منابع نزدیک به «گازپروم» می گویند این بزرگترین شرکت گاز روسیه از شرکت گاز ترکمنستان به دادگاه بین المللی اقتصادی استکهلم شکایت کرده است.
مرزنیوز به نقل از ایرنا،شرکت پرونده اختلافش با «ترکمن گاز» شرکت دولتی مسئول استخراج و فروش گاز ترکمنستان را به دادگاه اقتصادی استکهلم سپرده است .
به گفته این منابع شکایت گازپروم از ترکمن گاز روز ۱۷ تیر( ۸ جولای ) به دادگاه اقتصادی استکهلم ارائه شده است که یکی از معتبر ترین نهاد های دادگاهی برای حل مناقشات بین المللی اقتصادی به شمار می آید.
نمایندگان رسمی گازپروم از تایید یا تکذیب این خبر خودداری کردند.
در سامانه رسمی گازپروم نیز چیزی در این باره منتشر نشده است.
اما منابع آگاه گفته اند گازپروم از توافقنامه سال ۲۰۱۰ با ترکمنستان راضی نیست .طبق آن قرارداد شرکت روسی هزار متر مکعب گاز طبیعی را از ترکمنستان با قیمت ۲۴۰ دلار خریداری می کرد .
«الکسی میلر» رئیس گازپروم در سال ۲۰۱۴ در جلسه سالانه سهام داران این شرکت با شکایت از وجود مشکلات در تامین واردات گاز از ترکمنستان تهدید کرده بود که گازپروم می تواند قراردادش با این کشور سرشار از منابع نفت و گاز آسیای مرکزی را لغو کند .
گازپروم همین طور در ابتدای سال ۲۰۱۵ حجم گازوارداتی از ترکمنستان را کاهش داد.کم شدن نیاز به گاز طبیعی در اروپا و اوکراین یک دلیل این تصمیم اعلام شد.
گازپروم پنج سال پیش در دوران نقطه اوج رسیدن نرخ گاز و انواع دیگر مواد سوختی به خاطر کنترل بازار گاز اروپا، برای خرید از ترکمنستان و ازبکستان با نرخ بالا قرارداد بسته بود. طبق آن قرارداد ترکمنستان دیگر به اوکراین مستقیم گاز نمی داد و کی یف در مسأله نرخ و حجم گاز طرف حساب گازپروم بود.
ازبکستان به نوبه خود بعد از امضای قرارداد با گاز پروم صادرات گازش را به کشور های همسایه که پول گازپروم را نمی توانستند پرداخت کنند، به شدت کاهش داد و فروش گاز به تاجیکستان را به طور کامل قطع کرد .
اما بعد از افت شدید نرخ نفت و به دنبال آن نرخ گاز که به نرخ نفت وابسته است ۲۴۰ دلار نرخی که گازپروم برای هزار متر مکعب به ترکمنستان می داد این شرکت روسی را با ضرر مواجه کرد.
تلاش های مسکو برای بازبینی نرخ گاز با عشق آباد نتیجه نداد و گازپروم به صورت یک جانبه برای گاز ترکمنستان نرخی را مقرر کرد که این گاز را حداقل بدون ضرر بتواند در اروپا به فروش رساند.
پول گاز ترکمنستان در پنج ماه اول سال ۲۰۱۵ طبق همین نرخ نامه پرداخت می شد اما ترکمنستان اصرار داشت که قرارداد باید بی کم و کاست اجرا شود.
در آغاز ماه ژوئیه وزارت نفت و گاز ترکمنستان در بیانیه ای اعلام کرد که گازپروم
امسال پول گاز را کامل نداده است. در این بیانیه گفته شد که «گازپروم» به دلیل بحران مالی و تحریمات ضد روسیه توان اجرای تعهداتش در قبال پرداخت پول قرارداد های امضا شده را از دست داده است.
«طاهر شیرمحمدی» تحلیل گر مسائل ترکمنستان گفت که گازپروم و مسیر روسیه دیگر اهمیت چندانی ندارد البته یک خریدار عمده گاز ترکمنی باقی می ماند ،ولی وضعیت برای گازپروم و ترکمنستان تغییر کرده است.
وی گفت که لغو تحریمات ضد ایران امید تازه ای را برای صادرات گاز ترکمنستان به اروپا باز می کند .کوتاه ترین و ارزان ترین مسیر رساندن گاز ترکمنستان به بازار اروپا ایران بود ولی ایران به دلیل تحریمات توان استفاده از امکانات ترانزیتی اش را تا امروز نداشت .
وی اظهار داشت: با به میدان آمدن ایران، بازی گاز در منطقه و اروپا می تواند به نفع ترکمنستان و ایران و به ضرر «گازپروم» تمام شود.
ذخیره های حساب شده گاز طبیعی ترکمنستان را ۲۵ تریلیون متر مکعب و ذخیره های نفتش را بیش از ۷۰ میلیارد تن برآورد می کنند. ترکمنستان از نگاه ذخیره های نفت و گاز در آسیای مرکزی در جایگاه اول است.
بنا به آمار آژانس بین الملل انرژی، ترکمنستان سالانه ۶۲ میلیارد متر مکعب گاز استخراج می کند . عشق آباد حجم تولید گازش در سال ۲۰۱۴ را معادل ۷۶ میلیارد متر مکعب اعلام کرده و گفته است قصد دارد با نظرداشت دسترسی اش به بازار های جدید، حجم استخراج گاز را تا سال ۲۰۳۰ به ۲۳۰ میلیارد متر مکعب در سال برساند .
این کشور در سال های اخیر بعد از احداث سه خط لوله گاز به چین وابستگی اش را به گازپروم کاهش داد. هم اکنون طرح احداث لوله گاز د یگر از طریق افغانستان تا پاکستان و هند، یک لوله گاز به اروپا از طریق آذربایجان و ترکیه و خط چهارم لوله گاز چین نیز در دست بررسی است . چین برای ساختن ۴۰۰ کیلومتر از این لوله که از تاجیکستان می گذرد به دوشنبه وعده سه میلیارد دلار اعتبار داده است .