نشست سران کشورهای همکاری اسلامی در استانبول و هماهنگی ایران و ترکیه در دفاع از مساله فلسطین در کانون توجه رسانه های عربی قرار گرفت. برخی ازآنها سکوت کشورهای عربی در این زمینه را بررسی کردند.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:نشست سران کشورهای همکاری اسلامی که به منظور حمایت از فلسطین و بررسی تحولات در سرزمین های اشغالی در سالن کنگره مرکزی شهر استانبول برگزار شد، جمعه ۲۸ اردیبهشت با صدور بیانیه نهایی ۳۰ ماده ای پایان یافت.
سران کشورهای اسلامی در این بیانیه تشکیل کمیته بررسی جنایات صهیونیست ها در سرزمین های اشغالی را خواستار شدند شرکت کنندگان رژیم صهیونیستی را به دلیل دست زدن به جنایات غیرانسانی، وحشیانه و غیرقانونی در قبال مردم فلسطین محکوم کردند.
افتتاح سفارت آمریکا در قدس سبب ساز اعتراضات شدید در فلسطین از جمله درگیری در نواز غزه شد که شهادت ۶۲ نفر و زخمی شدن بیش از سه هزار فلسطینی را به دنبال داشت. در پی این رویداد، ترکیه همراه با بسیاری از کشورهای اسلامی اقداماتی را برای محکومیت این اقدام و اعلام همبستگی با مردم فلسطین آغاز کرد که برگزاری نشست استانبول در این راستا بود.
در ادامه نگاهی به مهم ترین محورهای تحلیلی رسانه های عربی درباره نشست سران کشورهای همکاری اسلامی در استانبول خواهیم داشت.
** محکومیت رژیم صهیونیستی در نشست استانبول
روزنامه «العربی ۲۱» مصر با پوشش اخبار نشست استانبول و بررسی بیانیه پایانی این نشست نوشت: استانبول میزبان نشست فوق العاده سران کشورهای همکاری اسلامی بود. ترکیه رئیس دوره ای به دنبال انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس و افزایش شمار شهدای غزه در نتیجه حمله های رژیم صهیونیستی به نواز غزه خواستار برگزاری این نشست شد.
در بیانیه پایانی بر اتخاذ تدابیر سیاسی و اقتصادی علیه کشورهایی که موضوع انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به قدس را به رسمیت شناخته اند، تاکید شد.
بیانیه از نهادهای بین المللی خواست اقدامات لازم را برای تشکیل کمیته تحقیقات بین المللی درباره حملات اخیر رژیم صهیونیستی به غزه و ارسال نیروهای بین المللی برای دفاع از مردم فلسطین به عمل آورد.
همچنین از دبیر کل سازمان همکاری اسلامی خواسته شده نسبت به تشکیل کمیته ای از کارشناسان مستقل بین المللی برای بررسی جنایات رژیم صهیونیستی علیه تظاهرات کنندگان غزه اقدام کند ، مسوولیت جنایی مقامات اسرائیل مشخص و نتیجه به هیات های بین المللی مربوط منتقل شود.
افزون براین در بیانیه از شورای امنیت بین الملل، مجمع عمومی سازمان و شورای حقوق بشر خواسته شده است به مسوولیت خود درباره تشکیل کمیته تحقیق بین المللی درباره حمله ها به غزه عمل کنند.
** حمایت ایران و ترکیه از مساله فلسطین
روزنامه های «البناء» و «الاخبار» لبنان و «العرب الیوم» مصر و «الحیات» چاپ لندن، شبکه خبری «الجزیره» قطر و صفحه های عربی تارنمای «دویچه وله» آلمان و شبکه «اسپوتنیک» روسیه با پوشش اخبار نشست استانبول، دفاع ایران و ترکیه از مساله فلسطین و بی توجهی کشورهای عربی به این مساله و همگرایی آنان با رژیم صهیونیستی را مورد توجه قرار دادند.
به نوشته البناء، در نشست ترکیه هیچ گونه اقدام عملی و موضع گیری اساسی در این نشست اتخاذ نشد.
این روزنامه می افزاید: درخواست «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران برای برگزاری روز جهانی قدس در آخرین جمعه ماه رمضان و فراگیر شدن تظاهرات در کشورهای اسلامی در حمایت از فلسطین تنها موضع و درخواست عملی در این نشست بود.
همچنین موضع گیری «جبران باسیل» وزیر امور خارجه لبنان برای ادامه گزینه مقاومت به عنوان تنها راه بازگشت حقوق مردم فلسطین از رژیم غاصب صهیونیستی تنها موضع جدی بود.
شبکه خبری الجزیره، در این نشست روحانی گفت: جنایتکاران صهیونیست با ارتکاب جنایت علیه مردم فلسطین همه را به چالش کشیده اند. کاخ سفید نشان داده است که از ویران سازی پایه های نظام جهانی هراسی ندارد و انتقال سفارت آمریکا به قدس چراغی سبزی به مقام های رژیم صهیونیستی برای ارتکاب جنایت است. اگر امت اسلامی متحد بود رژیم صهیونیستی دست به چنین جنایاتی نمی زد.
تارنمای دویچه وله در گزارشی با عنوان «نشست سران کشورهای همکاری اسلامی در میان چُرت عربی» نوشت: قدس سهم اردوغان و روحانی را افزایش داده است. در سایه حضور نیافتن رهبران عربستان، امارات و مصر در سطحی بالا با حضور روحانی در این نشست محبوبیت او و اردوغان در میان مسلمان افزایش می یابد.
در میان نمایندگان همه کشورهایی که در نشست استانبول حضور داشتند مواضع ایران و ترکیه در محکوم کردن سیاست های رژیم اسرائیل و آمریکا از همه قوی تر بود. مواضع ایران و ترکیه محبوبیت این دو کشور را در میان محافل عربی و اسلامی که از مساله فلسطین دفاع می کنند به طور روز افزونی افزایش خواهد داد. این در شرایطی که بسیاری از کشورهای منطقه سطح انتقاد خود را از رژیم اسرائیل کاهش داده اند ، در نشست های خود تنها بیانیه هایی با لحن آرام خوانده ، مواضع پیشین خود را تکرار کرده و اقدام مهمی انجام نمی دهند. از این رو، آنکارا و تهران خلاء کشورهای عربی را پر می کنند.
به نوشته تارنمای اسپوتنیک، «عریب الرنتاوی» تحلیلگر مسائل خاورمیانه گفت: پیش بینی می شد که عربستان و امارات در سطح پایین در نشست ترکیه حضور یابند. این دو کشور توجهی به مساله فلسطین ندارند و بر روی ایران به عنوان نخستین دشمن خود به جای اسرائیل تمرکز کرده اند. همچنین این دو کشور روابط خوبی با ترکیه ندارند. زیرا ترکیه با قطر و اخوان المسلمین روابط خوبی دارد و آنکارا رقیب قدرتمند عربستان به شمار می رود. از این رو، این دو کشور هیچ تمایلی برای برگزاری این نشست نداشتند و تنها برای اینکه بتوانند اتهام ها را از خود دور کنند در این نشست در سطحی پایین حضور یافتند.
روزنامه الاخبار هم در گزارشی با عنوان «صلح سعودی در سال ۲۰۱۸ از ابتکار عمل عبدالله تا شروط ترامپ» در گزارشی به قلم «علی جواد الامین» نوشت: به دنبال به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل و مطرح کردن آن در روند صلح، عربستان از طرح عادی سازی در سال ۲۰۰۲ به طرح عادی سازی مجانی در سال ۲۰۱۸ تغییر یافته است.
هر بار اوضاع قدس پرده دیگری کنار می زند که نشان می دهد کشورهای عربی در تصمیم ترامپ نقش اساسی داشته اند.
روزنامه الحیات در گزارشی به قلم «عبدالوهاب بدرخان» نوشت: بدبینی، تردید و تسلیم کارآمد نیست اما کشورهای عربی در آزمون قدس مردود شده اند. شاید آنها اکنون به طور واقعی قدس را از دست داده اند.
این وضعیت ناخوشایند، ناامید کننده و دردناک است و تنها راه فراروی آنان کاهش زیان ها است. کشورهایی که پیش از این سلاح نفت را به رخ آمریکا می کشیدند اکنون بهای نفت را به عنوان باج به آمریکا می دهند. گزینه تحریم های سیاسی از بین رفته است. آمریکا و رژیم اسرائیل به طور هدفمند نابودسازی مساله فلسطین را در دستور کار قرار داده اند. دیگر مساله فلسطین موضوع اصلی کشورهای عربی نیست.
روزنامه العرب الیوم به نقل از «حسن الساعور» تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: موفقیت نشست استانبول در گرو تصمیم هایی است که اتخاذ خواهد شد و حضور یافتن یا نیافتن مقامات کشورها در این زمینه تاثیری ندارد.
موفقیت نشست در تصمیم کشورهای عربی و اسلامی برای قطع روابط با رژیم صهیونیستی و کاهش سطح روابط با آمریکا است و اگر تصمیمی غیر از این گرفته شود، سودمند نخواهد بود.