در شرایطی که دقت و صحت مطالب درسی باید از بالاترین اولویتها در نظام آموزش رسمی کشور برخوردار باشد، در یک خطای غیرقابل چشمپوشی، نقشه مندرج در صفحه ۱۲۲ کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دبستان یکی از مهمترین واقعیتهای جغرافیایی را نادیده گرفته است؛ نام کشور پهناور و مهم “روسیه” بهعنوان یکی از همسایگان شمالی ایران، در این نقشه از قلم افتاده است.
به گزارش مرزنیوز؛ این اشتباه عجیب، نهتنها در سطح یک خطای چاپی یا نگارشی قابل تحلیل نیست، بلکه مستقیماً با آموزش ناقص جغرافیای سیاسی و جغرافیای همسایگی ایران به دانشآموزان دوره ابتدایی مرتبط است. کشوری که در سطح جهانی به عنوان یکی از قدرتهای منطقهای و جهانی شناخته میشود و دارای بیشترین مرز دریایی با ایران در منطقهی دریای خزر است، به طور کامل از نقشه کتاب درسی حذف شده؛ نه نامی از آن برده شده و نه حتی موقعیت آن در نقشه مشخص شده است.
این خطا در حالی رخ داده است که روسیه دارای روابط سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی گسترده با ایران است و حذف نام آن از نقشه همسایگان، میتواند موجب برداشتهای غلط، تصویرسازی ناقص و حتی تحریف درک جغرافیایی کودکان از محیط پیرامونی کشورشان شود.
آیا میتوان تصور کرد که کودکی که امروز با چنین کتابی آموزش میبیند، در آینده درک درستی از موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه اوراسیا و تعامل با قدرتهای جهانی داشته باشد؟
آیا نظام آموزشی ما مجاز است بر اثر سهلانگاری یا کمتوجهی، تصویری ناقص از جهان واقعی را به ذهن نسل آینده تزریق کند؟
موضوع زمانی نگرانکنندهتر میشود که بدانیم این کتاب بارها بازبینی و بازچاپ شده، و این خطا نه تنها اصلاح نشده، بلکه در آخرین نسخههای چاپ شده نیز تکرار شده است. این نشان میدهد که شاید فرآیند بررسی محتوای کتب درسی نیازمند یک بازنگری اساسی، ساختاری و فوری است. نقشهها ابزارهای قدرتمندی در آموزش مفاهیم عینی هستند و کودکان مفاهیم جغرافیایی را بیش از هر چیز از طریق نقشهها درک میکنند. در نتیجه، یک اشتباه در ترسیم یا برچسبگذاری نقشه، به مراتب جدیتر از یک اشتباه متنی ساده است.
اکنون انتظار میرود وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و دیگر نهادهای مسئول، ضمن پذیرش مسئولیت این اشتباه فاحش، اقدامات عاجلی را برای اصلاح این مورد در چاپهای آتی انجام داده و با شفافسازی عمومی درباره علت وقوع این اشتباه و ارائه توضیحات قانعکننده، اعتماد عمومی را نسبت به کیفیت محتوای آموزشی بازسازی نمایند. این اتفاق، نه یک اشتباه ساده، بلکه زنگ خطری برای دقت علمی و اعتبار آموزش عمومی در کشور است.
اگر قرار است نسل آینده ما با درک صحیحی از موقعیت کشور خود در عرصه منطقهای و بینالمللی پرورش یابد، نمیتوان به این سادگی از کنار حذف نام روسیه از نقشه همسایگان ایران در یک کتاب درسی گذشت.
سردبیر پایگاه خبری اخبار مرز (مرزنیوز) و مجله دیده بان مرز
لینک کوتاه: https://marznews.com/?p=215760
