در مرحله اول كه مرحله ورودی است، پس از بررسی ها و پيمايش صورت گرفته با روش دلفی، نظرات كارشناسان امر (متخصصان در زمینه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، شهرسازی و…) در مورد نقاط قوت، ضعف، تهديدها و فرصتهاي عوامل محیطی، ضريب و رتبه آنها جمع آوری شده تا در مراحل بعد، مجموع امتياز نهايي محاسبه شده عوامل در نرم افزار Super Decision به معيارهاي مشخص شده اختصاص يابد. در اين مرحله ماتريس ارزيابي عوامل داخلي (جدول۱) و عوامل خارجي (جدول۲) استخراج شد.
مناطق مرزي ايران يكي از مهمترين و حساسترين مناطق مرزي خاورميانه و كل جهان به حساب مي آيد. اين مناطق در طول تاريخ چندين هزار سالة كشور، حوادث گوناگون سياسي و نظامي را شاهد بوده است. برخورداري ايران از موقعيت ممتاز ژئوپوليتيك، حساسيت بيشتري نسبت به اين مناطق جلب كرده است. بنابراين، در طول تاريخ چند هزار ساله كشور، نه تنها وسعت و شكل جغرافيايي ايران دچار تحول شده، بلكه مرزهاي سياسي آن كم و بيش دستخوش تغيير بوده است.
تخصیص عادلانه و عاقلانه زمین به فعالیت ها(زراعت، باغداری، جنگل، مرتع، صنعت و معدن، شهر و روستا و …) از مباحث مهم در امور برنامه ریزی است که اصطلاحاً آمایش نامیده می شود. آمایش مناطق مرزی نوعی برنامه ریزی است که نیازهای مناطق مرزی به یکدیگر پیوند می دهد و راه کاری برای مناطق مرزی معرفی می کند که در آن امنیت و توسعه لازم و ملزوم یکدیگرند.