باغ گلشن در شهرستان طبس خراسان جنوبی یکی از باغهای تاریخی و بسیار زیبای ایران زمین است که دیدنش خاطره بهاری رویایی را در اذهان گردشگران و مهمانان نوروزی ثبت می کند.
مرزنیوز به نقل از ایرنا،طبس واقع در خراسان جنوبی با ۵۵ هزار و ۸۰۸ کیلومترمربع وسعت یکی از پهناورترین شهرستانهای ایران است که ۲۷۰ کیلومتر با بیرجند مرکز استان فاصله دارد.
طبس گرچه همسایه کویر است اما روح ظریف و هنرمند ایرانی، گلها و گیاهان را به یکی از عناصر شکل دهنده این شهر تبدیل کرده زیرا در باغها و باغچه ها، کنار جویبارهای خیابانی و وسط میدانهای آن انواع گل و گیاه به فراوانی خودنمایی می کند.
در طبس که شاید نامش یادآور کویری بی انتها باشد باغی وجود دارد که نام آن گلشن است و به دلیل زیبایی به ˈبهشت برینˈ نیز شهره است و هر ساله گردشگران و مسافران زیادی از این باغ دیدن می کنند.
نام طبس از زمان تاسیس نخستین سلسله های پادشاهی ایران در روایات و اسناد تاریخی دیده می شود و کند وکاو در تاریخ ما را به حضور طبس در هزاره قبل از میلاد مسیح رهنمون می کند.
گرچه طبس دارای آب و هوایی گرم و خشک است اما غلات، انواع سبزی، گوجه فرنگی، پیاز، هندوانه و خربزه، حبوبات، زعفران، زیره، زیتون، خرما، نارنج، نارنگی، پرتقال، لیمو، بالنگ، پسته، زردآلو، انار، گیلاس، انجیر، انگور، آلو، آلبالو، گردو، خرمالو و توت در آن کشت می شود.
باغ گلشن طبس باغی زیبا، باشکوه و تاریخی متعلق به دوره افشاریه – زندیه است که توسط میرحسن خان سومین حاکم طبس از سلسله خوانینی که به وسیله نادرشاه به حکومت منطقه منصوب شدند ساخته شده است.
صدها درخت میوه در این باغ تاریخی هشت هکتاری طبیعت بی نظیری آفریده که هر بیننده ای از نظاره آن غرق لذت می شود.
این باغ بر روی امتداد جریان آب چشمه های سرد و گرم که به جانب طبس میآید شکل گرفته، آب از انتهای مجموعه وارد باغ شده و پس از آبیاری کرتها و حرکت در جویها و فوارهها از زیر هشتی ساختمان سردر میگذرد و به شهر میرود.
طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ است که برگرفته از آیات قرآن در مورد بهشت، دو نهر در آن همدیگر را قطع می کنند و درختانی که گفته می شود ۴۰۰ سال عمر دارند سایه دل انگیزی را در کنار دیوارهای کهن این باغ می گسترانند.
در این باغ گونه های مختلف گیاهان سازگار با اقلیم های متفاوت آب و هوایی مانند درخت چنار که خاص مناطق سردسیر است در کنار نخل خرما که فقط در مناطق گرمسیری رشد می کند دیده می شود.
معمار اولیه باغ طبیعت سبز آن را با توجه به نوع درختان به صورت شطرنجی طراحی و کشت کرده است.
جهانگردانی چون سون هدین سوئدی و آندره گدار فرانسوی که از طبس دیدن کرده اند، باغ گلشن را توصیف و از درختان خرما و مرکبات، سایه خنک نخل ها، نغمه زیبای آب روان جوی ها، چمنهای میان دو جوی، زمزمه باد در میان درختان و فواره های متعدد که آب را مانند تحفه ای به آسمان می فرستند در این باغ سخن گفته اند.
خانم گدار همسر آندره گدار معمار معروف فرانسوی، باغ گلشن را چنین توصیف کرده است: در این باغ حوضی بزرگ با فواره های متعدد وجود دارد که آب یعنی این ماده با ارزش را مانند تحفه ای به آسمان می فرستد.
یک نکته منحصربفرد در باغ گلشن که تنها در تاج محل هند مانند آن دیده شده این است که باغ به صورت مربع است یعنی طول و عرض باغ با هم برابرند و خیابانهای موازی، طول و عرض این باغ را به هم متصل می کنند.
سردر ورودی باغ با نمایی از اندود گچ سفید رو به میدان و سوی دیگر رو به باغ با ایوانی دو ستونه و تزیینات آجری نقشدار ساخته شده است.
ساختمان سردر باغ گلشن در زلزله ویرانگر شهریور ۵۷ طبس به کلی از بین رفت اما اکنون همانند گذشته بازسازی شده است.
باغ گلشن طبس در تاریخ ۲۰ دی ۱۳۵۵ با شماره ثبت ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مدیر پایگاه باغ های تاریخی خراسان جنوبی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون ۱۱۹ باغ تاریخی در استان شناسایی شده که از این تعداد ۲۵ باغ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
محمد علی جنتی فر افزود: علاوه بر این، ۵۸ باغ دیگر شناسایی شده که مالکان آنها مشخص نیستند.