استان اردبیل با وسعتی معادل 17867 کیلومتر مربع ( 1/1 درصد از مساحت کل کشور ) در شمال غرب جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است .استان از شرق به استان گیلان ، از غرب به آذربایجان شرقی و از جنوب به زنجان محدود است و از شمال چهار شهرستان این استان در طول 5/382 کیلومتر با جمهوری آذربایجان هم مرزهستند . در 159 کیلومتر از این مرز، رودهای ارس و بالهارود جریان دارد.
اب و هوا
این استان ازنواحی سردسیروکوهستانی کشورمحسوب گردیده وبطورکلی دارای سه اقلیـم متفاوت سردنیمه مرطوب- ردمرطوب ومعتدل نیمه خشک می باشدومیزان نزولات جوی دراستان اردبیل بطورمتوسط از250 الی 600میلی متردرسال درنوسان می باشد.
جمعیت استان
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 جمعیت استان برابر 1,224,985 نفر ( 74/1 درصد جمعیت کشور ) و 281,216 خانواربوده است. از مجموع جمعیت استان 715,597 نفر در شهر و 509,388 نفر در مناطق روستائی ساکن می باشند.
بخش کشاورزی
§ از مجموع 17867 کیلومتر مربع وسعت استان 4/39 درصد آنرا اراضی کشاورزی7/55 درصد را مراتع و 9/2 درصد را جنگل تشکیل می دهد.
§ وسعت اراضی کشاورزی استان 788614 هکتار است که 37 درصد آن آبی و 63 درصد دیم می باشد.
§ 36 درصد جمعیت شاغل استان در بخش کشاورزی فعالیت دارند که 10 درصد بالاتر از میانگین کشوری است.
§ سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی استان حدود 30 درصد است در حالیکه میانگین این سهم در کشور 20 درصد می باشد.
پتانسیل آب استان:
§ متوسط بارندگی و نزولات جوی استان در سال : 3000 میلی متر
§ کل آب حاصل از بارندگی طول سال : 5879 میلیون مترمکعب
§ متوسط سالانه آبهای سطحی استحصال شده : 1293 میلیون مترمکعب
§ کل منابع آبی قابل استحصال : 2500 میلیون مترمکعب
§ میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی : 363 میلیون مترمکعب
§ بهره برداری از منابع آب سطحی : 8/54 درصد
§ میزان بهره برداری پس از تحقق کامل اهداف طرحهای توسعه: 5/83 درصد
میزان تولیدانواع محصولات زراعی و دامی:
میزان تولید به تن
نام محصول |
میزان تولید |
رتبه کشوری |
نام محصول |
میزان تولید |
درصد کشور |
گندم |
652000 |
هشتم |
شیرخام |
420000 |
7 |
جو |
206 |
هشتم |
گوشت قرمز |
41000 |
5 |
ذرت دانه ای و بذری |
80970 |
– |
کوشت سفید |
19800 |
5/1 |
حبوبات |
2369 |
– |
تخم مرغ |
900 6 |
1 |
دانه های روغنی |
48900 |
سوم |
عسل |
5478 |
1/7 |
پنبه (محلوج) |
14400 |
چهارم |
ماهی |
2050 |
– |
چغندرقند |
143500 |
– |
|||
سیب زمینی |
828000 |
اول یا دوم |
|||
انواع علوفه |
705000 |
– |
علاوه بر موارد یاد شده استان اردبیل 100 درصد چغندر بذری و سورگوم بذری و 98 درصد ذرت بذری کشور را تامین می کند. همچنین با فن آوری کشت بافت و تولید 5/1 میلیون عدد غده مینی تیوبر بعنوان پرچمدار تولید بذر سیب زمینی کشور شناخته می شود.
شرکت های کشت و صنعت و دامپروری مغان و پارس:
دو شرکت بزرگ کشت و صنعت و دامپروری مغان و پارس در دشت حاصلخیز مغان از قابلیت های بسیار مهم بخش کشاورزی در استان می باشد.
کشت و صنعت و دامپروری مغان: این واحد 33400 هکتار مساحت داشته و براساس برآورد سال 1386 حدود 3373 میلیارد ریال برای آن ارزش گذاری شده است. سالانه حدود 250 هزار تن محصولات زراعی مختلف مانند گندم ، جو ، ذرت ( دانه ای ، بذری و سیلویی) ، چغندر قند ، کلزا و یونجه در 22000 هکتار از اراضی این شرکت تولید می شود .
این شرکت دارای 2600 هکتار باغات مجتمع با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای شامل هلو 25رقم ، شلیل 9رقم ، آلو 8 رقم ، فندق 9رقم ، سیب 12رقم ، آلبالو 4رقم ، زردآلو 10رقم ، بادام 7رقم ، گوجه سبز 3رقم و زیتون 23رقم می باشد.
در بخش دامپروری شرکت مذکور دارای 5 ایستگاه گاو شیری از نژاد هلشتاین هرکدام به ظرفیت 1200 راس ، 2 ایستگاه پرورش تلیسه با ظرفیت 2000 و 1600 راس و یک ایستگاه نر اصیل پرواری و نر ممتاز با ظرفیت 2000 راس بوده و روزانه میانگین 120تن شیر تولید می شود.
کارخانه قند با ظرفیت 5000 تن چغندر ، لبنیات با ظرفیت روزانه 180 تن شیر ، خوراک دام با ظرفیت تولید 30 تن خوراک آردی در ساعت و 150 تن خوراک خشبی در روز و کارخانه های پروسس میوه و پروسس بذر از واحدهای صنعتی فعال در این شرکت می باشند.
کشت و صنعت و دامپروری پارس: این واحد 18600 هکتار مساحت داشته و براساس برآورد سال 1386 حدود 1216 میلیارد ریال در آن سرمایه شده است. سالانه حدود 300 هزار تن محصولات زراعی مختلف از قبیل گندم ، در 18000 هکتار از اراضی آبی این شرکت تولید می شود .اراضی زیرکشت این شرکت 9600 هکتار بوده که 2500 هکتار آن از آبیاری تحت فشار برخوردار است . تولیدات زراعی آن نیز حدود 47 هزار تن در سال می باشد .