جنگ اقتصادی که آمریکا علیه قدرت های منطقه ای و بین المللی مانند ایران، روسیه، چین و ترکیه به طور همزمان آغاز کرده به اعتقاد کارشناسان عراقی بیش از این که به این چهار کشورها آسیب برساند، عراق را در مضیقه قرار می دهد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:بعد از موضع منحصر به فرد حیدر العبادی نخست وزیر عراق در قبال اقدامات اقتصادی ضد ایرانی ترامپ که با موجی از انتقاد در داخل عراق مواجه شد، کارشناسان اقتصادی و سیاسی در این کشور به این باور رسیدند که کشورشان بیشتر از هر کشوری از این اقدامات خصمانه آمریکا متضرر می شود.
بر همین اساس به نظر می رسد که مراکز عالی تصمیم گیری در عراق بسرعت به تبعات امر پی بردند و درصدد تعدیل و اصلاح آن برآمدند به نحوی که تصمیم روز یکشنبه شورای امنیت ملی – عالی ترین مرجع دولتی تصمیم گیری در قضایای راهبردی عراق – و نیز تصریحات شخص العبادی در کنفرانس خبری عصر دوشنبه در همین راستا تحلیل و تفسیر می شود.
این شورا که به ریاست شخص نخست وزیر عراق برگزار شد، اعلام کرد که در تفسیر اظهارات حیدر العبادی اشتباه شده است و بر اهمیت حفظ روابط ممتاز با جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد.
العبادی نیز گفت که منظورش از پایبندی به تحریم ها فقط تعامل دلاری بوده است و نه بیشتر. تعامل دلاری نیز به دلیل انحصار این ارز در دست آمریکا عملا امکان پذیر نیست و حتی اگر عراق بتواند پرداخت کند، ایران نخواهد توانست دریافت کند.
با فروکش کردن غبار سیاسی و تبلیغاتی بعد از قریب یک هفته از اعلام اقدامات خصمانه آمریکا علیه ایران، اکنون به تدریج کارشناسان و صاحبان تصمیم گیری در عراق به تبعات خطرناک تصمیم ترامپ علیه کشورشان پی برده اند.
‘عادل عبدالمهدی’ وزیر سابق نفت و عضو برجسته سابق مجلس اعلای اسلامی عراق که جزو نظریه پردازان کشورش به شمار می رود، روز دوشنبه در مقاله ای به خطرات اقدامات خصمانه ترامپ علیه عراق در وهله اول اشاره کرد.
وی نوشته است که هرگونه تضعیف کشورهای همجوار عراق به ویژه ایران، ترکیه، شیخ نشین های حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی تبعات منفی بر خود عراق به دنبال خواهد داشت.
این شخصیت برجسته سیاسی عراق به تاریخچه ای از تحولات سیاسی در جهان در طول قرن گذشته و فعلی اشاره کرده که در نتیجه فروپاشی یک نظام سیاسی، تبعات تدریجی آن به دیگر کشورهای محور و مشترک از حیث جغرافیا، نیز سرایت و تاکید کرده است که منافع ملی عراق با منافع کشورهای منطقه گره خورده است.
‘ابراهیم السراج’ از کارشناسان سیاسی عراق نیز به خبرگزاری ‘اسپوتنیک’ گفته است که تحریم های آمریکا علیه ایران و ترکیه، بیش از این که به این کشورها آسیب بزند در وهله اول به عراق ضربه خواهد زد.
وی خاطر نشان کرد که دو سوم کالاهای مصرفی عراق از ایران و ترکیه تامین می شود و هرگونه تحریم تعامل تجاری با این کشورها به عراق آسیب می زند و یک بحران جدی اقتصادی را در این کشور ایجاد می کند.
تمامی آمارهای رسمی عراق از جمله وزارت برنامه ریزی این کشور نشان می دهند که ایران، چین و ترکیه سه شریک مهم تجاری عراق هستند که بخش اعظم نیازهای این کشور را تامین می کنند.
از طرفی بندر جیهان ترکیه یکی از مبادی صدور نفت عراق به شمار می رود و چین یکی از بزرگ ترین خریداران نفت عراق است که بخش اعظم تبادل تجاری عراق با چین است.
گرچه تعاملات تجاری عراق با روسیه بسیار محدود است اما این کشور بعد از آمریکا دومین طرف تجاری فروش تسلیحات به عراق است.
به اعتقاد کارشناسان، آمریکا با گشودن جنگ تجاری با این چهار کشور در آن واحد و ممنوعیت تعامل تجاری با این کشورها، عملا عراق را در محاصره اقتصادی سنگینی شاید مشابه محاصره اقتصادی ۱۳ ساله دهه ۹۰ گذشته قرار داده است.
برهمین اساس ‘سلام السمیسم’ کارشناسان برجسته اقتصادی عراق در یادداشتی در صفحه شخصی خود در توئیتر گفته است که استمرار روابط بین ایران و عراق یک راهبرد سیاسی و اقتصادی است و عراق نمی تواند از آن صرف نظر کند.
این رویکرد راهبردی مشمول ترکیه و چین از حیث تجاری و فروش نفت و روسیه به عنوان فروشنده تسلیحات به عراق نیز می شود.
‘مشعان الجبوری’ از نمایندگان عرب سنی از استان صلاح الدین (شمال بغداد) هم در یادداشتی در صفحه شخصی اش در فیسبوک گفته است: ‘فکر می کنم وقتی نخست وزیر عراق درباره پایبندی اش به اقدام ضد ایرانی ترامپ سخن گفت نمی دانست که همه تامین برق عراق از ایران است.
به گفته وی، همه گاز مورد نیاز فعالیت نیروگاه های گازی تولید برق عراق در حال حاضر ازجمهوری اسلامی ایران تامین می شود.’
این کارشناسان به این نکته اشاره می کنند که عراق در حال حاضر یک کشور صرفا مصرف کننده است که اغلب همه مایحتاج خود را از طریق واردات تامین می کند به نحوی که طبق گزارش وزارت برنامه ریزی عراق، بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار میانگین حجم واردات سالانه عراق است.
طبق اعلام این وزارتخانه تنها کالای صادراتی عراق تقریبا نفت است که در بهترین شرایط صادرات آن به حدود ۴ میلیون بشکه در روز می رسد و چین یکی از مهم ترین خریداران آن است.
‘حافظ آل بشاره’ دیگر تحلیلگر برجسته عراقی نیز می گوید هر گونه توقف تجارت با ایران به منزله قرار گرفتن عراق در محاصره اقتصادی است چرا که در حال حاضر ۶۰ درصد کالاها در بازار عراق ایرانی است.
وی گفت این امر در واقع به معنای تحریم عراق است چرا که ایران از خودکفایی برخوردار است و می تواند از واردات خودداری کند.
این تحلیلگر عراقی سخنان دوم العبادی را نشانگر درک وی از حساسیت موضوع و اهمیت تبادل تجاری با ایران دانست.
بر همین اساس به نظر می رسد همانگونه که کارشناسان نیز تاکید دارند، دولت عراق بر اساس همان اصل حفظ منافع ملی که حیدر العبادی روی آن تاکید می کند، مصمم شده است تا نگذارد این کشور بار دیگر قربانی سیاست های توسعه طلبانه و منطقه ای واشنگتن شود.
برنامه سفر العبادی به ترکیه که همزمان با نگارش این گزارش آغاز شد و سفر احتمالی بعدی وی به تهران نیز در همین راستا ارزیابی شده است هر چند همانطور که خود وی در کنفرانس خبری اشاره کرد هنوز تاریخ قطعی سفرش به تهران مشخص نشده است.
وی گفت سفرش به ترکیه و ایران در چارچوب تاکید بغداد بر تقویت روابط با همسایگان است و طی آن در مورد موضوع آب و نیز مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی گفتگو خواهد شد.
حجم تبادل تجاری ایران و عراق در حال حاضر به بیش از ۱۵ میلیارد در سال رسیده است و برخی از کارشناسان اقتصادی آن را تا ۱۷ میلیارد نیز اعلام می کنند.
