جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در یک دهه گذشته روابط پرفراز و نشیبی داشته اند و روابط میان آن ها تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی بوده است.در همین راستا، روابط میان دو کشور همواره از سوی بازیگرانی هدف قرار گرفته است. به ویژه آمریکا که از متحدان راهبردی این کشور محسوب می شود و عربستان سعودی و اسرائیل که در سالیان اخیر روابط خود با باکو را به صورت قابل توجهی گسترش داده اند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیر خود به عراق پیشنهاد امضای “معاهده عدم تعرض” بین کشورهای حوزه خلیج فارس را مطرح کرد. در کنار منفعت های زیاد اجرای چنین طرحی، از جمله اعتماد سازی، کاهش تنش و تقویت حس متقابل امنیتی در کشورهای این حوزه، شاید یک نکته بیشتر از همه حائز اهمیت است و آن کاهش رقابت های نظامی در نتیجه “انباشت تسلیحاتی” در این منطقه است که می تواند عواقب خطرناکی برای امنیت همه کشورهای این منطقه در بلند مدت داشته باشد.