نشست مسکو برای صلح افغانستان پس از ماهها ابهام و بهانه و در سایه های شرط ، دیروز جمعه با حضور نمایندگان ۹ کشور منطقه و افغانستان برای اولین بار با شرکت نمایندگان گروه طالبان و آمریکا در هتل ریاست جمهوری شهر مسکو برگزار شد که آن را می توان مقدمه ای برای گفت وگوهای صلح دانست.
مرزنیوز به نقل از ایرنا:نشستی با ماهیت صلح برای افغانستان پیش از این نیز یک نوبت در مسکو برگزار شده بود اما در آن جلسه که بی ارتباط با نشست دیروز عنوان شده بدون حضور نماینده ای از آمریکا و گروه طالبان بود.
جلسه روز جمعه در مسکو که با حضور نمایندگان کشورهای ایران، هند، پاکستان، چین، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان وهیات اعزامی شورای عالی صلح افغانستان ، کاردار سفارت آمریکا در روسیه و اعضای دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر برگزار شد، پس از دو بار تغییر در زمان برپایی در نهایت تشکیل شد و همه شرکت کنندگان به نوعی از آن ابراز رضایت کردند.
همه نتایج نشست مسکو را مثبت ارزیابی کرده اند اما به مصداق روشنی اشاره نشده و از آن چه به نقل از شرکت کنندگان منتشر شد و تشریح مواضعی که کردند می توان نتیجه گرفت که این نشست برون داد عینی در صحنه تصمیم و اجرا نداشته اما مقدمه جامعی برای شروع مذاکرات جدی برای صلح در افغانستان در آینده شده است.
وزارت خارجه افغانستان پس از آغاز نشست صلح مسکو با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد که امیدوار است به گروه طالبان اجازه داده نشود تا هیچگونه استفاده ابزاری از این نشست داشته باشد، اما به نکته مشخصی اشاره نشده است.
در این اطلاعیه به مواضع قبلی دولت افغانستان تاکید شده و آمده است که وزارت امور خارجه از هر کشوری که افغانستان را برای رسیدن به صلح کمک نماید قدردانی می کند. البته در پی این مطلب به ضرورت رهبری و مالکیت مذاکره و توافق ها توسط دولت افغانستان در روند صلح اصرار ورزیده بود.
وزارت خارجه افغانستان گفته بود که نشست مسکو، ادامه نشست های پیشین موسوم به «مسکو فارمت» که میان کشورهای مستقل برگزار شد و دولت افغانستان نیز در آن شرکت داشت، نیست.
وزارت امورخارجه افغانستان با اشاره به این که در نشست روز جمعه از گروه طالبان نیز دعوت شده و انتطار می رود که بر مبنای راهکارهای نشست تاشکند و پروسه کابل، دولت افغانستان و طالبان به گونه مستقیم به گفت وگو بنشینند و تاکید کرد که ما بر اصول پذیرفته شده جلسات کابل و تاشکند که متکی بر اجماع داخلی و بین المللی برای چگونگی پیشبرد روند صلح است ، تأکید می نماییم و هیچ نمایندهای نیز به نشست مسکو نفرستاده ایم.
در پایان اطلاعیه وزارت خارجه افغانستان آمده است که شورای عالی صلح به عنوان یک نهاد ملی غیردولتی برای بحث روی آغاز مذاکرات مستقیم در این نشست به میزبانی روسیه شرکت کرده است که دولت افغانستان امیدوار است مطابق با تفاهم صورت گرفته میان افغانستان و روسیه، این نشست منتج به گفت و گوهای مستقیم میان دولت افغانستان و طالبان شود و اجازه هیچگونه استفاده ابزاری از این نشست به گروه طالبان داده نشود.
«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه دیروز در نشست مسکو گفت که ما می دانیم در این مسیر موانع و ناراحتی های متقابل انباشته شده است و امیدواریم که هر سیاستمدار شرکت کننده بر اساس منافع ملت افغانستان و نه منافع کشور یا گروه خود اقدام کند، چرا که ما با دلسوزی عمیق به ملت افغانستان، با قاطعیت و عزم جدی آماده ایم تا برای گشودن صفحه جدیدی در تاریخ افغانستان هرگونه کمک لازم را ارایه دهیم.
لاوروف افزود که متاسفانه افغانستان به یکی از مقاصد تروریست ها تبدیل شده است ، به شکلی که گروه های تروریستی و در وهله اول داعش تلاش می کنند با حمایت خارجی، افغانستان را به پایگاهی برای حمله به سایر نقاط از جمله آسیای مرکزی تبدیل کنند.
وی با بیان این که روسیه از افغانستان یکپارچه حمایت می کند که همه در آن در صلح و سازش در کنار یکدیگر زندگی کنند، اظهار کرد که شک ندارم همه شرکت کنندگان در کنفرانس هم این رویکرد را می پذیرند.
لاوروف گفت که هیچکس نباید در مساله افغانستان به بازی های ژئوپلیتیک فکر کند، زیرا در این صورت افغانستان تبدیل به میدان رقابت قدرت ها می شود و امیدواریم که بتوانیم انتظارات ملت افغانستان را برآورده کنیم.
«رسول اسلامی» دستیار وزیر امور خارجه ایران هم در این نشست گفت که ایران نقش فعال در این رایزنی ها داشت و تلاش ما و دیگر کشورهای منطقه کمک به افغانستان است و امیدواریم که نظراتی که در این نشست ارایه شد، بتواند به اهداف مثبت خود برسد.
«شیرمحمد استانکزی» رئیس دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر نیز که ریاست هیات اعزامی این گروه را در نشست صلح افغانستان در مسکو برعهده داشت، نتایج این کنفرانس را مثبت ارزیابی کرده است.
وی گفته که از نظر ما کنفرانس مسکو موفقیت آمیز بود و در این کنفرانس نظرات و پیشنهادات همه طرف های شرکت کننده را شنیدیم، ما نیز نظرات خود را در مورد موضوعات مختلف بیان کردیم.
وزارت امور خارجه پاکستان هم پس از پایان نشست مسکو در اطلاعیه ای از تلاش های روسیه در راستای برقراری صلح در افغانستان حمایت کرده است.
«محمد فیصل» سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در اطلاعیه ای گفته است که از تلاش های روسیه در راستای برقراری امنیت در افغانستان حمایت می کند و تاکید کرد که مسئله افغانستان تنها از طریق سیاسی قابل حل است.
وی افزود که همه طرف های شرکت کننده در نشست مسکو باید ضمن در نظر گرفتن منافع کشورهای همسایه افغانستان، از مواضع سخت خود کناره گیری کنند و انعطاف بیشتری را در این زمینه به خرج دهند.
روسیه در شهریور ماه امسال اعلام کرد که نشستی را در باره صلح افغانستان با حضور نمایندگان دولت افغانستان، طالبان و ۱۲ کشور منطقه و جهان از جمله آمریکا برگزار می کند که آن نشست با اعلام عدم حضور آمریکا و بدنبال آن درخواست دولت افغانستان به تأخیر افتاد.
تأخیر بدون تعیین وقت بعدی پس از تماس تلفنی رئیس جمهوری افغانستان با وزیر خارجه روسیه رخ داد و پس از رایزنی های زیادی که از طرف وزارت خارجه افغانستان و شورای عالی صلح با سفر به مسکو انجام شد ، باز زمان مشخصی بیان نشد.
اما به یک باره تاریخ بعدی نشست مسکو را اول نوامبر مصادف با ۱۰ آبان ماه جاری اعلام کردند که بار دیگر به تأخیر افتاد و تاریخ دیگری در پی آن اعلام نشد تا این که در رسانه های غربی و بدنبال آن رسانه های افغانستان ۹ نوامبر ، جمعه ۱۸ آبان به عنوان تاریخ جدید در سرخط خبرها قرار گرفت.
روسیه در ۲۵ فروردین ماه سال ۱۳۹۶ نیز میزبانی نشستی را با عنوان صلح برای افغانستان بر عهده داشت که در آن نماینده گروه طالبان و آمریکا حضور نداشتند اما روسیه در این نشست دیروز توانست برای اولین بار طالبان را به حضور در پشت میزی با عنوان گفت و گو برای صلح حاضر کند و با توجه به اقدامات آمریکا برای ترغیب طالبان به صلح که در قالب تعیین « زلمی خلیل زاد » به عنوان مامور ویژه برای پیگیری این روند ؛ امید می رود که گروه طالبان در نهایت راهکار سیاسی را بر مسیر نظامی ترجیح دهند.
البته طالبان هرگونه مذاکره را منوط به خروج نیروهای خارجی از خاک افغانستان کرده است و خواستار مذاکره مستقیم با آمریکا است و دولت افغانستان نیز خروج خارجی ها را در حالی قابل بحث اعلام کرده است که نخست بر فرآیند تحقق صلح توافق شکل گرفته باشد.
همزمان با نشست مسکو خبر رسید که خلیل زاد دومین دور از سفر خود را به منطقه برای پیگیری ماموریتش آغاز کرده است ولی هنوز خبری از اقدامات انجام شده وی منتشر نشده است.
نتایج عملی قابل رویت از سفر نخست خلیل زاد به پاکستان، عربستان، امارات، قطر و افغانستان که در نیمه مهرماه گذشته انجام شد، نخست آزادی «ملا عبدالغنی برادر» نفر دوم طالبان از زندان پاکستان و بعد چینش نیروی جدید گروه طالبان در دفتر سیاسی در قطر بود که اعضایی از مقامات طالبان در قطر مستقر شدند که همگی سابقه سال ها حبس در زندان گوانتانامو را دارند که اغلب کارشناسان این رخدادها را زمینه سازی برای شروع مذاکرات تفسیر کردند.
اگر چه امید به صلح با طالبان بیش از هر زمان دیگری در افغانستان قوت گرفته است، اما با توجه به اشاره وزیر امورخارجه روسیه مبنی بر تلاش برای مستقر کردن داعش در افغانستان و سخنانی که نماینده طالبان در همین ارتباط ، دیروز در نشست خبری خود گفت ، نگرانی از جایگزین شدن گروه تروریستی جدیدی جای گروه قبلی وجود دارد.
عضو هیات اعزامی گروه طالبان به مسکو به خبرنگاران گفت که هر بار نیروهای آنها با اعضای داعش درگیر می شوند، نیروهای خارجی مستقر در افغانستان و نیروهای دولتی به کمک آنها می آیند.
البته پیش از این طالبان مدعی شده بود که صلح با آنها به معنای بستن پرونده همه ۲۰ گروه تروریستی دیگری است که در افغانستان فعالیت می کنند و آنها توان آن را دارند که همه گروهها دیگر را مدیریت کنند و حال باید دید پرده بعدی صحنه مذاکره برای صلح در افغانستان چگونه اجرا می شود.