روسیه اجازه داده تا ترکیه بتواند در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز بازی کند و شاهد چنین اجازهای از سوی مسکو برای تهران نیستیم.
به گزارش مرزنیوز و به نقل از امتداد؛ مناقشات منطقه آذربایجان پس از برگزاری چند رزمایش و مانور نظامی در خاک ایران و آذربایجان، همچنان در سطح قابل توجهی بالا بوده و هنوز عزمی از سوی بازیگران این مناقشه برای برگزاری نشستها و گفتگوهای مشترک دیده نمیشود.
ابراهیم فراهانی، کارشناس مسائل بینالملل و تحلیلگر مسائل ترکیه و آذربایجان در گفتگویی با امتداد، ضمن اشاره به ریشههای مناقشه اخیر تهران و باکو، اظهار داشت: بیانیه ائمه جمعه مناطق آذرینشین ایران در زمان مناقشه قرهباغ و جنگ باکو و ایروان، ناشی از فقدان استراتژی منسجمی بود که سیاست خارجی تهران در منطقه قفقاز و آسیای میانه از نبود آن متضرر شده است. متاسفانه حاکمیت ایران، بیشتر یک برداشت پوپولیستی از سیاست خارجی دارد تا یک سیاست خارجی هوشمندانه در این منطقه.
وی افزود: در مناقشه اخیر نیز، نقش ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نباید از کنار آن به سادگی عبور کرد. آنکارا پس از به قدرت رسیدن اردوغان، سیاست خارجی تهاجمی را در برخی از مناطق در پیش گرفت که انتقال این سبک از سیاستورزی در عرصه مناسبات خارجی ترکیه را در منطقه قفقاز نیز شاهد هستیم.
اردوغان تا سالها از ثمرات پیروزی باکو در مناقشه قرهباغ استفاده خواهد کرد
این تحلیلگر مسائل ترکیه، تصریح کرد: اردوغان در سال ۲۰۱۳ با بلوکه کردن بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار از داراییهای ایران، آن را کمکهای خداوند نامید و بار دیگر نیز در سال ۲۰۱۶ از کودتای نافرجامی که منجر به حذف و سرکوب گولن و سایر مخالفانش شد با عنوان کمک خداوند یاد کرد. شاید بتوان از جنگ اخیر قرهباغ نیز به عنوان سومین کمک خداوند به اردوغان یاد کرد. با توجه به بحرانهای داخلی که اردوغان با آن روبروست، شاید بتوان گفت که منازعه قره باغ، کمک زیادی به او کرد و بدون تردید، رئیس جمهور ترکیه تا سالها از ثمرات آن استفاده خواهد کرد.
میدانی که مسکو برای آنکارا در مناقشه آذربایجان باز گذاشته به مراتب بیش از ایران است
فراهانی، همچنین در ادامه، اشارهای نیز به نقش مسکو در این بین داشت و خاطرنشان کرد: روسیه در سیاست خارجی خود، یک خارج نزدیک و یک خارج دور دارد که خارج نزدیک از اهمیت بالایی برای مسکو برخوردار است. با توجه به سیاستهایی که پوتین دنبال کرده و وضع و وزنی که کشورها در منطقه از آن برخودارند، ترکیه اهمیت بیشتری برای کرملین داشته است. از همین رو نیز، شاهد هستیم میدانی که مسکو برای آنکارا در مناقشه آذربایجان باز گذاشته به مراتب بیش از ایران است.
وی، یادآور شد: روسیه اجازه داده تا ترکیه بتواند در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز بازی کند و شاهد چنین اجازهای از سوی مسکو برای تهران نیستیم. هم با توجه به اینکه دولت ایران در دوره جدید از وزن کمتری برخوردار بوده و هم با عنایت به این نکته که آنکارا عضو ناتو است، شاهد چنین کنشی از سوی روسیه در قبال این دو بازیگر منطقهای هستیم. به هر حال، کرملین به هر میزان که بتواند یک عضو ناتو را به سمت خود جذب و با آن بازی کند از اهمیت بیشتری برای پوتین برخوردار خواهد بود.
ترکیه با دور زدن ایران، استعداد و ظرفیت ژئوپولیتیک تهران را در منطقه قفقاز خالی کرده
این تحلیلگر مسائل آذربایجان و ترکیه، عنوان داشت: تمرکز بیش از حد بر منطقه خاورمیانه سبب شده تا از مناطق اطراف خود غفلت کنیم و هر کشوری در مقام رقابت از چنین رویکردی استفاده خواهد کرد. همین حالا هم، باکو در حال استخراج گاز از میادین دریای خزر بوده و از سوی دیگر نیز، ترکیه با دور زدن ایران، استعداد و ظرفیت ژئوپولیتیک تهران را در این منطقه خالی کرده است.
وی ادامه داد: در مقابل اما، متاسفانه همچنان شاهد تعلل تهران در مقابل این مسائل و مناسبات هستیم. البته به دلیل اعمال تحریمها نیز کشورهایی که باید سرمایه و تکنولوژی بهرهگیری از ظرفیتهای منطقه را به تهران بدهند، اهمیت برای ایران قائل نبوده و این سرمایهگذاری را بیشتر روی باکو متمرکز کردهاند. همچنان که شاهد سرمایهگذاری توتال در همسایه غربی ایران، یعنی عراق هستیم.
جمهوری آذربایجان برای ما اینقدر کم اهمیت بود که سخنگوی سابق و بیتجربه وزارت خارجه را به باکو فرستادیم
فراهانی، همچنین، بیان داشت: معمولا در عرف دستگاه دیپلماسی، رسم بر این است که سخنگوهای این دستگاه را پس از مدتی به مناطق کم اهمیتتر برای امر سفارت اعزام میکنند. متاسفانه جمهوری آذربایجان به میزانی برای ایران کم اهمیت بوده که سید عباس موسوی که هیچ تجربهای نیز در منطقه قفقاز نداشته را به عنوان سفیر به باکو اعزام کرده است.
وی، اضافه کرد: در مقابل به عنوان نمونه، ایرج مسجدی در عراق، سابقا قائم مقام سردار سلیمانی بوده که به آن منطقه اشراف بالایی دارد و از آن جا که عراق از اهمیت بالایی برای ایران برخوردار بوده، چنین شخصیتی برای انجام امر سفارت به بغداد مامور شده است.
این تحلیلگر مسائل منطقه در پایان نیز، یادآور شد: همین عدم توجه و اهمیت دادن به منطقه قفقاز از سوی تهران سبب شده تا تلآویو نیز تحرکات و ماجراجوییهای خود را در جمهوری آذربایجان دنبال کرده و حتی بر اساس زمزمهها و مسائل مطرح شده، اقدامات خرابکارانهاش را در کرج و برخی از نقاط حساس در ایران از خاک این همسایه شمالی ما پیگری و اجرا کند.
میدانی که مسکو برای آنکارا در مناقشه آذربایجان باز گذاشته به مراتب بیش از ایران است