استان کرمانشاه یا استان کرمانشاهان(به کردی:پارێزگای کرماشان) با مساحت ۲۴٬۶۴۰ کیلومتر مربع، هفدهمین استانایران از نظر وسعت بهشمار میرود. مختصات جغرافیایی کامل استان کرمانشاه بر روی کره زمین از طول جغرافیایی ۴۵ درجه و ۲۰ دقیقه و ۳۹ ثانیه شرقی تا ۴۸ درجه و ۱ دقیقه و ۵۸ ثانیه شرقی و از عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۳۷ دقیقه و ۸ ثانیه شمالی تا ۳۵ درجه و ۱۷ دقیقه و ۸ ثانیه شمالی میباشد.[۳] استان کرمانشاه که ۱/۵ درصد مساحت کشور را دربرمیگیرد، از استانهای غربی بهشمار میآید که با کشور عراق مرز مشترک دارند. این استان از شمال به استان کردستان، از جنوب به استان لرستان و ایلام، از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراقمحدود میشود. مرکز استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه است.بر اساس آخرین تغییرات در ۱۳۹۰ استان کرمانشاه از، ۱۴ شهرستان، ۳۱ شهر، ۳۱ بخش و ۸۴ دهستان تشکیل شدهاست
تقسیمات کشور
تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶
در سال ۱۳۱۶ که ایران به ده استان تقسیم میشد، استانهای کنونی، کرمانشاه، همدان، ایلام و بخش اعظم استان کردستان، استان پنجم (به مرکزیت کرمانشاه) را تشکیل میدادند.
تقسیمات کشوری کنونی
- شهرستان اسلامآباد غرب
- شهرستان پاوه
- شهرستان ثلاث باباجانی
- شهرستان جوانرود
- شهرستان دالاهو
- شهرستان روانسر
- شهرستان سرپل ذهاب
- شهرستان سنقر
- شهرستان صحنه
- شهرستان قصر شیرین
- شهرستان کرمانشاه
- شهرستان کنگاور
- شهرستان گیلانغرب
- شهرستان هرسین
استان کرمانشاه شامل ۱۴ شهرستان، ۳۱ مرکز شهری، ۸۶ دهستان و ۲۷۹۳ آبادی دارای سکنه میباشد. این استان از شمال به استان کردستان، از جنوب به استانهای لرستان و ایلام، از شرق به استان همدان و از غرب با کشور عراق هم جوار است و بیش از ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد.
مردمشناسی
برخی از بزرگترین اقوام و ایلات و طوایف نظیر ایل زنگنه، ایل کلهر، ایل گوران، ایل سنجابی، ایل قلخانی و ایلات لک شامل: ایل جلالوند ایل عثمانوند، ایل پایروند، ایل بالوند، ایل کاکاوند و… در استان کرمانشاه زندگی میکنند. زبانها و گویشهای گوناگون نظیر گویشهای کرمانشاهی، لکی، کلهری، جافی، کردی گورانی، فارسی کرمانشاهی، ترکی سنقری، سورانی، پاوهای، ژاو رودی، لهونی، بالاجوبی، اورامی و گوران از رایجترین گونههای گویشی در استان کرمانشاه هستند.. در این استان قومیتهای گوناگون دیگری نیز زندگی میکنند.
مردمشناسی
برخی از بزرگترین اقوام و ایلات و طوایف نظیر ایل زنگنه، ایل کلهر، ایل گوران، ایل سنجابی، ایل قلخانی و ایلات لک شامل: ایل جلالوند ایل عثمانوند، ایل پایروند، ایل بالوند، ایل کاکاوند و… در استان کرمانشاه زندگی میکنند. زبانها و گویشهای گوناگون نظیر گویشهای کرمانشاهی، لکی، کلهری، جافی، کردی گورانی، فارسی کرمانشاهی، ترکی سنقری، سورانی، پاوهای، ژاو رودی، لهونی، بالاجوبی، اورامی و گوران از رایجترین گونههای گویشی در استان کرمانشاه هستند.در این استان قومیتهای گوناگون دیگری نیز زندگی میکنند.
رئیس جمهور با تأکید بر اینکه استان کرمانشاه سینه ستبر ایران اسلامی است، گفت: مردم کرمانشاه حقیقتاً برای ایران عزیزمان مرزبانی کردند.