخلی به ارزش حدود یک تریلیون دلار (با احتساب تولید نفت، گاز و دیگر میعانات) و با پشتوانه درآمدهای سرشار نفت در صدد دستیابی به قدرت نظامی بزرگ در منطقه هستند.
در این شورا، فقرا جایی ندارند. منظور بحرین است که نادیده گرفته شد. همچنین این شورا برای کشورهایی همچون کویت و عمان که در قبال بحران قطر و جنگ یمن، مواضع بی طرفانه اتخاذ کردند، جایگاهی در نظر نگرفته است .
در این شورا ۱۶ وزیر از عربستان و امارات عضویت دارند و ۳۵۰ نفر از دو کشور و ۱۱۹ نهاد حکومتی، حاکمیتی و نظامی هم درگیر آن خواهند بود. دو طرف تصمیم گرفته اند که طرحهای مصوب راهبردی را در عرض ۶۰ ماه ( ۵ سال ) اجرا کنند.
** نشست محرمانه ضد ایرانی در قایق تفریحی
روزنامه های قطر از جمله ‘ الشرق’ و ‘الرایه’ در واکنش به برگزاری شورای هماهنگی امارات – عربستان، ارتباط این نشست با برگزاری نشست محرمانه شش کشور عربی در قایق تفریحی سال ۲۰۱۵ را مطرح کرده اند .
پایگاه خبری ‘میدل‌ایست‌آی’ ۲۰ مارس ۲۰۱۸ ( ۲۹ اسفند ۹۶ ) در خبری اختصاصی مدعی شده بود، یک تاجر لبنانی- آمریکایی به نام ‘جورج نادر’ در اواخر سال ۲۰۱۵، سران کشورهای عرب را در قایقی در دریای احمر گردهم آورد.
مطابق این گزارش، نادر در این نشست، به سران کشورهای عربی پیشنهاد تشکیل یک گروه منطقه‌ای منتخب متشکل از نمایندگان ۶ کشور عربی را مطرح کرده که می‌تواند جایگزین اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس شود.
دو منبع آگاه که در این نشست حاضر بوده‌اند، در گفت‌وگو با میدل‌ایست‌آی مدعی شده‌اند، نادر گفته این گروه کشورهای عربی می‌توانند به نیرویی در منطقه تبدیل شوند که دولت آمریکا روی آنها برای مقابله با نفوذ ایران و ترکیه حساب کند.
حاضران در این نشست، ‘محمد بن سلمان’ جانشین وقت ولیعهد عربستان، ‘محمد بن زاید’ ولیعهد ابوظبی، ‘عبدالفتتاح السیسی’ رئیس جمهوری مصر، ‘سلمان بن حمد’ ولیعهد بحرین و ‘ملک عبدالله’ شاه اردن بودند.
برنامه از این قرار بود که کشورهای مذکور به علاوه لیبی که نماینده‌ای در این نشست محرمانه نداشت، محور اصلی کشورهای حامی آمریکا و اسرائیل را تشکیل دهند.
ادعا شده نادر به این افراد گفته است: اگر با این طرح موافقت کنید، من برای آن در واشنگتن لابی خواهم کرد. منابع آگاه گفته‌اند، حاضران طرح او را پسندیدند.
الشرق به نقل از منابع موثق نوشت: چند هفته قبل سران کشورهای تحریم کننده قطر ( عربستان ، امارات ، بحرین و مصر ) یک نشست سری در ریاض داشتند که خبر آن توسط رسانه های این کشورها منتشر نشد.
ممکن است تشکیل شورای هماهنگی عربستان و امارات بر اساس تصمیمات این نشست گرفته شده باشد.
به نوشته روزنامه قطری، آنها ابتدا با امارات و عربستان شروع کرده اند تا در نشست بعدی بحرین و مصر هم اضافه شوند.
** واکنش های مثبت و منفی
سیاسیون و رسانه های اماراتی و سعودی از نتایج این نشست شادمان هستند، بدون اینکه متوجه باشند که شورای جدید سرنوشت شورای همکاری خلیج فارس را به گروگان گرفته است .
‘شما سهیل المزروعی’ وزیر امور جوانان امارات فیلمی از ‘زاید بن سلطان آل نهیان’ رییس سابق امارات منتشر کرده که می گوید، سرنوشت دو کشور (عربستان و امارات) یکی است .
‘حمد المزروعی’ فعال توئیتری اماراتی نیز نوشت، طرح های ابتکاری این شورا منعکس کننده توسعه فرصت ها و زمینه های کاری در دو کشور است .
‘شخبوط بن نهیان’ سفیر امارات درعربستان، نشست جده را ‘ تلاش مبارک رهبران دو کشور برای توسعه روابط در همه سطوح و نمونه ای برای توسعه در آینده ‘ ارزیابی کرده است .
‘عبدالرحمن الفضلی’ وزیر محیط زیست، کشاورزی و آب عربستان هم معتقد است که راهبرد امارات و عربستان، روابط دو کشور به ویژه در زمینه محیط زیست و آب و کشاورزی را ارتقا و موجب تبادل کارشناسان، اطلاعات و مطالعات خواهد شد.
در مقابل این حمایت ها، شورای مذکور واکنش های مخالف زیادی به ویژه در شبکه اجتماعی توئیتر ایجاد کرده است. اکثرا فعالان توئیتری این اقدام دو دولت را به معنای پایان و مرگ شورای همکاری خلیج فارس دانستند و برخی هم از ظهور ‘افعی دو سری’ خبر دادند که تهدید جدید منطقه خواهد بود.
‘جمال سلطان’ نویسنده مصری در توئیتر نوشت: این شورا گامی در جهت پایان دادن به نقش شورای همکاری است که از نیمه سال گذشته میلادی در پی تنش با قطر بدون نقش بوده است .
او افزود: خداوند رحمت کند شورای همکاری خلیج فارس را … یک ایده زیبا و امیدوار کننده بود … ولی تجربه زندگی به ما آموخته است که افکار و ایده های زیبا و امیدوار کننده در دنیای عرب، عمر طولانی ندارد.
‘عباس اضالعی’ روزنامه نگار یمنی نیز تاکید کرد: آیا تاسیس شورای هماهنگی عربستان- امارات ، تصویب راهبرد عزم و امضای موافقتنامه در زمینه های مختلف نشانه مرگ شورای همکاری خلیج فارس نیست.
‘محمود رفعت’ وکیل بین المللی هم در واکنش به این موضوع نوشت: شورای همکاری یک سال و نیم پیش مرده است و امروز زمان دفن آن بود . رژیم جدید، خلیج فارس را بیش از گذشته از هم جدا و پاره پاره خواهد کرد.
‘مشغل الروقی’ فعال رسانه ای در توئیتر هم با ابراز تاسف اعلام کرد: زمانی عربها اتحادیه عرب داشتند، وقتی مرد، وراث به سمت شورا همکاری خلیج فارس رفتند … او هم الان مرده است، باید به سمت شورای هماهنگی سعودی و اماراتی برویم.
‘عبدالباری عطوان’ روزنامه نگار سرشناس عرب با اشاره به شورای جدید هماهنگی ایجاد شده میان عربستان و امارات، نوشت: این شورا، پیش از آنکه شورای همکاری اقتصادی دو جانبه باشد، در واقع شورای جنگ است و هدف از آن ایجاد یک قدرت منطقه ای جدید به منظور همکاری با آمریکا در جنگ احتمالی آینده خواهد بود.
سردبیر روزنامه الکترونیکی ‘رای الیوم’ نیز نوشت: گمان نمی کنیم برگزاری نخستین نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات در شهر جده ، همزمان با نخستین سالروز بحران کشورهای خلیج (فارس) تصادفی باشد، زیرا سران آن محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و محمد بن زاید همتای اماراتی او به منظور تقویت ائتلاف میان خود علیه قطر به عنوان دشمن کوچکتر و ایران به عنوان دشمن بزرگتر، این شورا را تشکیل دادند.
‘عیسی بن ربیعه الکواری’ معاون رییس مجلس شورای قطر در واکنش به تشکیل شورای هماهنگی سعودی – اماراتی، بدون هیچ توضیحی عکسی از یک افعی دو سر را توئیت کرد.
