‘محمد بن سلمان’ ولیعهد و وزیر دفاع عربستان در سفری منطقه ای به چند کشور عربی، هفتم آذر ماه جاری کوتاه و مخفیانه به تونس سفر کرد؛ سفری که با اعتراضات گسترده مردم این کشور و احزاب آن مواجه شد.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:هدف بن سلمان از سفر منطقهای، استفاده از بستر مردمی کشورهای عربی برای بهبود وجهه خود بود، چرا که ولیعهد سعودی حدود دو ماه است که با پرونده قتل ‘جمال خاشقچی’ روزنامه نگار عربستانی در کنسولگری این کشور در استانبول که موجب رفتن حیثیت این مقام سعودی شده، دست و پنجه نرم می کند.
سفر بن سلمان به تونس و چند کشور دیگر، پس از افشای نقش آمریت وی در قتل خاشقچی بود.
سفر ولیعهد سعودی به تونس در نتیجه اعتراضات گسترده مردمی، دیداری کوتاه و همراه با تأخیر بود و شرایط به گونهای رقم خورد که مردم این کشور تصور کردند او اصلاً به تونس نمیرود؛ هواپیمای محمد بن سلمان در فرودگاهی اعلام نشده و به دور از دیدگان مردم خشمگین تونس بر زمین نشست و برنامه سفر وی تنها منحصر به دیدار با ‘الباجی قائد السبسی’ رئیس جمهور این کشور بود، علاوه بر اینکه هیچ چیزی در خصوص برنامههای این دیدار و موعد آن به مردم تونس اطلاع رسانی نشده بود.
فعالان مدنی و سیاسی تونس در واقع همان کاری را انجام دادند که ولیعهد عربستان در اولین دور از سفرهای خارجی خود بعد از جنایت خاشقچی از آن وحشت داشت؛ دفتر ولیعهد عربستان در عین حال به صورت رسمی و نهایی مقصد سفرهای وی را اعلام نکرد تا بتواند حاشیه امنی برای او ایجاد کند، اما با وجود این، اعتراضات گستردهای در تونس بهراه افتاد که حتی گزینه لغو این سفر را نیز مطرح کرد.
با وجود اینکه اکثریت مردم تونس سفر محمد بن سلمان به این کشور را رد میکردند، اما جالب اینجا بود که برخی جریانهای سیاسی حاکم در این کشور به بهانه عدم مداخله در امور کشورهای دیگر اعلام کردند که مشکلی در استقبال از میهمان ناخوانده خود ندارند که دلیل آن بعدا مشخص شد و چیزی نبود به غیر از رشوه صدها میلیون دلاری بن سلمان به مقامات تونس.
مقامات تونس با انتشار اطلاعیهای در خصوص کمکهای نظامی و مالی عربستان به تونس سعی کردند مقداری از خشم عمومی مردم را بکاهند، اما این اقدام نه تنها نتوانست خشم مردم این کشور را کاهش دهد، بلکه موجب شعله ور شدن اعتراضات به این سفر شد.
رویکردهای مردمی در تونس در اعتراض به سفر محمد بن سلمان در دو بخش دنبال میشد؛ اول تحرکات مردمی شامل احزاب چپگرا و ملیگرای منتقد دولت و احزاب دیگر نظیر حزب جمهوری بهعلاوه سازمانهای دانشجویی و جمعیتهای حقوقی و سندیکاهای مختلف بود که با اعتراضات خیابانی و تظاهرات مردمی مطالبات خود را مطرح میکردند.
مورد دوم، اقدامات حقوقی و قانونی برای تحقیق و بازجویی از ولیعهد عربستان به علت جنایات جنگی صورت گرفته در یمن بود که بر اساس شکایتی انجام شد که سندیکای ملی روزنامهنگاران تونس پیش از سفر وی در دادگاه بدوی این کشور مطرح کرد، این شکایت برگرفته از گزارش مربوط به اوضاع حقوق بشر در یمن و جنایات آل سعود در این کشور بود.
هزاران نفر از شرکت کنندگان در تجمعات تونس با حمل تصاویر و پلاکاردهایی، نتایج بمبها و موشکها و تسلیحات عربستان در یمن و نقش این کشور در افزایش بحران سوریه را مطرح کرده و طومار مردمی بلندبالایی را در محکومیت بنسلمان در این جنایتها امضا کردند؛ آنها همچنین قتل وحشیانه جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستانی در کنسولگری این کشور در استانبول را محکوم کردند.
اعتراضات مردمی در مصر علیه سفر بن سلمان نیز زیاد بود.
فعالان مصری با راه اندازی هشتگی در فضای مجازی، سفر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به این کشور را ننگ دانستند.
فعالان مصری در این هشتگ که ‘سفر ارّه به مصر ننگ است’ (در اشاره به اقدام عاملان بن سلمان در تکه تکه کردن جسد خاشقچی با اره) بر مخالفت خود با سفر بن سلمان به کشورشان در سایه انتشار اخباری دال بر صدور دستور قتل خاشقچی توسط او تاکید کردند؛ آنها تاکید کردند که بن سلمان در پی مواجه شدن با هجمهای بینالمللی برای تقویت روحیه خود به مصر سفر کرده است.
اعتراضات عمومی صورت گرفته در تونس و مصر علیه سفر بن سلمان، تنها نشاندهنده رویکرد عمومی ملتهای این کشورها نبود، بلکه نمونهای از افکار عمومی ملتهای عربی است که در عرصههای اجتماعی و فضای مجازی فعال هستند، به این ترتیب بود که سفری که محمد بن سلمان در کشورهای عربی ترتیب داد، به جای اینکه ابتکار عملی برای بسیج حمایت کشورهای عربی از او باشد، به مراسمی برای یادآوری و محکوم کردن جنایتهای رژیم آلسعود به ویژه ین سلمان تبدیل شد.
به دنبال سفر کوتاه بن سلمان به تونس، ‘یوسف الشاهد’ نخست وزیر تونس چهارشنبه گذشته به عربستان سفر کرد و روز شنبه با دستانی پر به کشورش بازگشت؛ الشاهد پس از بازگشت به کشورش اعلام کرد که ریاض متعهد شده حدود ۸۳۰ میلیون دلار به تونس کمک مالی ارائه کند!
طبق گزارش شبکه الجزیره، الشاهد گفته که حدود ۵۰۰ میلیون دلار از کمکهای سعودی به تونس را به بودجه کشور، ۲۳۰ میلیون دلار را به بخش تجارت خارجی و صد میلیون دلار باقی مانده را به سرمایهگذاری در بخش پروژهها اختصاص خواهد داد.
مردم تونس خاطره خوشی از مقامات سعودی ندارند و رژیم آل سعود را همدست جنایات بن علی دیکتاتور سابق تونس می دانند که در سال ۲۰۱۱ حکومت دیکتاتوری او سرنگون شد.
بن علی و همسرش پس از سرنگونی دولتش متواری و مقیم عربستان سعودی شدند و هنوز نیز در آنجا اقامت دارند؛ در حالیکه تا کنون احکام زیادی علیه بن علی بنا به اتهامات متعدد وی از جمله فساد مالی در تونس صادر شده و مردم این کشور خواستار استرداد بن علی از عربستان و محاکمه او هستند.
سفر الشاهد به عربستان سعودی و دریافت کمکهای مالی از این کشور در حالی است که تونس سال ۲۰۱۹ انتخابات ریاست جمهور را در پیش دارد و اکنون این سوال مطرح می شود که آیا عربستان سعودی با ارائه این کمکهای مالی به تونس قصد تأثیرگذاری در انتخابات این کشور را دارد؟
پیش از این ‘جوهر بن مبارک’ استاد حقوق و قانون اساسی و از سیاستمداران تونس گفته بود که پس از سفر اخیر بن سلمان به تونس، یک تیم از هیأت همراه وی به مدت چند روز در این کشور باقی ماند و هدف این تیم تأثیرگذاری بر روند انتخابات آتی تونس است.